Η νηστεία της Σαρακοστής αποτελεί τη μεγαλύτερη διατεταγμένη νηστεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και αν κάποιος αποφασίσει να την τηρήσει, σημαίνει αποχή από όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης για περίπου 50 μέρες. Και ενώ η νηστεία αποτελεί μία πολύ καλή ευκαιρία για να εφαρμοστεί ένα διαιτολόγιο φτωχό σε κορεσμένα λιπαρά, δεν είναι λίγοι αυτοί που κατά την περίοδο της νηστείας αυξάνουν το βάρος τους, καθώς πολλές τροφές και φαγητά που καταναλώνονται είναι ιδιαίτερα πλούσια σε λιπαρά, φυτικής προέλευσης μεν, αλλά σημαντικής ενεργειακής αξίας δε. Το Care σας προτείνει να ακολουθήσετε τη νηστεία, καθώς τα οφέλη της είναι πολλά, ενώ παράλληλα σας δίνει συμβουλές διατροφής για το πως να μην αυξήσετε το σωματικό σας βάρος.
Υπάρχουν πολλές τροφές της Σαρακοστής οι οποίες δεν έχουν σημαντική ενεργειακή αξία, αλλά ο τρόπος μαγειρέματος αυξάνει σημαντικά τις θερμίδες. Για παράδειγμα τα λαδερά, τα όσπρια, αλλά και τα θαλασσινά δε έχουν πολλές θερμίδες. Εάν όμως μαγειρευτούν με πολύ ελαιόλαδο (λαδερά και όσπρια) ή εάν τηγανιστούν (θαλασσινά) η ενεργειακή αξία αυξάνεται κατά πολύ.
Μπορείτε λοιπόν να τα μαγειρέψετε διαιτητικά περιορίζοντας το προστιθέμενο λίπος, το οποίο θα πρέπει πάντα να είναι αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Για παράδειγμα μία μερίδα σπανακόρυζο, το οποίο περιέχει περίπου 2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο, μπορεί να αποδίδει 350 θερμίδες. Εάν όμως το μαγειρέψετε με πολύ λάδι οι θερμίδες ανά μερίδα μπορεί να ξεπεράσουν ακόμα και τις 600!
Κάτι ανάλογο ισχύει και για τα όσπρια, τα οποία μάλιστα αποτελούν και σημαντική πηγή πρωτεϊνών. Τα όσπρια μπορούν να αντικαταστήσουν τις ζωικές τροφές, οι οποίες δεν επιτρέπονται κατά τη νηστεία. Δεν περιέχουν βέβαια όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, τα οποία περιέχονται στις ζωικές τροφές, όμως όταν συνδυάζονται με άλλες τροφές φυτικής προέλευσης που περιέχουν πρωτεΐνες, όπως είναι τα δημητριακά, ο οργανισμός προσλαμβάνει και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα τα οποία δεν μπορεί να συνθέσει και τα προσλαμβάνει μέσω της διατροφής. Πολύ καλή λύση τα ρεβίθια με το ρύζι (ή παντρεμένα όπως τα ξέρουν πολλοί).
Τα θαλασσινά αποτελούν επίσης πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών και όχι μόνο. Είναι πλούσια σε βιταμίνες, αλλά και σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Η ενεργειακή τους αξία είναι χαμηλή, καθώς περιέχουν μικρές ποσότητες λιπιδίων, τα οποία μάλιστα ανήκουν και στην κατηγορία των καλών λιπιδίων (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα).
Σε ό,τι αφορά στη χοληστερόλη των θαλασσινών, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωσή τους, όχι μόνο δεν επιβαρύνει τα επίπεδα της χοληστερόλης του οργανισμού αλλά μπορεί και να συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων και της “κακής” χοληστερόλης (LDL) και ταυτόχρονα στην αύξηση της “καλής” χοληστερόλης (HDL).
Και σε αυτή την περίπτωση ο τρόπος παρασκευής τους μπορεί να αυξήσει σημαντικά την ενεργειακή τους αξία. Μπορείτε λοιπόν να τα καταναλώνετε άφοβα, ψητά, στη σχάρα, βραστά ή και ωμά (οστρακοειδή), ενώ θα πρέπει να περιορίζετε, όσο μπορείτε το τηγάνισμα, κατά το οποίο απορροφούν αρκετό λάδι και οι θερμίδες αυξάνονται.
Εάν όμως τα τηγανίζετε θα πρέπει να θυμάστε ότι και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να χρησιμοποιείτε μόνο ελαιόλαδο, ενώ μπορείτε μετά το τηγάνισμα να τα τοποθετείτε σε απορροφητικό χαρτί, για να απομακρύνεται ένα μέρος του λαδιού που απορροφήθηκε, και να μειώνονται οι θερμίδες τους.
Στην παραδοσιακή ταραμοσαλάτα αλλά και τη μελιτζανοσαλάτα, που αποτελούν εδέσματα που καταναλώνονται συχνά κατά την περίοδο της νηστείας, μειώστε το λάδι που χρησιμοποιείτε. Τη μελιτζάνα μάλιστα μπορείτε να την ψήνετε και στη συνέχεια να προσθέσετε λίγο λάδι και σκόρδο και μαϊντανό, κάνοντας μία πολύ νόστιμη και διαιτητική αγιορείτικη μελιτζανοσαλάτα.
Ομως δεν είναι μόνο ο τρόπος που μαγειρεύετε, καθώς υπάρχουν πολλές τροφές που καταναλώνονται κατά την περίοδο της νηστείας, οι οποίες αποδίδουν πολλές θερμίδες. Ο χαλβάς αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς αποδίδει περισσότερες από 450 θερμίδες ανά 100γρ. Η διατροφική του αξία είναι σπουδαία βέβαια, αποτελώντας σημαντική πηγή βιταμινών, ανόργανων στοιχείων αλλά και “καλών” λιπιδίων. Ομως οι περισσότεροι, όταν αρχίζουν δεν μπορούν να σταματήσουν, με αποτέλεσμα να παίρνουν πολλές θερμίδες. Ναι στο χαλβά λοιπόν, αλλά με μέτρο.
Οι ελιές αποτελούν επίσης χαρακτηριστικό έδεσμα της νηστείας. Μάλιστα, υπάρχει πρόβλεψη για τις αλάδωτες ημέρες της νηστείας καθώς οι ελιές επιτρέπονται, αποτελώντας πολύ καλό υποκατάστατο του ελαιόλαδου, καθώς περιέχουν ακόμα περισσότερα θρεπτικά συστατικά.
Ομως επειδή είναι πολύ εύκολο να “χάσετε το λογαριασμό” όταν τρώτε ελιές, η κατανάλωση θα πρέπει να περιορίζεται σε 10-15 ελιές. Ποτέ μην τοποθετείτε όλο το βάζο με τις ελιές στο τραπέζι γιατί οι 10 μπορεί εύκολα να γίνου 50!. Επίσης δεν είναι ανάγκη να τρώτε και το λάδι στο οποίο συντηρούνται πολύ συχνά οι ελιές. Μπορείτε να τις βγάζετε από το δοχείο που τις διατηρείτε με ειδική τρυπητή κουτάλα. Η πάστα ελιάς αποδίδει επίσης αρκετές θερμίδες, καθώς επιπρόσθετα περιέχει και ελαιόλαδο.
Μπορεί λοιπόν η νηστεία να αποτελεί μία καλή ευκαιρία για περιοδική αποχή από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όμως δεν είστε προσεκτικοί μπορεί να σας κοστίσει και μερικά κιλά παραπάνω.
Διαβάστε επίσης
Σπούδασα στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας. Ειδικεύτηκα στην Παθολογία στο Νοσοκομείο “Ο Ευαγγελισμός”. Για περισσότερο από 15 χρόνια ασχολούμαι ενεργά με την Πληροφορική και ειδικότερα με τις εφαρμογές Internet. Έχω ιδρύσει την Εταιρία MediSign (ανάπτυξη web εφαρμογών για το χώρο της Υγείας). Το Care είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της.