Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Ονομάζεται η φλεγμονή του βλεννογόνου και του περιοστέου του μέσου αυτιού.

Γενικά

Κατά κανόνα είναι δευτεροπαθής, δηλαδή προσβάλλει το μέσον ους κατ΄ επέκταση από τον φλεγμαίνοντα ρινοφάρυγγα (ρινίτιδα, αμυγδαλίτιδα κ.α) διαμέσου της ευσταχιανής σάλπιγγας. Είναι πολύ συχνή.

Αίτια

Μικροοργανισμοί συνήθως πνευμονιόκοκκος αλλά και ιοί. Σε νεογνά συχνά ανευρίσκεται ψευδομονάδα. Η ιογενής μορφή έχει ηπιότερη πορεία χωρίς σχηματισμό πύου, αλλά μπορεί να επιμολυνθεί από μικρόβια.

Στάδια της νόσου

Αρχίζει με υπεραιμία του βλεννογόνου, ακολουθεί έξοδος υγρού από τον πεπαχυσμένο βλεννογόνο το οποίο μεταπίπτει σε πύο που πιέζει και ενίοτε σπάζει τον τυμπανικό υμένα.

Κλινική εικόνα

Κατά τη διαδρομή αυτή που διαρκεί 2-3 ημέρες εμφανίζεται πυρετός, ωταλγία, κακουχία και βαρηκοΐα. Αν γίνει ρήξη του τυμπάνου, το πύον εξέρχεται από τον πόρο και τα συμπτώματα -πλην της βαρηκοΐας- υποχωρούν.

Διάγνωση

Στην ωτοσκόπηση ο τυμπανικός υμένας είναι οιδηματώδης, ερυθρός και προβάλει, ενώ στην ιογενή ωτίτιδα παρουσιάζει χαρακτηριστικές φυσαλίδες που μπορεί να σπάσουν και το υγρό τους να διοχετευθεί στον πόρο.

Θεραπεία

Θερμά επιθέματα, παυσίπονα και αντιβίωση για 10 ημέρες. Πρέπει να επισημάνουμε ότι το αυτί πρέπει να παραμένει πάντα ανοιχτό. Σε ρήξη τυμπάνου το αντιβιοτικό επιλέγεται μετά από καλλιέργεια του πύου. Αν δεν γίνει ρήξη και επί μη υποχώρησης γίνεται χειρουργική παρακέντηση του τυμπάνου (μυριγγοτόμη).Συνήθως η εξέλιξη είναι ομαλή και με την κατάλληλη αντιμετώπιση ακολουθεί πλήρης ίαση. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η φλεγμονή μεταπίπτει σε χρόνια μέση ή συμφυτική ωτίτιδα ή και επεκτείνεται διαβρώνοντας τα οστά του κρανίου και δημιουργώντας επιπλοκές.

Επιπλοκές

1)Ενδοκροταφικές επιπλοκές όταν περιορίζονται στην περιοχή του κροταφικού οστού:

α)Οξεία μαστοειδίτιδα: είναι η επέκταση της φλεγμονής στην κοιλότητα της μαστοειδούς αποφύσεως. Χαρακτηρίζεται από επιδείνωση των συμπτωμάτων, άλγος, οίδημα και ερυθρότητα οπισθοωτιαία στην περιοχή της μαστοειδούς και ενίοτε αναπέταση του πτερυγίου. Έχει αντιπροσωπευτική ακτινολογική εικόνα, απαιτεί ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών και χειρουργική επέμβαση (μαστοειδεκτομή) επί μη βελτίωσης ή αν σχηματιστεί απόστημα.

β)Φλεγμονώδης λαβυρινθίτιδα: είναι η επέκταση της φλεγμονής στο έσω ους με διάφορες κλινικές μορφές (βλ. παθήσεις έσω ωτός).

γ)Λιθοειδίτιδα: η επέκταση της φλεγμονής στην κορυφή του λιθοειδούς οστού αποτελεί σοβαρή επιπλοκή με κίνδυνο να εξελιχθεί σε ενδοκρανιακή. Συνοδεύεται από έντονο πόνο στην μετωπιαία ή ινιακή χώρα ή πίσω από τα βολβό του οφθαλμού, διπλωπία και νευραλγία του τριδύμου. Η θεραπεία περιλαμβάνει ισχυρή αντιβίωση με ή χωρίς χειρουργική παροχέτευση.

δ)Παράλυση προσωπικού νεύρου: οφείλεται στην επέκταση της φλεγμονής στο προσωπικό νεύρο και εκδηλώνεται με παράλυση του μισού προσώπου. Ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης η αντιμετώπιση μπορεί να είναι από χορήγηση αντιβιοτικών με απλή μυριγγοτομή μέχρι χειρουργική αποσυμπίεση του νεύρου.

2)Ενδοκρανιακές επιπλοκές όταν η φλεγμονή επεκτείνεται και μέσα στο κρανίο (απειλούν τη ζωή του αρρώστου):

α)Επισκληρίδιο απόστημα: είναι η συλλογή πύου μεταξύ της σκληράς μήνιγγας του εγκεφάλου και του κροταφικού οστού. Η συμπτωματολογία είναι ασαφής με έντονη κεφαλαλγία και σφύζουσα ωτόρροια. Η θεραπεία είναι πάντα χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος.

β)Υποσκληρίδιο απόστημα: σπάνια αλλά βαρύτατη επιπλοκή που οφείλεται στη συλλογή πύου μεταξύ σκληράς και αραχνοειδούς μήνιγγας του εγκεφάλου. Ο άρρωστος είναι σε ημικωματώδη κατάσταση και επιβάλλεται η άμεση χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος σε συνδυασμό με μεγάλες δόσεις αντιβιοτικών.

γ)Εγκεφαλικό απόστημα: το ωτογενές εγκεφαλικό απόστημα εντοπίζεται συνήθως στον κροταφικό λοβό. Έχει την τυπική συμπτωματολογία του εγκεφαλικού αποστήματος, η ακριβής εντόπιση γίνεται με αξονική τομογραφία και η αντιμετώπιση είναι νευροχειρουργική.

δ)Θρομβοφλεβίτιδα σιγμοειδούς κόλπου του εγκεφάλου: πρόκειται για τον σχηματισμό θρόμβου στον εν λόγω κόλπο. Ο ασθενής έχει σηψαιμική εικόνα και αντιμετωπίζεται χειρουργικά.

ε)Μηνιγγίτιδα: Επικίνδυνη και θανατηφόρος επιπλοκή με την κλασσική συμπτωματολογία. Χορηγούνται υψηλές δόσεις ισχυρών αντιβιοτικών και αποκαθίσταται χειρουργικά η ωτίτιδα.

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι η οξεία μέση ωτίτιδα είναι μια συχνή πάθηση που όμως απαιτεί σωστή θεραπεία γιατί αν παραμεληθεί μεταπίπτει σε χρόνια. Τόσο η οξεία όσο και η χρόνια μέση ωτίτιδα χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση μπορούν να οδηγήσουν σε σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές και τότε πέρα από τη συντηρητική θεραπεία με αντιβιοτικά, η χειρουργική αντιμετώπιση της ωτίτιδας και της επιπλοκής της είναι επιβεβλημένες και μάλιστα με μεγάλες επεμβάσεις.

Οξεία μέση νεκρωτική ωτίτιδα

Είναι μία ιδιάζουσα μορφή της οξείας μέσης ωτίτιδας που παρουσιάζεται σε παιδιά κατά τη διάρκεια εξανθηματικών νόσων και κυρίως της ιλαράς. Έχει βαρύτατη εξέλιξη και εντονότερη συμπτωματολογία. Θεραπευτικά χορηγούνται υψηλές δόσεις αντιβιοτικών και γίνεται χειρουργικός καθαρισμός του αυτιού από τους νεκρωμένους ιστούς.

Διαβάστε επίσης

• Ωτίτιδα του κολυμβητή
• Οξεία χολοκυστίτιδα
• Οξεία παγκρεατίτιδα
• Οξεία πυώδης ρινίτιδα
• Εκκριτική ωτίτιδα