Το αλάτι αποτελεί συστατικό της καθημερινής διατροφής. Εκτός από την ποσότητα που προσθέτουμε στο φαγητό στο σπίτι, το αλάτι εμπεριέχεται στα περισσότερα τρόφιμα που καταναλώνουμε, όπως το ψωμί, τα δημητριακά πρωινού, τις κονσέρβες και τα έτοιμα φαγητά. Αποτελεί απαραίτητο συστατικό της ισορροπημένης διατροφής, όμως η μέση ημερήσια πρόσληψη στο γενικό πληθυσμό ξεπερνάει κατά πολύ την προτεινόμενη, με αποτέλεσμα να δημιουργεί συχνά προβλήματα υγείας, όπως η αύξηση της αρτηριακής πίεσης. To Care, παρουσιάζει χρήσιμες πληροφορίες για το αλάτι, τη χρησιμότητά του, τις πηγές προέλευσής του, αλλά και συμβουλές για το πως μπορείτε να περιορίσετε την πρόσληψή του.

Τα δύο στοιχεία-συστατικά του αλατιού, το νάτριο και το χλώριο αποτελούν απαραίτητα ιχνοστοιχεία για τον οργανισμό. Ολα τα υγρά του σώματός μας, ακόμα και το αίμα, περιέχουν και χλώριο και νάτριο τα οποία αποτελούν απαραίτητα συστατικά για την ηλεκτρολυτική ισορροπία των υγρών στο σώμα. Είναι επίσης απαραίτητα για τη μεταβίβαση ηλεκτρικών σημάτων στα νευρικά και μυϊκά κύτταρα, αλλά και για τη ρύθμιση της μεταφοράς συστατικών διαμέσου των κυτταρικών μεμβρανών.

Είναι απαραίτητο για τη ζωή, τα επίπεδα νατρίου και χλωρίου στο αίμα, να βρίσκονται σε μία ισορροπία. Το επιπλέον αλάτι που προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής, αποβάλλεται μέσω των νεφρών στα ούρα, ενώ σημαντική ποσότητα αποβάλλεται και μέση του ιδρώτα.

Οι ανάγκες του οργανισμού για αλάτι σχετίζονται άμεσα με τις ανάγκες για πρόσληψη νερού και όταν δεν υπάρχει ισορροπία, εμφανίζονται συχνά μυϊκές κράμπες, πολύ συχνό φαινόμενο μετά από έντονη σωματική άσκηση ή σε πολύ ξηρά και θερμά κλίματα.

Επίσης η πρόσληψη αλατιού πρέπει να είναι περιορισμένη στα μωρά αλλά και σε ενήλικες με νεφρική ανεπάρκεια όπου τα νεφρά δεν έχουν την ικανότητα να αποβάλλουν το πλεόνασμα αλατιού.

Το αλάτι αποτελεί ίσως ένα από τα πρώτα συντηρητικά που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για τη συντήρηση των τροφίμων. Ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως από τη βιομηχανία τροφίμων, και τα επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν πλέον βασική πηγή πρόσληψης αλατιού. Εκτός λοιπόν από το αλάτι που προσθέτουμε από μόνοι μας στο φαγητό ή σε διάφορα τρόφιμα, τα περισσότερα, αν όχι όλα, τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν αλάτι.

Το ψωμί, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό της διατροφής μας περιέχει αλάτι, το οποίο επιδρά στη γλουτένη με αποτέλεσμα το ψωμί να “φουσκώνει” περισσότερο.

Τρόφιμα όπως αλλαντικά και επεξεργασμένα κρέατα, κονσέρβες, δημητριακά πρωινού και μαργαρίνες περιέχουν σημαντικές ποσότητες αλατιού.

Αντίθετα τα περισσότερα τρόφιμα τα οποία δεν έχουν υποστεί επεξεργασία έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι όπως για παράδειγμα το κρέας, αλλά και τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.

Μελέτες έχουν δείξει ότι σχεδόν το 75% της ημερήσιας πρόσληψης αλατιού προέρχεται από τρόφιμα που ήδη περιέχουν αλάτι, ενώ το υπόλοιπο, από το αλάτι που προστίθεται κατά το μαγείρεμα ή στο τραπέζι.

Η μέση ημερήσια πρόσληψη αλατιού στους ενήλικες υπολογίζεται ότι φτάνει τα 9 γραμμάρια ημερησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί σε 3.5 γραμμάρια νατρίου, όταν η προτεινόμενη ημερήσια πρόσληψη νατρίου είναι μόλις 1.6 γραμμάρια.

Η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας αλατιού έχει συσχετιστεί με αύξηση της αρτηριακής πίεσης, η οποία με τη σειρά της αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Αν και το αλάτι δεν έχει αποδειχτεί ότι είναι αιτολογικός παράγοντας στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, πολλοί υπερτασικοί επιτυγχάνουν μείωση των τιμών της πίεσης με μείωση στην πρόσληψη αλατιού. Ισχυρότερες ενδείξεις υπάρχουν για την επίδραση της πρόσληψης αλατιού στην αρτηριακή πίεση σε παχύσαρκα άτομα.

Πως μπορείτε να μειώσετε το αλάτι

Γνωρίζοντας ότι τα περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν αλάτι σε υψηλές δόσεις, περιορίζοντας την κατανάλωσή τους, αυτόματα έχετε μειώσει σημαντικά το αλάτι που προσλαμβάνετε.

Τα έτοιμα φαγητά, είτε από το σούπερ-μάρκετ (που θέλουν μόνο ψήσιμο) ή ό,τι παραγγέλνετε στο σπίτι, συνήθως περιέχουν πολύ αλάτι, αλλά και λιπαρά, για τη βελτίωση της γεύσης. Το ίδιο ισχύει και για τα φαγητά τύπου σνακ όπως μπισκότα, κράκερ, πατατάκια αλλά και όλες τις έτοιμες πίτες πχ τυρόπιτες.

Επιλέγοντας όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα (λιγότερο νάτριο), θα μπορέσετε να περιορίσετε το αλάτι στη διατροφή σας. Επιπλέον μπορείτε να αυξήσετε την πρόσληψη καλίου προσθέτοντας περισσότερα φρούτα και λαχανικά στο διατολόγιό σας .

Καταργήστε το αλάτι στο τραπέζι, και περιορίστε την ποσότητα που προσθέτετε κατά το μαγείρεμα, δίνοντας έμφαση σε περισσότερα μυρωδικά και μπαχαρικά τα οποία αποτελούν ένα πολύ καλό υποκατάστατο αλατιού, προσδίδοντας ιδιαίτερη γεύση στα φαγητά.

Διαβάστε επίσης

• Λιγότερο αλάτι – περισσότερη γεύση
• 7 συμβουλές προληπτικής ιατρικής
• Το αλάτι στη ζωή μας
• Αλάτι: Το ξεχασμένο στοιχείο
• Από το αλάτι στο Ε 300