Οι τομάτες αποτελούν για πολλούς ένα από τα πιο αγαπημένα λαχανικά. Εκτός από το ό,τι είναι το βασικό συστατικό της παραδοσιακής χωριάτικης σαλάτας, οι τομάτες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μαγειρική και ιδιαίτερα στη μεσογεική κουζίνα. Ομως εκτός από τις γαστρονομικές τους ιδιότητες, οι τομάτες περιέχουν πολλά σημαντικά θρεπτικά συστατικά (βιταμίνη C, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρο και κάλιο) και έχουν χαμηλή ενεργειακή (θερμιδική αξία). Επίσης αποτελούν και πολύ καλή πηγή λυκοπένιου, μίας ουσίας η οποία φαίνεται να ωφελεί σημαντικά την υγεία μας. Τώρα λοιπόν που πλησιάζει η εποχή τους, το Care σας παρουσιάζει μερικά από τα σημαντικά οφέλη της τομάτας.
Αυτό που κάνει τις τομάτες ξεχωριστές είναι η περιεκτικότητά τους σε αντιοξειδωτικά, όπως λυκοπένιο και β-καροτένιο, τα οποία ο οργανισμός μετατρέπει σε βιταμίνη Α.
Ολοένα και περισσότερες έρευνες επισημαίνουν τη σημαντική δράση των αντιοξειδωτικών ουσιών, τα οποία φαίνεται να εξουδετερώνουν τη δράση των ελεύθερων ριζών, ουσίες που παράγονται στον οργανισμό και έχουν συσχετιστεί με την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων, αλλά και πολλών μορφών καρκίνου.
Πρόσφατη μελέτη μάλιστα του πανεπιστημίου Cornell στις ΗΠΑ, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Agriculture and Food Chemistry, επιβεβαίωσε και παλαιότερες έρευνες οι οποίες έδειχναν ότι η θέρμανση της τομάτας κάνει το λυκοπένιο να απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό.
Η τομάτα λοιπόν αποτελεί και μία εξαίρεση, σε σχέση με άλλα λαχανικά, καθώς η θέρμανση όχι μόνο δεν υποβαθμίζει τη διατροφική της αξία, αλλά την ενισχύει.
Μπορεί βέβαια με τη θέρμανση να καταστρέφεται ένα ποσοστό της βιταμίνης C που περιέχεται στις τομάτες, όμως οι τομάτες δεν αποτελούν ούτως ή άλλως την καλύτερη πηγή της βιταμίνης C.
Αλλη έρευνα στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 1300 άνδρες από την Ευρώπη, έδειξε ότι όσοι προσλαμβάνουν το περισσότερο λυκοπένιο, μέσω της διατροφής, έχουν σχεδόν 50% μειωμένο κίνδυνο εμφράγματος σε σχέση με όσους προσλάμβαναν μικρές ποσότητες.
Σε ό,τι αφορά στον καρκίνο του προστάτη, όπου εκεί επικεντρώνονται και πολλές μελέτες για την προστατευτική δράση του λυκοπένιου, πενταετής έρευνα σε 48.000 άνδρες έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν 10 μικρομερίδες τροφών που περιείχαν ψημένη σάλτσα με βάση την τομάτα, είχαν το μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη.
Αλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το λυκοπένιο μπορεί να συμβάλει και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης άλλων μορφών καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου και του μαστού.
Οι τομάτες λοιπόν αποτελούν σημαντική πηγή λυκοπένιου, αλλά όταν θερμαίνονται, ο οργανισμός απορροφά ακόμα καλύτερα την αντιοξειδωτική αυτή ουσία. Η θέρμανση μπορεί ακόμα και να πενταπλασιάσει τον απορρόφηση του λυκοπένιου.
Η θέρμανση διασπά τα κύτταρα στα οποία βρίσκεται το λυκοπένιο, στο οποίο μάλιστα αποδίδεται και το χαρακτηριστικό χρώμα της τομάτας, με αποτέλεσμα να απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό.
Μάλιστα η προσθήκη λίπους κατά τη θέρμανση της τομάτας μπορεί να αυξήσει ακόμα περισσότερο την απορρόφηση.
Δεν έχει καθοριστεί ακριβώς από τους επιστήμονες σε τι ποσότητες πρέπει να καταναλώνονται οι τομάτες για να παρέχουν προστατευτική δράση. Μερικές μελέτες προτείνουν την κατανάλωση 7-10 μικρομερίδων εβδομαδιαίως.
Μία μικρομερίδα αντιστοιχεί σε μισό φλιτζάνι σάλτσας με βάση την τομάτα, 1/4 του φλιτζανιού πελτέ τομάτας, μία τομάτα μέτριου μεγέθους ή αν το προτιμάτε σε πίτσα, ένα κανονικό κομμάτι πίτσα με βάση τη σάλτσα τομάτας.
Ιδού λοιπόν ένας επιπλέον λόγος για να απολαμβάνετε μακαρονάδες με σάλτσα τομάτας, λαδερά φαγητά με σάλτσα τομάτας, όπως φασολάκια ή αρακά, που πλησιάζει και η εποχή τους και αποτελούν ένα κοκτέιλ αντιοξειδωτικών, περιέχοντας και άλλα λαχανικά και φυσικά ελαιόλαδο.
Θα μπορούσε βέβαια να ρωτήσει κανείς γιατί να μην απομονωθεί το λυκοπένιο και να το παίρνουμε σε συμπλήρωμα διατροφής.
Μην ξεχνάτε ότι οι τομάτες όπως και όλες οι τροφές περιέχουν πάρα πολλά συστατικά και το λυκοπένιο μπορεί απλά να αποτελεί δείκτη για την παρουσία άλλων ουσιών στις τομάτες που δεν έχουν ακόμα αναγνωριστεί ή απομονωθεί.
Και στο κάτω κάτω της γραφής άλλο να απολαμβάνεις μία μακαρονάδα με σάλτσα τομάτας ή μια δροσερή τοματοσαλάτα το καλοκαίρι και άλλο να καταπίνεις ένα χάπι.
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος. Σπούδασε Διατροφή στο Πανεπιστήμιο Newcastle της Αγγλίας, απ΄ όπου αποφοίτησε το 1997. Απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας. Ασκεί τη Διαιτολογία στην Αθήνα.