Αν ζητήσει κανείς τη γνώμη του μέσου Έλληνα για την κατάσταση της Υγείας στη χώρα μας, το πιθανότερο είναι να εισπράξει δυσπιστία και επιφυλακτικότητα. Κι όμως η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικό επιστημονικό δυναμικό, τα κονδύλια για την Υγεία δεν είναι μικρά όπως ακούγεται συχνά και κανείς δεν αμφισβητεί οτι η βούληση για καλύτερη Υγεία υπάρχει από όλες τις πλευρές. Τότε, λοιπόν, τι φταίει;

Οργάνωση, η βάση του προβλήματος

Οι ανάγκες υγείας για μια χώρα θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο εντατικής επιστημονικής μελέτης και να εντάσσονται στα πλαίσια εθνικής στρατηγικής, που δεν θα διαφοροποιείται στους βασικούς της άξονες από την εκάστοτε κυβέρνηση. Η κακοδιαχείρηση, ο μικροκομματισμός, οι επιφανειακές ‘λύσεις’, το σύνδρομο του ‘πολιτικού κόστους’ διογκώνουν μακροπρόθεσμα τα προβλήματα, αντί να τα λύνουν.

Θα πρέπει να ξέρουμε πόσους γιατρούς (και όχι μόνο) χρειαζόμαστε, πως θα τους εκπαιδεύσουμε εύστοχα, πως και πότε θα ενταχθούν στο σύστημα Υγείας και πως θα εξασφαλισθεί η συνεχιζόμενη εκπαίδευσή τους.

Δεν είναι δυνατόν να αυξάνει ο ρυθμός των εισαγομένων στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όταν δεν υπάρχει ο κατάλληλος σχεδιασμός για την ένταξη των αποφοίτων ανάλογα με τις ανάγκες. Το δικαίωμα για μόρφωση είναι αναφαίρετο, αλλά το επιχείρημα αυτό δεν είναι λόγος να εισάγονται στην Ιατρική Σχολή τετραπλάσιος αριθμός φοιτητών με συμπληρωματικές διατάξεις από αυτόν που εισάγονται με τη διαδικασία των εξετάσεων.

Οι τρείς (σχηματικές) βαθμίδες της Υγείας (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια) πρέπει να έχουν η κάθε μία τη δική τους αποστολή, αλλά ταυτόχρονα να συνεργάζονται ευέλικτα. Για παράδειγμα, ο οικογενειακός γιατρός (πρωτοβάθμια περίθαλψη) θα πρέπει να έχει λόγο για την εισαγωγή ενός ασθενούς του σε μεγάλο Νοσοκομείο (τριτοβάθμια περίθαλψη) και να αναλαμβάνει την παρακολούθησή του μετά την έξοδό του σε συνεργασία με το Νοσοκομείο.

Τα μεγάλα τριτοβάθμια Νοσοκομεία πρέπει να ασχολούνται με το βασικό τους έργο, που είναι
η επίλυση των δύσκολων διαγνωστικών προβλημάτων
η διενέργεια δύσκολων χειρουργικών επεμβάσεων
οι μονάδες εντατικής θεραπείας και η ετοιμότητα για την αντιμετώπιση του επείγοντος
το εκπαιδευτικό έργο και
η ερευνητική δραστηριότητα
Αντίθετα τα μεγάλα νοσοκομεία σήμερα δέχονται ασθενείς από όλη την χώρα, που σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν σε Νομαρχιακά Νοσοκομεία της περιφέρειας, νοσηλεύουν ηλικιωμένους με νοσήματα φθοράς που θα πρέπει να περιθάλπονται σε άλλα Νοσηλευτικά ιδρύματα και επιπλέον απασχολούνται με την αντιμετώπιση απλών περιστατικών ακόμα και σε ώρα εφημερίας. Δεν λειτουργεί δηλαδή αυτό που λέμε σωστή διαλογή των περιστατικών.

Ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας της Υγείας

Σε ένα ιδανικό σύστημα Υγείας ο ασθενής δεν θα πρέπει να έχει άμεση οικονομική σχέση με το γιατρό του. Από το απλούστερο μέχρι το βαρύτερο νόσημα, είτε έχει κανείς γρίπη είτε έχει καρκίνο, δεν θα πρέπει να είναι μέλημα του ασθενούς να πληρώσει το γιατρό του. Από την άλλη, ο γιατρός και γενικότερα οι λειτουργοί του χώρου της Υγείας κάνουν μια δύσκολη και επικίνδυνη εργασία και πρέπει να αμείβονται με υψηλές αμοιβές. Αυτό όμως είναι η αποστολή των ασφαλιστικών οργανισμών, να εξυπηρετούν τις ανάγκες υγείας των ασφαλισμένων τους και να αμείβουν τους γιατρούς. Τα πράγματα, βέβαια, όπως όλοι γνωρίζουμε δεν είναι ακριβώς έτσι.

Αν, όπως συμβαίνει σήμερα, οι ασθενείς δεν είναι ευχαριστημένοι από τις υπηρεσίες που τους παρέχονται, ταλαιπωρούνται με γραφειοκρατικές διαδικασίες και παράλληλα οι γιατροί δεν αμείβονται ικανοποιητικά, πως δικαιολογούνται τα ελλείμματα των μεγάλων Ταμείων; Οταν μάλιστα παρακρατούν -υποχρεωτικά- ποσά της τάξεως 50 έως 150 και πλέον χιλιάδων δραχμών το μήνα από εργαζόμενους χαμηλών και μέσων εισοδημάτων. Φαντάζεται κανείς οτι τα ποσά αυτά δεν επαρκούν για τις τρέχουσες ανάγκες υγείας και αυτός είναι ο λόγος που τα περισσότερα Ταμεία έχουν ελλείμματα δισεκατομμυρίων;

Ο ιδιωτικός τομέας στο χώρο της Υγείας έχει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο, όπως άλλωστε σήμερα σε κάθε τομέα στη σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Ωστόσο, η μεγάλη στροφή του κόσμου στην ιδιωτική περίθαλψη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δυσλειτουργία του δημόσιου τομέα.

Ελεύθερη επιλογή γιατρού

Η ελεύθερη επιλογή γιατρού είναι κάτι που θα πρέπει να θεωρείται αυτονόητο σε κάθε σύγχρονο σύστημα Υγείας. Διαφορετικά θα αναπαράγονται φαινόμενα, που δεν είναι σπάνια σήμερα, ο ασθενής να επισκέπτεται το γιατρό του Ταμείου για να συνταγογραφήσει τα φάρμακα που του σύστησε άλλος γιατρός τον οποίο πλήρωσε για να τον δεί (και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται…).

Η επαρχία, τα νησιά και τα …ελικόπτερα

Η επαρχία αλλάζει με γοργούς ρυθμούς και παράλληλα οι απαιτήσεις της σε πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας. Θεσμοί σαν αυτόν των αγροτικών ιατρείων δεν μπορούν να ανταποκριθούν πλέον στη σημερινή πραγματικότητα και θα πρέπει να επανεξετασθεί τον αν προσφέρουν ανάλογα με το τι κοστίζουν τελικά.

Το πρόβλημα των ελλειμματικών (έως ανύπαρκτων μερικές φορές) υπηρεσιών υγείας σε απομονωμένες περιοχές και νησιά δεν είναι ανεξάρτητο από ποικίλες οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους. Είναι συναρτημένο με την αστυφιλία, την ερήμωση της επαρχίας, τα νέα πρότυπα ζωής που εισάγονται κλπ. Επειδή όμως οι κάτοικοι των απομακρυσμένων περιοχών και των νησιών δεν μπορούν να περιμένουν τον …μετασχηματισμό της κοινωνίας και οι ανάγκες υγείας είναι άμεσες, το βάρος θα πρέπει να δοθεί σε ασφαλείς υπηρεσίες ταχυμεταφοράς για την κάλυψη των επειγόντων περιστατικών.

Για να ελπίζουμε σε ουσιαστικές αλλαγές

Η λογική που θα πρέπει να επικρατήσει για την επίλυση του προβλήματος οφείλει να είναι αναθεωρητική. Πάνω στο σημερινό οικοδόμημα, είναι δύσκολο να θεμελιωθεί μια βιώσιμη λύση με προοπτική. Τα ξένα πρότυπα δεν είναι υποχρεωτικά επιτυχημένα και δεν χρειαζόμαστε ένα αντίγραφό τους. Οι πραγματικές ανάγκες θα πρέπει να αναλυθούν διεξοδικά, να παραμεριστεί το αγκάθι του ‘πολιτικού κόστους’ στη λήψη οποιονδήποτε αποφάσεων και να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα δεκαετίας. Σε μια Ελλάδα που αλλάζει, η Υγεία πρέπει να γίνει πρωταρχικός στόχος.

Διαβάστε επίσης

• Ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας για τους αγρότες από την Interamerican
• Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας
• Συνάντηση Σημίτη με τον υπουργό Υγείας κ. Στεφανή
• Επίσκεψη του υπουργού Υγείας κ. Στεφανή στο ΟΚΑΝΑ
• Συνήγορο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών ζητά η Ν.Δ.