Με ανοιχτή επιστολή του ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συστήματος Υγείας Πελοποννήσου κ. Οδυσσέας Βουδούρης, ο οποίος είχε διατελέσει Πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) από 1996 ως 2001, απάντησε σε ανακοίνωση των ΓΧΣ, σχετική με την αποστολή ιατρικής βοηθείας στην Παλαιστίνη από το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας. Την αποστολή αυτή η οργάνωση την χαρακτήριζε αποσπασματική και ότι εξαντλείται στο επίπεδο των συμβολισμών, περνώντας λάθος μηνύματα στην κοινωνία’.

Η επιστολή έχει ως ακολούθως:

Τρίπολη, 30 Απριλίου 2002

Αλληλεγγύη προς την Παλαιστίνη: ο ρόλος των ΜΚΟ και της Ελληνικής βοήθειας. Ανοιχτή Επιστολή προς τον Κ. Παπαϊωάννου, Πρόεδρο των ΓΧΣ

Αγαπητέ Πρόεδρε,
Σχετικά με τα δραματικά γεγονότα στην Παλαιστίνη, διάβασα δημόσια δήλωσή σου, της οποίας αναπαράγω τα κύρια σημεία: ”Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα Ελλάδας, πιστεύουμε ότι ο ρόλος των κρατών πρέπει να εξαντλείται στην επιβολή ενός πλαισίου για την ειρηνική επίλυση του ζητήματος. Αντίθετα, οι ΓΧΣ δεν πιστεύουν στη διενέργεια κρατικών ανθρωπιστικών αποστολών. Γιατί μόνο οι ανεξάρτητες ανθρωπιστικές οργανώσεις μπορούν να έχουν αμερόληπτη δράση σε αντίθεση με τον κατευθυνόμενο κρατικό ανθρωπισμό, που αναπόφευκτα υπακούει σε κρατικά συμφέροντα. Γι’ αυτό άλλωστε θεωρούμε ότι και η πρόσφατη αποστολή εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας στην Παλαιστίνη είναι αποσπασματική και εξαντλείται στο επίπεδο των συμβολισμών, περνώντας λάθος μηνύματα στην κοινωνία”.

Αυτή η επίθεση κατά του Υπουργείου Υγείας, αλλά και του Υπουργείου Εξωτερικών το οποίο έχει την ευθύνη αυτής της αποστολής, αφενός μας εκπλήσσει και αφετέρου δημιουργεί ορισμένα ερωτήματα. Ως συμμετέχων στην αποστολή αυτή, θεωρώ χρήσιμο να κάνω ορισμένες διευκρινήσεις καθώς και κάποια σχόλια.

Ο Υπουργός Εξωτερικών, μπροστά στην τραγωδία που ξέσπασε στην Παλαιστίνη, αποφάσισε να δώσει το ενεργό παρόν της Ελλάδας. Εκδηλώνοντας και την δικιά του ευαισθησία, ο Υπουργός Υγείας πρότεινε συμμετοχή στην Ελληνική αποστολή. Έτσι μετέβη στην Παλαιστίνη Ελληνική αποστολή υπό τον συντονισμό του Διευθυντή της Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας, και με την δικιά μου συμμετοχή με εντολή του Υπουργού Υγείας. Στόχος της αποστολής ήταν η επί τόπου αξιολόγηση της κατάστασης και η δρομολόγηση της Ελληνικής βοήθειας. Ορισμένες ενέργειες υλοποιήθηκαν άμεσα σε συνεργασία με τοπικές ΜΚΟ (φάρμακα στην Jenin, Ramallah, Βηθλεέμ και Γάζα), ορισμένες άλλες δρομολογήθηκαν για το άμεσο μέλλον: χρηματοδότηση ΜΚΟ (μεταξύ των οποίων και ΓΧΣ Ελλάδας την οποία εμείς σας προτείναμε), και συνεργασία κρατικών Παλαιστινιακών Νοσοκομείων με Ελληνικά Νοσοκομεία, με προοπτική μια ”αδελφοποίησης” για πιο αποτελεσματική και συνεχή στήριξη. Το σκεπτικό αυτής της ενέργειας είναι η αξιοποίηση του δυναμικού των Νοσοκομείων μας σε συμπλήρωμα με την καταβολή οικονομικής ενίσχυσης. Περιττό να διευκρινίσω ότι οι ενέργειες αυτές έγιναν δεκτές με συγκίνηση από τους Παλαιστίνιους ιατρούς των νοσοκομείων αλλά και από τα μέλη Παλαιστινιακών ΜΚΟ όπως η UPMRC.

Η κατηγορία που απευθύνεται προς το Υπουργείο ότι μια τέτοια ενέργεια είναι ”αποσπασματική” και ”αποκλειστικά συμβολική” είναι ακατανόητη. Το αντίθετο συμβαίνει, η ενέργεια αυτή στοχεύει στην δημιουργία ενός μόνιμου δικτύου αλληλεγγύης μεταξύ Παλαιστινιακών και Ελληνικών δομών Υγείας. Υπάρχει ένα σχέδιο δράσης ολοκληρωμένο με διάρκεια χρόνου, που περιέχει τόσο την τεχνική υποστήριξη όσο και την ζωντανή μαρτυρία. Το σχέδιο αυτό, προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στους Παλαιστινίους και εξάλλου αυτή είναι και η άποψη των ενδιαφερομένων.

Επίσης ακατανόητη είναι η κατηγορία ότι μια τέτοια ενέργεια ”περνάει λάθος μήνυμα στην κοινωνία” επειδή γίνεται από κρατικό φορέα. Τα Νοσοκομεία ανήκουν στον Δημόσιο Τομέα και μόνο κρατικός φορέας μπορεί να κινήσει μια τέτοια ενέργεια. Εξάλλου δεν είναι η πρώτη φορά που το Υπουργείο Υγείας συμμετέχει σε τέτοιες αποστολές. Υπενθυμίζω ότι τον Αύγουστο του 1999, απεστάλη κυβερνητική αποστολή με σωστικά συνεργεία του Υπουργείου Υγείας για τον σεισμό στην Τουρκία. Και σίγουρα θυμάσαι ότι Υπεύθυνος αυτής της κυβερνητικής αποστολής ήταν ο τότε Αντιπρόεδρος των ΓΧΣ! Χωρίς αυτό να προκαλέσει σύγχυση στην Ελληνική Κοινωνία, ούτε σχόλιο εκ μέρους των ΓΧΣ.

Τέλος θα ήταν τουλάχιστον άδικο, αλλά και παράδοξο, να χρεωθεί η Ελληνική Κυβέρνηση για ”κατευθυνόμενο ανθρωπισμό”, όταν οι ΓΧΣ περίμεναν επιχορήγηση αυτής της Κυβέρνησης (την οποία σου πρότεινα ο ίδιος, τηλεφωνικώς, από την Παλαιστίνη και αποδέχτηκες) για να ξεκινήσουνε μόλις πριν λίγες μέρες αποστολή στην Δυτική Όχθη, έχοντας αδυνατίσει να δράσουν τις 3 πρώτες βδομάδες της τραγωδίας. που ήταν και οι πιο κρίσιμες.

Στην προκειμένη περίπτωση ο συνήθως ”δυσκίνητος κρατικός μηχανισμός” κινητοποιήθηκε πιο γρήγορα από την κατεξοχήν ευέλικτη οργάνωση που είναι οι ΓΧΣ. Νομίζω ότι η διαφάνεια επιβάλει να ομολογήσουμε ότι, σε αντίθεση με όλες τις άλλες φορές, στην πρόσφατη κρίση οι ΓΧΣ δεν επέδειξαν τα καλύτερα αντανακλαστικά, δημιουργώντας απογοήτευση ακόμα και στους ίδιους τους εθελοντές τους.

Λάθος μήνυμα προς την κοινωνία θα πέρναγαν τόσο ο Υπουργός Εξωτερικών όσο και ο Υπουργός Υγείας εάν είχαν αδιαφορήσει σε μια τέτοια κατάσταση. Προσωπικά νοιώθω ιδιαίτερη ικανοποίηση που συνέβαλα, έστω και λίγο, σε αυτή την αποστολή διότι πιστεύω ότι εκφράζει την αλληλεγγύη ολόκληρου του Ελληνικού Λαού. Ακόμα μεγαλύτερη ικανοποίηση θα είχα εάν τύχαινε να συναντήσω, τον Πρόεδρο των ΓΧΣ, στα χαλάσματα της Jenin ή στην πολιορκημένη Βηθλεέμ. Σεβόμενος τις δικές σου επιλογές τώρα που έχεις αναλάβει τα ηνία των ΓΧΣ, δεν μπορώ να κρύψω την άποψή μου ότι οι ΓΧΣ, και ειδικά ο Πρόεδρός τους, έπρεπε σε μια τόσο τεράστια κρίση να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή από την πρώτη στιγμή. Όπως γνωρίζεις αυτή ήταν πάντα η στάση μου, στο Κόσοβο κατά τους βομβαρδισμούς, στην Τουρκία με τους σεισμούς ή στην Παλαιστίνη από την αρχή της δεύτερης Ιντιφάντα.

Θέλω να πιστεύω ότι η δήλωσή σου ήταν απλώς μια ατυχής στιγμή και ότι δεν εκφράζει ολόκληρη την οργάνωση. Αφενός, θα ήταν κρίμα να επισκιαστεί η μέχρι τώρα υποδειγματική συνεργασία των ΓΧΣ με τους Δημόσιους Ελληνικούς φορείς και κυρίως δεν αρμόζουν τέτοιες αντιπαραθέσεις όταν φλέγεται η Παλαιστίνη και ζητά την κινητοποίηση όλων μας.

Σου εύχομαι να βρίσκεις πάντα δύναμη για να εμπνέεις τους ΓΧΣ στις νέες προκλήσεις. Με φιλικούς χαιρετισμούς.

Οδυσσέας Βουδούρης (*)

(*) Ο Οδυσσέας Βουδούρης είναι χειρουργούς και διετέλεσε Πρόεδρος των ΓΧΣ από 1996 ως 2001. Σήμερα εργάζεται για την Μεταρρύθμιση της Υγείας ως Πρόεδρος του Περιφερειακού Συστήματος Υγείας Πελοποννήσου.

Διαβάστε επίσης

• Ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας για τους αγρότες από την Interamerican
• Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας
• Συνάντηση Σημίτη με τον υπουργό Υγείας κ. Στεφανή
• Επίσκεψη του υπουργού Υγείας κ. Στεφανή στο ΟΚΑΝΑ
• Συνήγορο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών ζητά η Ν.Δ.