Άλλες ονομασίες

έκτοπη κύηση

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Εξωμήτριος κύηση, ή πιο σωστά έκτοπη κύηση, είναι η εγκατάσταση του κυήματος εκτός της ενδομητρικής κοιλότητας και είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές της κύησης.
Η διαφορά του όρου έκτοπη κύηση από τον όρο εξωμήτριος κύηση, είναι ότι ο όρος εξωμήτριος κύηση δεν περιλαμβάνει ορισμένες παθολογικές εγκαταστάσεις του κυήματος μέσα στη μήτρα.

Εντοπίσεις

Η έκτοπη κύηση έχει διάφορες εντοπίσεις και με σειρά συχνότητας μπορεί να είναι σαλπιγγική, σε ποσοστό 95%, ωοθηκική, στο κέρας της μήτρας, ενδοσυνδεσμική, ενδοτραχηλική και ενδοκοιλιακή. Κάθε γυναίκα με ιστορικό έκτοπης κύησης, έχει πιθανότητα 10% περίπου για μια νέα έκτοπη κύηση.

Αίτια

Τα αίτια της έκτοπης κύησης δεν είναι πάντα γνωστά και μόνο το 50% των περιπτώσεων αφορούν την επιβράδυνση ή την παρεμπόδιση της διέλευσης του κυήματος από τη σάλπιγγα προς την ενδαμητρική κοιλότητα.

Οι καταστάσεις αυτές είναι οι χρόνιες φλεγμονές του ενδοσαλπιγγίου, οι χρόνιες περισαλπιγγικές φλεγμονές (συμφύσεις), οι διάφορες ανωμαλίες της διάπλασης των σαλπίγγων, η ενδομητρίωση των σαλπίγγων, οι διάφοροι εξαρτηματικοί όγκοι, τα ινομυώματα της μήτρας, κάθε ορμονική διαταραχή που επηρεάζει τη λειτουργικότητα των σαλπίγγων και ο σπασμός των σαλπίγγων.

Επίσης, ενοχοποιούνται η εσωτερική και η εξωτερική μετάσταση του ωαρίου στην αντίθετη σάλπιγγα, διαμέσου της ενδομητρικής ή της περιτοναϊκης κοιλότητας, αντίστοιχα, η παρουσία ενδομητρικού σπειράματος, η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και ιδίως οι σαλπιγγοπλαστικές εγχειρήσεις.

Η τεχνητή διακοπή της κύησης και οι αυτόματες εκτρώσεις αποτελούν έμμεσα αίτια για την δημιουργία κατάλληλων συνθήκων για έκτοπη κύηση.

Κλινική εικόνα

Η έκτοπη κύηση έχει την ίδια κλινική εικόνα σε όλες τις εντοπίσεις της, εκτός από ορισμένες διαφορές.

Παρουσιάζει όλα τα κλασικά συμπτώματα και σημεία της κύησης δηλαδή αναστολή της περιόδου, ναυτία, εμέτους, πόνο στο υπογάστριο, αιμόρροια από τον κόλπο, συχνουρία και την συμπτωματολογία της ρήξης της έκτοπης κύησης.

Ενα σταθερό σύμπτωμα της έκτοπης κύησης είναι ο πόνος στο υπογάστριο, του οποίου η ένταση ποικίλλει και έχει τις περισσότερες φορές τον τύπο κωλικού, δηλαδή ο πόνος υποχωρεί, για να ξαναεμφανιστεί μετά από ώρες ή και ημέρες. Ο πόνος οφείλεται στην προσπάθεια του οργάνου, που βρίσκεται η έκτοπη κύηση, να αποβάλει το κύημα, το οποίο είναι ένα ξένο σώμα προς το όργανο, με συσταλτικές κινήσεις του μυϊκού υποστρώματος. Επίσης, ο πόνος οφείλεται στην τοπική αντίδραση των οργάνων που φιλοξενούν το κύημα και στον περιτοναϊκό ερεθισμό.

Ενα άλλο σύμπτωμα είναι η κολπική αιμόρροια, με ποικίλου βαθμού ποσότητα αίματος, ενώ μόνο στο 5% των περιπτώσεων μπορεί είναι αρκετά βαρειά. Ο μηχανισμός δημιουργίας της αιμόρροιας από τον κόλπο, κατά την έκτοπη κύηση, είναι η υποστροφή του κυήματος, που οδηγεί στην μειωμένη έκκριση της χοριακής γοναδοτροπίνης και συνεπώς στην υποστροφή του ωχρού σωματίου της κύησης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ελάττωση των επιπέδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, με συνέπεια την υποστροφή του φθαρτού και κολπική αιμόρροια.

Αιφνίδιος και ισχυρός πόνος στο υπογάστριο (διαξιφιστικός πόνος) χαρακτηρίζει την ρήξη της έκτοπης κύησης, συνήθως συνοδεύεται από αντανάκλαση του πόνου στην ωμοπλάτη και βαθμιαία ή οξεία εγκατάσταση συμπτωμάτων εσωτερικής αιμορραγίας δηλαδή έντονη εφίδρωση, λιποθυμική κατάσταση, αίσθημα έλλειψης οξυγόνου, νηματοειδή σφυγμό, ταχυσφυγμία, πτώση αρτηριακής πίεση κ.α.

Διάγνωση

Η διάγνωση της έκτοπης κύησης, βασίζεται στο ιστορικό της γυναίκας, στην κλινική εικόνα, στην κλινική εξέταση και στις διάφορες παρακλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις.

Ενισχυτικές ενδείξεις, σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα της γυναίκας, για την πιθανότητα έκτοπης κύησης είναι η ύπαρξη ιστορικού μακροχρονίας στείρωσης, η ύπαρξη ενδομητρικού σπειράματος, προηγούμενων επεισοδίων σαλπιγγίτιδας, προηγούμενης σαλπιγγοπλαστικής και οξείας σκωληκοειδίτιδας.

Η έκτοπη κύηση χαρακτηρίζεται από ευαισθησία στο υπογάστριο κατά την ψηλάφηση των κοιλιακών τοιχωμάτων και την διογκωμένη, μαλακής σύστασης μήτρα καθώς και ευαισθησία στην μετακίνηση του τραχήλου της μήτρας κατά την γυναικολογική εξέταση.

Το υπερηχογράφημα δίνει αξιόλογα διαγνωστικά ευρήματα, όπως είναι η παρουσία υγρού στο δουγλάσειο και η ανεύρεση διόγκωσης της σάλπιγγας.

Η θετική δοκιμασία της κύησης με προσδιορισμό της β-χοριακής γοναδοτροπίνης στα ούρα και στον ορό του αίματος, η διαπίστωση ύπαρξης ελεύθερου σκοτεινόχρωμου αίματος στο δουγλάσειο, που δεν πήζει, μετά από την παρακέντηση, στηρίζουν την διάγνωση της έκτοπης κύησης.

Διαφορική διάγνωση

Η διαφορική διάγνωση της έκτοπης κύησης έχει πολλές φορές μεγάλες δυσκολίες και πρέπει να γίνει από την απειλούμενη έκτρωση, τις πυελικές φλεγμονές, την οξεία σκωληκοειδίτιδα, την κύστη ωχρού σωματίου, τις επιπλεκόμενες κύστεις της ωοθήκης, τη συστροφή ινομυώματος και την υστερία κατά την κύηση.

Η σχολαστική αξιολόγιση των πληροφοριών από το ιστορικό της γυναίκας, την κλινική εικόνα, την κλινική εξέταση και τις διάφορες παρακλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την σωστή διαφορική διάγνωση.

Θεραπεία

Η θεραπεία της έκτοπης κύησης είναι πάντα χειρουργική και η επιλογή του είδους της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται από την εντόπιση της έκτοπης κύησης, την ύπαρξη ή μη αναπαραγωγικού προβλήματος, την φάση της επιπλοκής, δηλαδή πριν, κατά ή μετά τη ρήξη, το βαθμό της βλάβης και την ηλικία της ασθενούς.

Υπάρχει η δυνατότητα φαρμακευτικής αντιμετώπισης της έκτοπης κύησης κυρίως με τη χορήγηση μεθοτρεξάτης, σε διάφορα θεραπευτικά σχήματα αλλά κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.

Διαβάστε επίσης

• Αν σκέφτεστε να μείνετε έγκυος…
• Οι πόνοι της περιόδου
• Γιατί η οστεοπόρωση προτιμά τις γυναίκες;
• Ο σίδηρος δεν είναι πανάκεια
• Πότε έρχεται η περίοδος