Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Το καρκίνωμα των χειλέων είναι από τους πιο συχνούς καρκίνους του στόματος και αν διαγνωσθεί έγκαιρα έχει σημαντικές πιθανότητες ίασης ανάλογα με την μορφή του και την εντόπιση του.

Παθογένεια

Αν και το αίτιο του καρκίνου παραμένει άγνωστο, για το καρκίνωμα των χειλέων υπάρχουν διάφοροι παράγοντες οι οποίοι παίζουν σημαντικό ρόλο, όπως οι καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα η ηλιακή ακτινοβολία, το κάπνισμα(ιδίως το κάπνισμα πίπας), η φυλή, η ύπαρξη αλλοιώσεων.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Το καρκίνωμα των χειλέων αποτελεί το 1-2% του συνόλου των κακόηθων όγκων του σώματος και πιθανώς είναι ο συχνότερος καρκίνος του στόματος(περίπου 30%). Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα από 60 έως 80 χρονών. Προσβάλλει συχνότερα τους λευκούς από τους νέγρους και μάλιστα άτομα ξανθά με ανοιχτό δέρμα και γαλανά μάτια. Οταν αφορά το κάτω χείλος προσβάλλει πολύ περισσότερο τους άνδρες, ενώ όταν αφορά το άνω χείλος προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες ή τουλάχιστον και τα δύο φύλα με την ίδια αναλογία.

Κλινική εικόνα

Το καρκίνωμα των χειλέων μπορεί να εμφανισθεί με δύο μορφές, είτε σαν όγκος(εξωφυτική μορφή) είτε σαν πληγή(έλκος-ενδοφυτική μορφή). Και στις δύο περιπτώσεις παραμένει συνήθως για μεγάλο χρονικό διάστημα ανώδυνο. Οταν εμφανίζεται με την μορφή όγκου, με την πάροδο του χρόνου αποκτά μια πληγή στο κέντρο, η οποία καλύπτεται από κρούστα που όταν αποσπασθεί αφήνει αιματηρή επιφάνεια. Η μορφή αυτή έχει σχετικά αργή πορεία εξέλιξης.Οταν εμφανίζεται με την μορφή πληγής(έλκος-ενδοφυτική μορφή) στην αρχή εμφανίζεται σαν μικρή πληγή που καλύπτεται από κρούστα που όταν αποσπασθεί αφήνει αιματηρή επιφάνεια. Το έλκος αναπτύσσεται σχετικά γρήγορα και περιέχει νεόπλαστες σάρκες που εύκολα αιμορραγούν.

Διάγνωση

Κάθε αλλοίωση των χειλέων που περιέχει μια πληγή και δεν υποχωρεί μέσα σε δυό βδομάδες πρέπει ο γιατρός να την στέλνει για βιοψία.

Αντιμετώπιση

Αν και στις μικρές βλάβες έχουν παρατηρηθεί εξίσου καλά αποτελέσματα τόσο χειρουργικά όσο και με ακτινοβολία σήμερα προτιμάται η χειρουργική αντιμετώπιση. Μεγαλύτερες βλάβες αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη επιτυχία χειρουργικά. Σε περίπτωση που δεν μπορεί να χειρουργηθεί λόγω μεταστάσεων συνιστάται η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία.

Πρόγνωση-Πορεία της νόσου.

Η πρόγνωση του καρκινώματος των χειλέων εξαρτάται κυρίως από την περιοχή στην οποία εντοπίζεται. Ετσι το καρκίνωμα του κάτω χείλους έχει πολύ καλή πορεία εάν γίνει έγκαιρα η διάγνωση και εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία. Βέβαια η ύπαρξη μεταστάσεων επιβαρύνει την κατάσταση. Εάν οι ασθενείς έρθουν έγκαιρα στο ιατρείο είναι ιάσιμο σε μεγάλο ποσοστό. Το καρκίνωμα του άνω χείλους φαίνεται ότι έχει χειρότερη πορεία(η πενταετής επιβίωση δεν ξεπερνά το 40%) ενώ ακόμη χειρότερη πρόγνωση έχει το καρκίνωμα της συγχειλίας(η περιοχή που ενώνεται το πάνω με το κάτω χείλος).