Γενικά

Η κύηση χαρακτηρίζεται σε απλή, δίδυμη, τρίδυμη κλπ, ανάλογα με τον αριθμό των εμβρύων. Η δίδυμη κύηση εμφανίζεται πιο συχνά στις νέγρες και πιο σπάνια τις μογγόλες. Στη λευκή φυλή η δίδυμη κύηση είναι σε αναλογία 1:80, η τρίδυμη 1:80², η τετράδυμη 1:80³ κ.ο.κ. Η πολύδυμη κύηση εξαρτάται από την ηλικία της μητέρας, ώστε να παρατηρείται με αυξανόμενη συχνότητα μέχρι τα 39 χρόνια. Επίσης, στις πολύτοκες παρατηρείται αυξημένη συχνότητα πολυδύμων κυήσεων. Η πολύδυμη κύηση παρουσιάζει οικογενή χαρακτήρα, της οποίας η κληρονομικότητα είναι και από τους δύο γονείς. Ετσι μία γυναίκα με μία δίδυμη κύηση, έχει 10πλάσια πιθανότητα να ξαναπαρουσιάσει νέα δίδυμη κύηση σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Στις περιπτώσεις που γίνεται προσπάθεια για πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας για θεραπευτικούς λόγους με τη χορήγηση φαρμάκων, έχουμε αυξημένη συχνότητα εμφάνισης πολυδύμων κυήσεων που είναι περίπου 25%. Επίσης, σε συγγενείς ανωμαλίες της διάπλασης της μήτρας παρατηρείται αυξημένο ποσοστό εμφάνισης διδύμων κυήσεων.Η δίδυμη κύηση χαρακτηρίζεται ως μονοωγενής ή διωογενής, η τρίδυμη κύηση ως μονοωγενής ή διωογενής ή τριωγενής κ.ο.κ, ανάλογα εάν τα έμβρυα προέρχονται από ένα ωάριο ή από δύο ή περισσότερα ωάρια. Τα περισσότερα ωάρια μπορεί να προέρχονται από ένα ωοθυλάκιο ή από τη μία ωοθήκη ή και τις δύο ωοθήκες. Τα μονοωγενή προέρχονται από τη τέλεια διαίρεση του ωού σε κάποια φάση του σταδίου του μοριδίου. Η ατελείς διαίρεση του ωού έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία διπλών τεράτων, τα οποία μπορεί να είναι ενωμένα στη κεφαλή , στο θώρακα ή στη πύελο (κεφαλοπαγή, θωρακοπαγή, πυελοπαγή κλπ.).

Τα διοωγενή δίδυμα αποτελούν τα δύο τρίτα των διδύμων κυήσεων και χαρακτηρίζονται από χωριστούς πλακούντες, οι οποίοι δεν ενώνονται αγγειακά μεταξύ τους. Επίσης, έχουν ξεχωριστό άμνιο και χόριο. Τα διωογενή δίδυμα μπορεί να είναι διαφορετικού ή του ιδίου φύλου, τα οποία μοιάζουν μεταξύ τους σαν αδέλφια.
Τα μονοωγενή δίδυμα είναι πολύ σπάνια και πάντα του ιδίου φύλου, τα οποία είναι όμοια στα φυσικά και πνευματικά χαρακτηριστικά τους δηλαδή μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερό. Στη περίπτωση που ο διαχωρισμός τους γίνει νωρίς, υπάρχει η πιθανότητα να έχουν διπλούς εμβρυϊκούς υμένες, ενώ όταν ο διαχωρισμός γίνει αργότερα έχουν ένα χόριο και συνήθως δύο αμνιακούς σάκους. Επίσης, οι ομφάλιοι λώροι είναι ανεξάρτητοι, αλλά οι πλακούντες έχουν αγγειακές αναστομώσεις μεταξύ τους, με αποτέλεσμα την σύνδεση των δύο εμβρυϊκών κυκλοφοριών.

Στις δίδυμες και πολύδυμες κυήσεις ανατρέπεται η ποσοστιαία σχέση ανάμεσα στα κορίτσια και τα αγόρια που γεννώνται και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των γεννήσεων των κοριτσιών σε σχέση με των αγοριών. Η σχέση αυτή, στην απλή κύηση είναι 94:100, στη δίδυμη κύηση είναι 97:100, στη τρίδυμη κύηση είναι 101:100 και στη τετράδυμη είναι 156:100.

Διάγνωση

Η διάγνωση της δίδυμης και της πολύδυμης κύησης στηρίζεται:

– Στο κληρονομικό ιστορικό και των δύο γονέων
– Στα έντονα συμπτώματα των πρώτων μηνών
– Στη γρήγορη διόγκωση της κοιλίας, στο μεγαλύτερο μέγεθος της μήτρας σε σχέση με τη ηλικία κύησης
– Στην υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους
– Στα εντονότερα σκιρτήματα του εμβρύου
– Στη συχνότερη εμφάνιση προεκλαμψίας
– Στη συχνή εμφάνιση οιδημάτων των κάτων άκρων, κιρσών των κάτω άκρων και αιμορροΐδων
– Στην ανεξήγητη αναιμία κατά τη κύηση
– Στα έντονα δυσπνοϊκά συμπτώματα
– Στα ευρήματα από την ψηλάφηση των κοιλιακών τοιχωμάτων σε σχέση με τη κολπική εξέταση
– Στην ακρόαση δύο ή περισσοτέρων εστιών καρδιακών παλμών του εμβρύου
– Στα ευρήματα από το υπερηχογράφημα

Διαφορική διάγνωση

Η διαφορική διάγνωση της πολύδυμης κύησης πρέπει να γίνεται από την απλή κύηση με μεγάλο έμβρυο, την απλή κύηση που επιπλέκεται με όγκο της μικρής πυέλου, το υδράμνιο και την υδατιδώδη μύλη κύηση.

Προγνωστικοί παράγοντες και επιπλόκες της πολύδυμης κύησης

Η δίδυμη και κυρίως η πολύδυμη κύηση χαρακτηρίζεται ως κύηση υψηλού κινδύνου λόγω του αυξημένου ποσοστού εμφάνισης διαφόρων παθολογικών καταστάσεων ή επιπλοκών κατά τη διάρκεια της κύησης. Η μέση διάρκεια της δίδυμης κύησης είναι 37 εβδομάδες περίπου.

Η αναιμία εμφανίζεται συχνότερα σε πολύδυμες κυήσεις, η οποία οφείλεται στις αυξημένες εμβρυϊκές ανάγκες σε σίδηρο και φυλλικό οξύ.

Οι αυτόματες εκτρώσεις, οι οποίες παρουσιάζονται με αυξημένο ποσοστό σε πολύδυμες κυήσεις, με αποτέλεσμα σε ποσοστό 20% να καταλήγουν σε απλές κυήσεις.

Η υπέρταση της κύησης, η οποία είναι συχνότερη σε πολύδυμες κυήσεις, με επακόλουθο τον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης προεκλαμψίας-εκλαμψίας.

Το υδράμνιο, το οποίο παρουσιάζεται συχνότερα σε πολύδυμες και ιδίως σε μονοωογενείς δίδυμες κυήσεις. Ο πρόωρος τοκετός, ο οποίος είναι η κυριότερη αιτία αύξησης της περιγεννητικής θνησιμότητας σε πολύδυμες κυήσεις.

Οι ανωμαλίες της διάπλασης του εμβρύου, οι οποίες εμφανίζονται σε τριπλάσια συχνότητα σε πολύδυμες κυήσεις και είναι κυρίως τα ατελώς διαχωριζόμενα έμβρυα, τα ακαρδιακά έμβρυα, καθώς επίσης, οι ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα, του μυοσκελετικού, του αναπνευστικού, του καρδιαγγειακού, του γαστρεντερικού και πιο σπάνια του ουροποιητικού συστήματος.

Η υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη του εμβρύου, η οποία παρουσιάζεται σε ποσοστό 25% και πιθανώς να οφείλεται στη μικρότερη μάζα πλακούντα που αναλογεί σε κάθε έμβρυο. Η περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα είναι 5πλάσια σε σχέση με τις απλές κυήσεις.

Επίσης, ο προδρομικός πλακούντας, η πρώιρη ρήξη των εμβρυϊκών υμένων, η αυξημένη συχνότητα πρόπτωσης του ομφαλίου λώρου και η υμενώδης έκφυσή του.

Ακόμα, το σύνδρομο εμβρυο-εμβρυϊκής μετάγγισης, το οποίο αποτελεί την πιο σοβαρή διαταραχή σε μονοχοριακές δίδυμες κυήσεις και οφείλεται στην ύπαρξη αγγειακών αναστομώσεων μεταξύ των δύο εμβρυϊκών κυκλοφοριών, με αποτέλεσμα τα έμβρυα να εμφανίζουν μεγάλη διαφορά στην ανάπτυξή τους.

Παρακολούθηση των πολυδύμων κυήσεων

Η πολύδυμη κύηση χαρακτηρίζεται κύηση υψηλού κινδύνου λόγω του αυξημένου ποσοστού επιπλοκών και γι’ αυτό επιβάλλεται η τακτική ιατρική παρακολούθηση της κύησης και ιδίως μετά την 20η εβδομάδα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των επιπλοκών, όπως τη προεκλαμψία, την αναιμία και το σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, βασικά στοιχεία της παρακολούθησης της κύησης είναι η χορήγηση σιδηρούχων σκευασμάτων και φυλλικού οξέος, καθώς και ο έλεγχος για ανίχνευση των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη με τη δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης. Στις πολύδυμες κυήσεις εμφανίζεται αυξημένο το ποσοστό συγγενών ανωμαλιών και για το λόγο αυτό πρέπει να γίνεται αναλυτικός υπερηχογραφικός έλεγχος κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης. Σε δίδυμη κύηση, οι τιμές της α1-εμβρυϊκής πρωτεΐνης (αFP) είναι διπλάσιες περίπου σε σχέση με τη απλή κύηση, ενώ σε περιπτώσεις με ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Επίσης, ουσιαστική προτεραιότητα για τη σωστή παρακολούθηση των διδύμων και πολυδύμων κυήσεων είναι ο έλεγχος για τυχόν ύπαρξη ανεπάρκειας του έσω τραχηλικού στομίου και η αντιμετώπισή της.

Τοκετός σε πολύδυμη κύηση

Ο τοκετός σε δίδυμη κύηση πρέπει να γίνεται σε καλά οργανωμένο κέντρο. Ο κολπικός τοκετός είναι αποδεκτός μόνο στις περιπτώσεις με κεφαλική προβολή και των δύο εμβρύων, ο οποίος να έχει χρονική διάρκεια λιγότερο από 6 ώρες. Επίσης, ο καρδιοτοκογραφικός έλεγχος και των δύο εμβρύων είναι απαραίτητος κατά τη διάρκεια του τοκετού. Στις άλλες περιπτώσεις, η λύση εκλογής είναι η προγραμματισμένη καισαρική τομή, για να αποφευχθούν οι επιπλοκές που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια του τοκετού. Οι επιπλοκές κατά τον τοκετό που παρουσιάζονται σε δίδυμες κυήσεις, καθώς και σε πολύδυμες είναι οι ανώμαλες προβολές και τα ανώμαλα σχήματα των εμβρύων, πρόπτωση του ομφαλίου λώρου, ο δυσλειτουργικός τοκετός και η αιμορραγία κατά την υστεροτοκία.

Διαβάστε επίσης

• Τερηδόνα και ουλίτιδα της κύησης
• Σακχαρώδης διαβήτης κύησης: η σωστή παρακολούθηση πρέπει να ξεκινά από νωρίς
• Πόσο αξιόπιστα είναι τα test εγκυμοσύνης
• Πρωινή ναυτία της κύησης: Yπάρχει θεραπεία;
• Η κύηση του πρώτου ανθρώπινου κλώνου κρύβει κινδύνους για τη μητέρα