Η κατάχρηση αλκοόλ αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, με σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία του ατόμου. Βιολογικοί, κοινωνικοί και πιθανώς γενετικοί παράγοντες αλληλοεπιδρούν, στην εμφάνιση και στην εξέλιξη του αλκοολισμού, ενώ η αντιμετώπιση του είναι δύσκολη και πολύπλευρη, τόσο σε υγειονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Κατά τη διάρκεια του 28ου Πανελλήνιου Ιατρικού Συνεδρίου και υπό τη διεύθυνση του Σ. Ντουράκη, της Β’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, πραγματοποιήθηκε διεταιρική συζήτηση, κατά την διάρκεια της οποίας αναπτύχθηκαν οι κυριότερες πλευρές του προβλήματος του αλκοολισμού.

Ο αλκοολισμός, από νοσολογικής άποψης, υπάγεται στις παθήσεις που οφείλονται στη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών. Η αιθυλική αλκοόλη είναι η συνηθέστερη και η πλέον διαδεδομένη φαρμακευτική – κατασταλτική ουσία του Νευρικού συστήματος.

Ο Αλκοολισμός δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη την φυσιολογική συνέχεια της οιασδήποτε χρήσης αλκοολούχων ποτών. Στους παθογενετικούς μηχανισμούς ενέχονται γενετικοί και βιολογικοί παράγοντες, ψυχολογικοί συντελεστές και ιδιαιτερότητες της προσωπικότητας, κοινωνικοί παράμετροι, προβληματικές διαπροσωπικές σχέσεις, προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό κ.α.

Η χρήση αιθυλικής αλκοόλης είναι συχνή στον ενήλικο πληθυσμό (77% στην ηλικία 26 – 34 έτη). Η αλκολική εξάρτηση εκτιμάται στο 3-15% και εξαρτάται από το φύλο, την κοινωνική κατάσταση, το μορφωτικό επίπεδο κλπ.

Οι περισσότεροι ασθενείς δεν είναι σωματικά εξαρτημένοι. Η συχνότητα σε γυναίκες αυξάνεται συνεχώς λόγω κοινωνικής ανοχής και εύκολης ανεύρεσης. Οι γυναίκες είναι πλέον ευαίσθητες (κατανάλωση πάνω από 40 – 60 gr/ημ) λόγω μειωμένου όγκου και μειονεκτικότητας της αλκοολικής δευδρογενάσης στομάχου.

Οι συνέπειες της κατάχρησης αιθυλικής αλκοόλης στο γαστρεντερικό σύστημα είναι: οξεία και χρόνια οισοφαγίτιδα, σύνδρομο Mallory – Weiss, οξεία γαστρίτιδα, διάρροια, οξεία και χρόνια παγκρεατίτιδα, ηπατοπάθεια (λίπωση, ηπατίτιδα, κίρρωση, ηπατοκυτταρικός καρκίνος). Η κίρρωση του ήπατος είναι η 4η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ. Το 10-15% των ‘αλκοολικών’ πάσχει από κίρρωση.

Το 80% των ασθενών ιστολογικώς παρουσιάζουν λίπωση, το 10 – 35% αλκοολική ηπατίτιδα και το 10% κίρρωση. Η κλινικοεργαστηριακή εικόνα δεν συσχετίζεται με την ιστολογία και γι’ αυτό η βιοψία ήπατος συχνά είναι απαραίτητα. Η λίπωση και η φλεγμονή του ήπατος είναι αναστρέψιμα με τη διακοπή του οινοπνεύματος. Συχνά εκδηλώνεται παροδική επιδείνωση παρά τη διακοπή της χρήσεως.

Ο καρκίνος είναι η 2η αιτία θανάτου των αλκοολικών. Εχει διαπιστωθεί αυξημένη συχνότητα καρκίνου λάρυγγος, οισοφάγου, στομάχου, ήπατος, παγκρέατος και μαστού.

Οι κύριες συνέπειες της κατάχρησης αιθυλικής αλκοόλης στο καρδιαγγειακό σύστημα είναι υπέρταση, μυοκαρδιοπάθεια, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, υπερκοιλιακές και κοιλιακές αρρυθμίες.

Οι κύριες συνέπειες της κατάχρησης αιθυλικής αλκοόλης στο μεταβολισμό είναι: υπογλυκαιμία, οξέωση, αβιταμίνωση, υποκαλιαιμία και υπομαγνησιαιμία.

Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται και σε έμμεσες τραγικές συνέπειες της καταχρησης αιθυλικής αλκοόλης όπως στα ατυχήματα (55% των τροχαίων ατυχημάτων), στην αυξημένη αυτοκτονικότητα, στην εγκληματική συμπεριφορά (50% των φόνων, 60% των σεξουαλικών επιθέσεων), στην διατάραξη οικογενειακών ή εργασιακών κλπ).

Χαρακτηριστικό γνώρισμα της κλινικής σημειολογίας της κατάχρησης αιθυλικής αλκοόλης είναι η άρνηση του ασθενούς να παραδεχθεί το πρόβλημα, με αποτέλεσμα να αποκαλύπτεται αυτό από τις συνέπειες και τις επιπλοκές του.

Διαβάστε επίσης

• Αν σκέφτεστε να μείνετε έγκυος…
• Είμαι συνέχεια κουρασμένος, μήπως μου λείπει μαγνήσιο;
• Πίνετε για να ζεσταθείτε;
• Πόσο παχαίνουν τα ποτά;
• Αυξημένες τρανσαμινάσες. Τι μπορεί να σημαίνουν;