Ανεξέλεγκτη απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών ή μια λύση ώστε να καταπολεμηθεί η πείνα και να προστατευτούν οι καλλιέργειες;

Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι αυτά που περιέχουν γονίδια προερχόμενα από βακτήρια και ιούς, ενώ έπεται να ακολουθήσουν τρόφιμα που θα περιέχουν γονίδια εντόμων, ψαριών και ζώων. Αυτές οι γενετικές αλλαγές είναι εντελώς διαφορετικές από τις παραδοσιακές μεθόδους διασταύρωσης. Προς το παρόν, οι πωλήσεις των προϊόντων αυτών επιτρέπονται χωρίς τη δέουσα αποτίμηση των κινδύνων και χωρίς την επαρκή πληροφόρηση του κοινού, παρ’ όλο που πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στην υγεία και το περιβάλλον.

Τι είναι η γενετική μηχανική

Τα γονίδια περιέχουν τις πληροφορίες για κάθε τμήμα του οργανισμού. Γενετική μηχανική είναι η διαδικασία με την οποία τροποποιούνται τεχνητά αυτές οι πληροφορίες. Τέμνοντας και συγκολλώντας DNA, οι γενετιστές, μπορούν να μεταφέρουν γονίδια ειδικά σχεδιασμένα για έναν οργανισμό, σε κάποιον άλλο, μεταφέροντας επιθυμητά χαρακτηριστικά. Με την πρώτη ματιά φαίνεται γοητευτικό. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική παρατήρηση, αποκαλύπτει ότι προτεραιότητα έχουν εμπορικά ή και πολιτικά κίνητρα με μικρή φροντίδα για τους πιθανούς κινδύνους.

Γιατί παράγονται γενετικά τροποποιημένα προϊόντα

Οι υποστηρικτές της παραγωγής γενετικά τροποποιημένων προϊόντων επισημαίνουν ότι με τον τρόπο αυτό θα διατηρηθεί αρκετή τροφή για ολόκληρο τον κόσμο, καθώς ο πληθυσμός του συνεχώς αυξάνεται, ενώ θα μειωθεί η προσθήκη χημικών προσθετικών που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Επίσης, από την μεγαλύτερη και καλύτερη παραγωγή θα επωφεληθούν τόσο οι αγρότες όσο και οι καταναλωτές. Προς το παρόν όμως υπάρχει ένα κύμα αντιδράσεων από πολίτες, αγρότες και επιστήμονες οι οποίοι αμφιβάλλουν για την ασφάλειά τους.

Ο έλεγχος αυτών των προϊόντων

Σε άλλους τομείς υποστηρίζονται με ενθουσιασμό οι κατακτήσεις της γενετικής μηχανικής, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Οι αντιδράσεις για τα βιοτεχνολογικά προϊόντα προκύπτουν κυρίως από την αμφιβολία. Ο έλεγχος που είχε γίνει μέχρι σήμερα για την επικινδυνότητα και τις επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, ήταν ανεπαρκής. Περισσότερο εκτεταμένοι και πιο αυστηροί έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν στη συνέχεια, έχουν δείξει ότι είναι αδύνατον να αποκλείσει κανείς τους πιθανούς κινδύνους που προκύπτουν από τα τρόφιμα αυτά.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι

Οι πιθανοί κίνδυνοι οι οποίοι μπορεί να προκύψουν οφείλονται στο γεγονός ότι οι ζωντανοί οργανισμοί είναι αρκετά πολύπλοκοι, οπότε οι γενετιστές δεν είναι εφικτό να μπορούν να προβλέψουν κάθε επίδραση που μπορεί να επιφέρει η εισαγωγή νέων γονιδίων. Η παραπάνω συνθήκη ισχύει ακόμη και για το πιο απλό βακτήριο, πόσο μάλλον για τα πλέον πολύπλοκα φυτά και ζώα!

Ετσι λοιπόν, η εισαγωγή γενετικού υλικού μπορεί να επιδράσει εντελώς διαφορετικά σε ένα νέο ξενιστή, τον οργανισμό, δηλαδή, που φιλοξενεί το γενετικό υλικό, ενώ η πρωτότυπη γενετική πληροφορία του ξενιστή αλλοιώνεται. Ενας άλλος κίνδυνος που δεν μπορεί να αποκλεισθεί, είναι ότι ο νέος συνδυασμός των γονιδίων του ξενιστή και του εισαγόμενου γονιδίου, μπορεί να έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα. Τέλος, δεν υπάρχει τρόπος να διαπιστωθούν με ακρίβεια οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στην υγεία όσων τα καταναλώνουν.

Πιθανή είναι ακόμη η εμφάνιση νέων αλλεργιογόνων στα τρόφιμα, η εξάπλωση νόσων που θα ξεπεράσουν τα ‘φράγματα του είδους’ και η διαταραχή της οικολογικής ισορροπίας, ενώ δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά που έχουν επέλθει τεχνητά και οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους θα μεταφερθούν σε όλες τις επερχόμενες γενιές. Από τη στιγμή που θα εμφανιστούν, δεν μπορούν να ανακληθούν ή να περιορισθούν, και οι συνέπειες από κάτι τέτοιο μπορεί να είναι ανυπολόγιστες.

Για το καλό μου;

Ανεξέλεγκτη απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον μέσα από την καλλιεργειά τους για εμπορική χρήση ή μια λύση ώστε να καταπολεμηθεί η πείνα και να προστατευτούν οι καλλιέργειες; Γεγονός παραμένει ότι τα επιτεύγματα της γενετικής μηχανικής και της βιοτεχνολογίας εξελίσσονται ερήμην των καταναλωτών, που βρίσκονται μπροστά σε ένα φαινόμενο με απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Η εισαγωγή νέων γονιδίων σε συμβατικές τροφές και οι άπειροι συνδυασμοί γονιδίων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ‘βελτιωμένων’ προϊόντων χρησιμοποιώντας το γενετικό υλικό από είδη που δεν μπορούν να αναμιχθούν με φυσικό τρόπο, μπορεί να είναι διαδικασίες εξαιρετικά πολύπλοκες και με πιθανούς κινδύνους. Δεν είναι υπερβολικό να θεωρούμε ότι μας μεταφέρουν σε περιοχές, που θα έπρεπε να είχαμε αφήσει στο Θεό…

Διαβάστε επίσης

• Για σωστή αποθήκευση τροφίμων
• Τροφικές αλλεργίες
• Διαβάζετε τι τρώτε
• Η Κομισιόν προσπαθεί να εισάγει “μεταλλαγμένα” από την πίσω πόρτα
• Ο διεθνής τύπος για τα “ληγμένα”