Όλοι μας έχουμε κάποια στιγμή νοιώσει την καρδιά μας να λειτουργεί, να πάλλεται. Κάθε καρδιακός παλμός (συστολή) ξεκινά σαν ένα μικρό ηλεκτρικό ερέθισμα από ένα ειδικό τμήμα της καρδιάς, που αναγκάζει την καρδιά να συστέλλεται, λειτουργώντας έτσι σαν ρυθμοδότης (βηματοδότης).

Ο φυσιολογικός αυτός βηματοδότης κατορθώνει (με αξιοθαύμαστο τρόπο) να προσαρμόζει την συχνότητα των συστολών της καρδιάς ανάλογα με τις απαιτήσεις του οργανισμού, με μια σχετική σταθερότητα, καθορίζοντας έτσι, κάθε χρονική στιγμή, αυτό που ονομάζουμε καρδιακό ρυθμό.

Το αποτέλεσμα είναι η καρδιά να κάνει (κατά μέσο όρο) περί τις 72 συστολές μέσα σε ένα λεπτό σε ίσα χρονικά διαστήματα μεταξύ τους, όταν βρισκόμαστε σε ηρεμία.

Όταν πάλι καταβάλλουμε κάποια προσπάθεια (τρέξιμο, κολύμπι κλπ.), η καρδιά συστέλλεται γρηγορότερα (π.χ. με 85 συστολές σε ένα λεπτό), για να επανέλθει σε λίγο και πάλι στα «φυσιολογικά επίπεδα» κ.ο.κ.

Tι είναι αρρυθμία;

Με τον γενικό όρο «αρρυθμία» εννοούμε όλες τις διαταραχές του ομαλού καρδιακού ρυθμού. Ανάλογα με την φύση τους και την προέλευσή τους οι αρρυθμίες έχουν και διαφορετική κλινική σημασία και βαρύτητα.

Τελικά, υπάρχουν πολλά είδη αρρυθμίας;

Ναι, υπάρχουν πολλά είδη αρρυθμίας, με διαφορετική αιτιολογία αλλά και κλινική σημασία κάθε φορά.

Οι αρρυθμίες θα μπορούσαν να χωριστούν αρχικά σε δύο μεγάλες κατηγορίες, αυτές που προκαλούν ελάττωση του ρυθμού συστολής της καρδιάς, δηλαδή βραδυκαρδία (βραδυαρρυθμίες) και σ’ αυτές που προκαλούν αύξηση του ρυθμού συστολής της καρδιάς, δηλαδή ταχυκαρδία (ταχυαρρυθμίες).

Συχνά ακούτε τον όρο «έκτακτες συστολές». Εδώ συμβαίνει το εξής: κάποιο άλλο «σημείο» της καρδιάς (κοντά στον φυσιολογικό βηματοδότη) αναλαμβάνει στιγμιαία τη συστολή της καρδιάς.

Αυτή η συστολή «διαφέρει» από τις υπόλοιπες λιγότερο ή περισσότερο. Καθώς μάλιστα παρεμβάλλεται στον ομαλό καρδιακό ρυθμό, χαρακτηρίζεται ως έκτακτη συστολή.

Αλλες αρρυθμίες είναι η «κολπική μαρμαρυγή», το «block του δεξιού ή του αριστερού σκέλους» κλπ.

Πού οφείλονται οι αρρυθμίες;

Συνηθέστερα η εμφάνιση αρρυθμιών οφείλεται σε κάποια καρδιακή πάθηση (π.χ. ισχαιμία του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια).

Κάποια φάρμακα επίσης ενδέχεται να προκαλέσουν «αρρυθμία», ειδικά όταν δεν λαμβάνονται στη σωστή δόση.

Υπάρχουν ακόμα και εξωκαρδιακές παθήσεις που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση αρρυθμιών (π.χ. παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα).

Αρρυθμία, με την απλούστερη της μορφή, αυτή των απλών εκτάκτων συστολών, εμφανίζεται και στην πλειονότητα των φυσιολογικών ατόμων και μπορεί να αποδοθεί σε άγχος, κατανάλωση καφέ, οινοπνεύματος, στο κάπνισμα κ.λ.π.

Πώς εκδηλώνονται οι αρρυθμίες;

Μια αρρυθμία μπορεί να εκδηλώνεται με ποικίλα συμπτώματα

από
«αίσθημα παλμών», “φτερουγίσματα”, “διαλείψεις”, «αίσθημα κενού» ή «έντονο χτύπο στο στήθος»

μέχρι
αίσθημα ζάλης, λιποθυμικά επεισόδια ή ακόμα και δυσχέρεια στην αναπνοή ή πόνο στο στήθος

Στη δεύτερη περίπτωση χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση και συχνά εισαγωγή σε Νοσοκομείο για έλεγχο και θεραπεία.

Πώς γίνεται η διάγνωση και η διερεύνηση μιας αρρυθμίας;

Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται κάθε φορά διερευνώνται από τον καρδιολόγο με ειδικές εξετάσεις, για να διευκρινισθεί η φύση της αρρυθμίας και της πιθανής υποκείμενης πάθησης.

Πολλές είναι οι εξετάσεις που μπορούν να γίνουν. Καθοριστικό ρόλο πάντως στη διερεύνηση μιας αρρυθμίας παίζει το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ).

Πώς αντιμετωπίζονται οι αρρυθμίες;

Σε κάποιες περιπτώσεις δεν χρειάζεται ειδική αγωγή, χρειάζεται όμως να απαλυνθεί το άγχος που συχνά τις συνοδεύει. Σε άλλες, χρησιμοποιούνται φάρμακα ή ακόμα και ειδικές τεχνικές όπως η τοποθέτηση τεχνητού βηματοδότη.

Πόσο επικίνδυνες είναι οι αρρυθμίες;

Ο παράγοντας που καθορίζει «πόσο επικίνδυνη είναι μια αρρυθμία» είναι η φύση και η σοβαρότητα της πάθησης που προκαλεί την αρρυθμία, παρά η ίδια η αρρυθμία.

Ετσι, μερικές αρρυθμίες προκαλούν λίγα ή καθόλου συμπτώματα αλλά συνδυάζονται με όχι καλή πορεία. Άλλες, παρά την εκδήλωσή τους με θορυβώδη συμπτώματα, δεν εγκυμονούν κινδύνους και έχουν καλή πορεία.

Δεν υπάρχουν λοιπόν «κανόνες» για να αξιολογήσουμε τη σοβαρότητα μιας αρρυθμίας. Από την πιο «αθώα» εως την πλέον «σοβαρή» αρρυθμία, ο καρδιολόγος είναι εκείνος που μετά την διενέργεια ειδικών εξετάσεων θα συμβουλεύσει και θα καθοδηγήσει τον ασθενή για την αντιμετώπισή της.

Διαβάστε επίσης

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα μία απλή και χρήσιμη εξέταση
• Holter πιέσεως (24-ωρη καταγραφή της αρτηριακής πιέσεως). Πότε και γιατί.
• Πότε να κάνω γενικές εξετάσεις (check-up);
• Τι είναι η πρόπτωση μιτροειδούς;
• Άγχος και Καρδιά