Σύντομη περιγραφή – ορισμός
Επιπεφυκίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του επιπεφυκότα. Ο επιπεφυκότας είναι ένας λεπτός διαφανής βλεννογόνος υμένας, ο οποίος καλύπτει την οπίσθια επιφάνεια των βλεφάρων και την πρόσθια επιφάνεια του σκληρού χιτώνα (το λευκό του ματιού).
Μορφές
Οι επιπεφυκίτιδες διακρίνονται σε μικροβιακές (οξεία απλή μικροβιακή επιπεφυκίτιδα, οξεία γονοκοκκική), σε ιογενείς (Επιδημική κερατοεπιπεφυκίτιδα, επιπεφυκοφαρυγγικός πυρετός, που οφείλονται σε αδενοϊό, οξεία αιμορραγική επιπεφυκίτιδα), σε χλαμυδιακές (τράχωμα, Επιπεφυκίτιδα από έγκλειστα), σε αλλεργικές (εποχιακή αλλεργική επιπεφυκίτιδα- πυρετός εκ χόρτου, οξεία αλλεργική επιπεφυκίτιδα, εαρινή επιπεφυκίτιδα – ρινικός κατάρρους), σε επιπεφυκίτιδες γιγαντιαίων θηλών, που παρατηρούντατ συνήθως σε χρήστες φακών επαφής, σε άτομα με τεχνητή πρόθεση, σε αυτοάνοσες (σύνδρομο Stevens Johnson, πεμφιγοειδές), σε τοξικές, σε αγνώστου αιτιολογίας.
Κλινική εικόνα
Τα κυριότερα υποκειμενικά συμπτώματα είναι η φωτοφοβία,η δακρύρροια, το αίσθημα ξένου σώματος, ο κνησμός, η ερυθρότητα του επιπεφυκότα. Κατα την πρωινή αφύπνιση συνήθως υπάρχει βλεννοπυώδες έκκριμα( τσίμπλα), που προκαλεί συγκόλληση των βλεφάρων. Η οπτική οξύτητα δεν είναι μειωμένη.
Μικροβιακές επιπεφυκίτιδες
Η οξεία απλή μικροβιακή επιπεφυκίτιδα είναι πάρα πολύ συχνή, οφείλεται συνήθως σε σταφυλόκοκκο, αιμόφιλο ή διάφορα είδη στρεπτόκοκκου και υποχωρεί τις περισσότερες φορές αυτόματα σε 10-15 ημέρες ή μπορεί να χρειαστεί κατάλληλο αντιβιοτικό κολλύριο. Η οξεία γονοκοκκική είναι σοβαρότατη φλεγμονή, οφείλεται στο γονόκοκκο,η μόλυνση γίνεται με επαφή με εκκρίματα γονοκοκκικής ουρηθρίτιδας και απαιτείται άμεση τοπική και συστηματική αντιβιοτική αγωγή, γιατί μπορεί να προσβληθεί ο κερατοειδής.
Οφθαλμία των νεογνών
Οφθαλμία των νεογνών ονομάζεται κάθε μικροβιακή επιπεφυκίτιδα, που εμφανίζεται στα νεογέννητα. Μπορεί να οφείλεται σε γονόκοκκο, σε χλαμύδια, σε ιό απλού έρπητα και μεταδίδεται από την πάσχουσα μητέρα κατά τον τοκετό.
Ιογενείς επιπεφυκίτιδες
Στις ιογενείς επιπεφυκίτιδες χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από τον ασθενή, γιατί τα εκκρίματα του οφθαλμού είναι πολύ μολυσματικά για δύο εβδομάδες. Γι’ αυτό συνιστάται αποφυγή επαφής με τα μάτια και καλό πλύσιμο των χεριών. Μετά 7-10 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, μπορεί να προσβληθεί και ο κερατοειδής. Είναι πιθανόν να χρειαστεί θεραπεία με κορτιζονούχα κολλύρια, σε περίπτωση σοβαρής προσβολής, καθώς και αντιβιοτικά κολλύρια για την αποφυγή επιμολύνσεων.Η αγωγή δεν επηρεάζει τη φυσική πορεία της νόσου, αλλά μειώνει τη φλεγμονώδη αντίδραση.
Τράχωμα
Το τράχωμα εμφανίζεται κυρίως σε χώρες με κακές συνθήκες υγιεινής, όπου αποτελεί την κυριότερη αιτία τύφλωσης και μεταδίδεται με την επαφή( πετσέτες,μολυσμένα χέρια). Η θεραπεία είναι τοπική και συστηματική αντιβιοτική αγωγή και πολύ καλή προσωπική υγιεινή. Η επιπεφυκίτιδα από έγκλειστα αφορά κυρίως ενήλικες 18-40 ετών και η μετάδοση γίνεται με επαφή από το προσβεβλημένο τράχηλο της γυναίκας ή την ανδρική ουρήθρα. Ένας άλλος τρόπος μετάδοσης είναι από μη καλά χλωριωμένες πισίνες. Θεραπεύεται με αντιβιοτική αγωγή, τοπικά και συστηματικά.
Εποχιακή αλλεργική επιπεφυκίτιδα
Η εποχιακή αλλεργική επιπεφυκίτιδα είναι συχνή και αβλαβής επιπεφυκίτιδα, εμφανίζει έξαρση την άνοιξη και προκαλείται από την επαφή με αλλεργιογόνα π.χ γύρη, τρίχες ζώων, φυτά. Η θεραπεία γίνεται με αντιϊσταμινικά κολλύρια και μερικές φορές με κορτιζονούχα. Η εαρινή επιπεφυκίτιδα ή ρινικός κατάρρους προσβάλλει πιο συχνά παιδιά και νέους 5-20 ετών, συνήθως με ιστορικό αλλεργίας και ευνοείται στα θερμά κλίματα. Η προσβολή είναι αμφοτερόπλευρη και παρουσιάζει συχνές υποτροπές, ιδίως την άνοιξη και το φθινόπωρο. Είναι δυνατόν να προσβληθεί και ο κερατοειδής. Για τη θεραπεία είναι απαραίτητη η τοπική χρήση κορτιζόνης (με φειδώ λόγω της πιθανότητας εμφάνισης επιπλοκών) και αντιβιοτικού κολλυρίου για την αποφυγη επιμολύνσεων. Αντιαλλεργικά κολλύρια μπορεί να χρησιμοποιηθούν στα μεσοδιαστήματα των υποτροπών, ενώ συχνα βοηθούν και βλεννολυτικοί παράγοντες.
Επιπεφυκίτιδα γιγαντιαίων θηλών
Στην περίπτωση επιπεφυκίτιδας γιγαντιαίων θηλών είναι απαραίτητη η απομάκρυνση του παθογόνου παράγοντα (π.χ φακοί επαφής) για ένα χρονικό διάστημα, η θεραπεία με αντιαλλεργικά και ήπια κορτιζονούχα κολλύρια, η εκ νέου εκπαίδευση του ασθενούς στη χρήση του κατάλληλου διαλύματος καθαρισμού των φακών επαφής και ίσως η εφαρμογή άλλου τύπου φακού επαφής.
Διαβάστε επίσης
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
