Βουβωνοκήλη

Περί το 1/4 των ανδρών θα αναπτύξουν βουβωνοκήλη. Εντοπίζεται κυρίως δεξιά.

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Η βουβωνοκήλη διακρίνεται σε λοξή και ευθεία.
Λοξή βουβωνοκήλη είναι η κήλη της οποίας ο σάκος διέρχεται διά του έσω βουβωνικού στομίου.
Ευθεία βουβωνοκήλη είναι η κήλη της οποίας ο σάκος προβάλλει από το έδαφος του βουβωνικού καναλιού, από κάποιο ευένδοτο σημείο της εγκάρσιας απονεύρωσης.
Η βουβωνοκήλη είναι η πιο συχνή μορφή κήλης (75%) σε σύγκριση με όλες τις άλλες κήλες. Το 50% είναι λοξές και το 25% είναι ευθείες βουβωνοκήλες. Παρατηρούνται κυρίως στους άνδρες. Υπολογίζεται ότι το 1/4 των ανδρών θα αναπτύξουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους βουβωνοκήλη. Εντοπίζονται κυρίως δεξιά.

Ανατομία

Ο βουβωνικός πόρος είναι ένας λοξός σωλήνας, μήκους 4cm περίπου στον ενήλικα και βρίσκεται στη βουβωνική χώρα εκατέρωθεν των 2 πλευρών της ηβικής σύμφυσης. Εχει 2 στόμια (ανοίγματα) και 3 πλευρές. Το έσω προς την εγκάρσια περιτονία και έξω πάνω από το ηβικό φύμα. Η μία πλευρά του βουβωνικού σωλήνα (το έδαφος) είναι η εγκάρσια περιτονία, ο έσω λοξός και εγκάρσιος κοιλιακός μύς και το περιτόναιο. Η πρόσθια πλευρά είναι η απονέκρωση του έξω λοξού και η κάτω ο βουβωνικός σύνδεσμος. Στον άνδρα, το βουβωνικό πόρο διασχίζουν αρκετά σημαντικά ανατομικά στοιχεία, όπως ο σπερματικός πόρος (που μεταφέρει τα σπερματοζωάρια), αγγεία και νεύρα, ενώ τις γυναίκες περνά ο στρογγυλός σύνδεσμος της μήτρας.

Αιτιολογία

Η λοξή βουβωνοκήλη παρατηρείται κυρίως στα βρέφη και νεαρά άτομα και είναι συγγενούς αιτιολογίας. Η ευθεία είναι επίκτητη και είναι αποτέλεσμα εξασθένησης της εγκάρσιας απονέκρωσης. Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η παχυσαρκία, ο χρόνιος βήχας, η ανύψωση βαριών αντικειμένων, η έντονη άσκηση, η δυσκοιλιότητα, η υπερτροφία του προστάτη, διάφορες νόσοι, όπως κίρρωση με ασκίτη, όγκοι πυέλου κα.

Συμπτώματα

Οι περισσότερες βουβωνοκήλες είναι ασυμπτωματικές και γίνονται αντιληπτές τυχαία π.χ. σε μία τυπική επίσκεψη στον παθολόγο για πιστοποιητικό υγείας. Αλλες φορές ο ασθενής παρατηρεί ένα πρήξιμο στη σύστοιχη βουβωνική χώρα, ενώ πολλοί περιγράφουν ένα αιφνίδιο πόνο και διόγκωση στην περιοχή, όταν σηκώσουν κάποιο βάρος. Πολλές λοξές βουβωνοκήλες εκδηλώνονται με ένα αίσθημα τριβής στο σημείο της κήλης και αντανάκλαση του πόνου στο όσχεο (εκεί που βρίσκονται οι όρχεις). Αν η κήλη είναι μεγάλη, προκαλεί δυσφορία ή πόνο και ο ασθενής πρέπει να ξαπλώσει για να την ανατάξει. Γενικά οι πιο συμπτωματικές κήλες είναι οι λοξές παρά οι ευθείες και είναι αυτές που υπόκεινται συχνότερα σε περίσφιξη ή γάγγραινα.

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται με τη φυσική εξέταση του ασθενή, τόσο σε όρθια όσο και ύπτια θέση. Αν η βουβωνοκήλη είναι πολύ μικρή, ο ασθενής καλείται, ενώ είναι όρθιος να βήξει ή να σφιχθεί, προκειμένου να γίνει ορατή ή αντιληπτή. Ο γιατρός τοποθετεί το δείκτη του χεριού του στο έξω βουβωνικό στόμιο, που βρίσκεται πάνω και επί τα εκτός της ηβικής σύμφυσης και περιμένει να νιώσει την ώση από το σάκο της κήλης την ώρα που ο ασθενής βήχει. Με τον τρόπο αυτό γίνεται και η διάκριση μίας λοξής από μία ευθεία βουβωνοκήλη, χωρίς ουσιαστική σημασία όμως, αφού και οι δύο τύποι πρέπει να χειρουργούνται.

Διαφορική διάγνωση

Πρέπει να γίνεται πάντα διάκριση του πόνου στη βουβωνική χώρα, εάν προέρχεται από κήλη ή είναι μυοσκελετικός. Οταν υπάρχει ορατή διόγκωση, η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει, μηροκήλη, υδροκήλη, κιρσοκήλη, λεμφαδενίτιδα βουβωνικής χώρας, απόστημα βουβωνικής χώρας, αιμάτωμα βουβωνικής χώρας μετά από κάκωση, ή αυτόματα σε ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα.

Θεραπεία

Ολοι οι ασθενείς, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, πρέπει να χειρουργούνται, εκτός εάν υπάρχουν πολύ ισχυρές αντενδείξεις. Η εκλεκτική επέμβαση (δηλαδή η έγκαιρη, πριν την εμφάνιση επιπλοκών) γίνεται πολύ καλά ανεκτή ακόμα και στις πολύ μεγάλες ηλικίες, ή ακόμα κι αν συντρέχουν άλλες νόσοι, αφού τεθούν κι αυτές υπό έλεγχο. Η επείγουσα εγχείρηση εμπεριέχει υψηλό ποσοστό κινδύνου για τους ηλικιωμένους. Ωστόσο σημαντική είναι η προσφορά της προόδου της αναισθησιολογίας στις επεμβάσεις αυτές. Με την τοπική, ή την επισκληρίδιο αναισθησία, είναι σε θέση να χειρουργηθούν και άτομα υψηλού κινδύνου (με συνυπάρχουσες νόσους από το αναπνευστικό ή την καρδιά).

Χειρουργική θεραπεία
Η πιο διαδεδομένη από τις εγχειρήσεις για τη βουβωνοκήλη στους ενήλικες είναι η κατά Bassini. Αλλη λιγότερο συχνή τεχνική είναι η κατά Shouldice, Mc Vay. Στα βρέφη η τεχνική που χρησιμοποιείται είναι η κατά Marcy. Οι εγχειρήσεις για τη βουβωνοκήλη μπορεί να γίνουν με τομή στη βουβωνική χώρα ή στη κοιλιά, αλλά η πρώτη είναι η επικρατέστερη. Βασική αρχή της χειρουγικής θεραπείας στους ενήλικες είναι να ενισχυθεί το έδαφος του βουβωνικού σωλήνα. Τα τελευταία χρόνια κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος, χειρουργικές τεχνικές που αποκαθιστούν την ακεραιότητα της περιοχής χωρίς τάση (tension free), με τη χρησιμοποίηση συνθετικών υλικών (πλεγμάτων), όπως είναι η πλαστική Lichtenstein. Επίσης εφαρμόζεται με επιτυχία η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης.

Μη χειρουργική θεραπεία
Πολλές φορές που υπάρχουν ισχυρές αντενδείξεις, ή μη συγκατάβαση του αρρώστου για εγχείρηση, χρησιμοποιείται κηλεπίδεσμος που εφαρμόζεται στον άρρωστο όλη μέρα και βγαίνει την ώρα του ύπνου. Ο κηλεπίδεσμος χρησιμοποιείται έως ότου οι συνθήκες επιτρέψουν στον άρρωστο να χειρουργηθεί, αλλά πολλές φορές η μακροχρόνια χρήση του δυσκολεύει στην εγχείρηση.

Μετεγχειρητική πορεία
Παλαιότερα ο ασθενής έμενε στο νοσοκομείο μερικές ημέρες μετά την εγχείρηση για την κήλη του. Σήμερα όμως εξέρχεται την επομένη του χειρουργείου ή και την ίδια ημέρα, εάν η εγχείρηση έγινε με τοπική αναισθησία, και επιστρέφει στη δουλειά του σε μερικές ημέρες (εάν δεν είναι κουραστική) και σε 4 με 6 εβδομάδες, εάν είναι χειρονακτική.

Πρόγνωση

Η κυριότερη επιπλοκή μετά την εγχείρηση για βουβωνοκήλη είναι η υποτροπή, η οποία φθάνει σε ποσοστό 3% στις λοξές και 1-28% στις ευθείες. Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι ο χρόνιος βήχας, η δυσκοιλιότητα, η διόγκωση του προστάτη, η κακή τεχνική, οι χαλαροί ιστοί, η μη κατάλληλη επιλογή ραμμάτων, η διαπύηση τραύματος.

Διαβάστε επίσης

Μαρία Κοπανίδη

Ειδική Παιδοχειρουργός