Γενικά

Η χοριοαμνιονίτιδα είναι μία σοβαρή ενδοαμνιακή λοίμωξη, που εντοπίζεται στο χόριο και το άμνιο. Στις περιπτώσεις τοκετών με νεογέννητα βάρους κάτω των 2.000 γραμμαρίων, η ύπαρξη χοριοαμνιονίτιδας διαπιστώνεται σε ποσοστό περίπου 50%, ενώ παρουσιάζεται συχνά στην πρόωρη ρήξη των υμένων, ή στη ρήξη τους λίγο πριν τον τοκετό.

Παθοφυσιολογικός μηχανισμός

Η χοριοαμνιονίτιδα συνήθως προκαλείται από την άνοδο παθογόνων οργανισμών στην αμνιακή κοιλότητα από τον κόλπο. Σε ένα μικρό ποσοστό, της τάξεως του 5% περίπου, μπορεί να οφείλεται σε επινέμηση των υμένων από την κυκλοφορία (αιματογενώς) ή διαμέσου του πλακούντα από το φθαρτό, οπότε και σε αυτή την περίπτωση το αμνιακό υγρό είναι στείρο μικροβίων. Η ενδοαμνιακή λοίμωξη αφορά εκτός από το αμνιακό υγρό, τον πλακούντα, τους υμένες, τον ομφάλιο λώρο και τη μήτρα. Το ποσοστό εκδήλωσής της υπολογίζεται στο 1-4% του συνόλου των τοκετών.

Αίτια

Τα πιο συνηθισμένα μικρόβια και παθογόνοι μικροοργανισμοί που έχουν απομονωθεί στις καλλιέργειες για χοριοαμνιονίτιδα είναι το κολοβακτηρίδιο, ο αερόβιος και αναερόβιος στρεπτόκοκκος, ο αναερόβιος σταφυλόκοκκος και τα μικρόβια που προκαλούν τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα της χοριοαμνιονίτιδας δεν είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένα. Η κλινική εκδήλωση περιλαμβάνει υψηλό πυρετό με ρίγος, λευκοκυττάρωση, ταχυκαρδία της μητέρας και του εμβρύου, του οποίου οι παλμοί υπερβαίνουν τους 180/min, πόνος στη μήτρα και ευαισθησία στην ψηλάφιση, δύσοσμη κολπική υπερέκριση.

Εργαστηριακά ευρήματα

Εργαστηριακά η λευκοκυττάρωση είναι ένα ενδεικτικό σημείο της μόλυνσης αλλά οι τιμές των λευκών αιμοσφαιρίων και του λευκοκυτταρικού τύπου παρουσιάζουν συχνά μεταβολές κατά τη διάρκεια της κύησης. Η παρουσία της φλεγμονής αποκαλύπτεται κυρίως από τη διαφοροποίηση των τιμών του αριθμού των ουδετεροφίλων πολυμορφοπυρήνων και την παρουσία άωρων μορφών λευκοκυττάρων. Η αύξηση των πολυμορφοπύρηνων στο αίμα της μητέρας είναι μεγάλη (90%). Ένας άλλος σημαντικός δείκτης για τη διάγνωση μίας λοίμωξης είναι ο έλεγχος των τιμών μίας ειδικής παθολογικής πρωτείνης (C-αντιδρώσα πρωτείνη), καθώς οι τιμές της στο ορό της ασθενούς αυξάνουν σε περίπτωση ύπαρξης λοίμωξης και ιστικής νέκρωσης. Βοήθεια για τη διάγνωση της χοριοαμνιονίτιδας μπορεί να προσφέρει και η αμνιοκέντηση, καθώς η καλλιέργεια του αμνιακού υγρού ενδέχεται να δείξει την ύπαρξη παθογόνων μικροβίων.

Επιπλοκές

Η πιο συχνή επιπλοκή του εμβρύου είναι η ταχυκαρδία. Ενώ το έμβρυο αντιμετωπίζει τη λοίμωξη επιτυχώς για τις πρώτες 6-10 ώρες, μετά το διάστημα αυτό, λόγω του σηπτικού περιβάλλοντος μπορεί να επέλθει ενδομήτριος θάνατος ή εάν επιβιώσει το έμβρυο να γεννηθεί με συγγενή πνευμονία, σηψαιμία ή μηνιγγίτιδα. Ιδιαίτερα τα ολιγοβαρή και τα πρόωρα συχνά παρουσιάζουν σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας. Για το λόγο αυτό η χοριοαμνιονίτιδα συνδυάζεται με υψηλό ποσοστό νεογνικής νοσηρότητας και θνητότητας.

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της αμνιονίτιδας γίνεται με αντιβιοτική κάλυψη και πρόκληση τοκετού. Τα αντιβιοτικά διαπερνούν τον πλακούντα ταχύτατα και δημιουργούν μεγάλες συγκεντρώσεις στην ενδοαμνιακή κοιλότητα. Το τοκετός επιβάλλεται να είναι κατά το δυνατό πιο ατραυματικός και για το λόγο αυτό διεκπεραιώνεται φυσιολογικά. Ωστόσο, δεδομένου ότι η ανώτερη αποδεκτή διάρκεια του τοκετού είναι 6-8 ώρες και οι έγκυες ασθενείς παρουσιάζουν μειωμένη μυομητρική δραστηριότητα, συνήθως σε ποσοστό 30% απαιτείται καισαρική τομή λόγω σημαντικής παράτασης του πρώτου σταδίου τοκετού, ακόμη και μετά τη χορήγηση ωκυτοκίνης.