Οι τρεις διαστάσεις της παχυσαρκίας

Το σωματικό βάρος και ο Δείκτης Μάζας Σώματος δεν αποτελούν το μοναδικό τρόπο εκτίμησης της παχυσαρκίας. Ολα τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα έρχονται να δείξουν ότι, εκτός από το να έχετε πολλά παραπανίσια κιλά, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζετε και το ποσοστό λίπος στο σώμα σας, καθώς και την κατανομή του λίπους στο σώμα.

Η ανδροειδής ή κοιλιακή παχυσαρκία, όπου παρατηρείται επικέντρωση του λίπους στην κοιλιακή χώρα, με αυξημένο το σπλαχνικό λίπος, έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών νοσημάτων όπως στεφανιαία νόσο, υπέρταση και διαβήτη τύπου ΙΙ. Αυτός ο τρόπος κατανομής του λίπους λέγεται και “μήλο”.

Εάν το λίπος είναι επικεντρωμένο από την μέση και κάτω, τότε ο τύπος είναι “αχλάδι” και υπάρχει πολύ υποδόριο λίπος. Ο πρώτος τύπος είναι πιο επικίνδυνος για την υγεία σας. Υπάρχουν απλοί τρόποι για να εκτιμήσετε ακόμα και μόνοι σας το πως κατανέμεται το σωματικό λίπος, ενώ για την εκτίμηση του ποσοστού λίπους στο σώμα θα πρέπει να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό.

Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI)

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) αποτελεί έναν αδρό δείκτη, ο οποίος σας δείχνει αν έχετε φυσιολογικό σωματικό βάρος, αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Μπορείτε να υπολογίσετε το ΔΜΣ διαιρώντας το βάρος σας (σε κιλά) με το τετράφωνο του ύψους σας (σε μέτρα).Για παράδειγμα, αν το βάρος είναι 63 κιλά και το ύψος σας 1,68m τότε ο ΔΜΣ σας είναι: 63/(1,68 Χ 1,68)= 22.32

ΔΜΣ έως και 24,9 θεωρείται ότι αντιστοιχεί σε φυσιολογικό σωματικό βάρος, 25-29,9 σημαίνει ότι είστε υπέρβαροι και 30 και περισσότερο σημαίνει ότι είστε παχύσαρκοι.

Λόγος μέσης ισχίων

Ομως ο ΔΜΣ δε δίνει στοιχεία για το ποσοστό λίπος στο σώμα, αλλά ούτε και για την κατανομή του. Μπορείτε με πολύ απλό τρόπο να βρείτε το αν έχετε ανδροειδή (μήλο) ή γυναικοειδή (αχλάδι).

Μπορείτε να μετρήσετε την περίμετρο της μέσης και την περίμετρο των ισχίων (περιφέρεια). Διαιρώντας τις δύο αυτές τιμές, μπορείτε να υπολογίσετε το λόγο μέσης ισχίων (waist to Hip ratio ή WHR) του οποίου η τιμή σας βοηθά να βρείτε αν έχετε ανδροειδή ή γυναικοειδή κατανομή λίπους. Αν είτε δηλαδή τύπος “μήλο” ή “αχλάδι” αντίστοιχα.

Οταν ο λόγος μέσης ισχίων ξεπερνά το 1, τότε υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης νοσημάτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Το ίδιο ισχύει και για τα δύο φύλα. Για τους άνδρες θεωρείται ότι όταν ο λόγος μέσης ισχίων είναι κάτω του 0,9 τότε θεωρείται ασφαλής, ενώ για τις γυναίκες το αντίστοιχο ασφαλές όριο θεωρείται το 0,8.

Επιπλέον η περίμετρος της μέσης από μόνη της αποτελεί ένα δείκτη. Οταν η περίμετρος της μέσης στους άνδρες ξεπερνά τα 102 εκατοστά, τότε υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την υγεία, ενώ κάτι τέτοιο ισχύει για τις γυναίκες, όταν η περίμετρος της μέσης ξεπερνά τα 88 εκατοστά. Πάρτε λοιπόν τη μεζούρα και αρχίστε τις μετρήσεις.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα Αμερικανών επιστημόνων που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition, ο συνδυασμός της μέτρησης της περιμέτρου της μέσης και του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) φαίνεται να είναι ο πιο ακριβής τρόπος πρόβλεψης των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία, και όχι ο κάθε δείκτης ξεχωριστά.

Λιπομέτρηση

Η εκτίμηση του ποσοστού λίπους στο σώμα δεν είναι τόσο απλή. Συνήθως γίνεται από εξειδικευμένα άτομα τα οποία χρησιμοποιούν κάποια εδικά όργανα ή μηχανήματα, τα οποία μπορεί να μετρούν το ποσοστό λίπους ή να προσδιορίζουν τη σύσταση του σώματος (λιπώδης ιστός και άλιπη μάζα όπως μυϊκή μάζα, νερό)

Οι κυριότερες μέθοδοι λιπομέτρησης είναι η μέθοδος της μέτρησης δερματικών πτυχών, η μέθοδος της βιοηλεκτρικής αντίστασης και η μέθοδος DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometer).

Υπάρχουν και άλλες μέθοδοι λιπομέτρησης, οι οποίες όμως χρησιμοποιούνται πιο σπάνια, όπως για παράδειγμα η μέθοδος μέτρησης με υπέρυθρη ακτινοβολία (Near Infrared Interactance), οι ανθρωπομετρικές μετρήσεις, και η μέθοδος ζύγισης σε νερό, που πλέον χρησιμοποιείται σπάνια.

Να έχετε πάντα υπόψη σας ότι ανεξάρτητα από τη μέθοδο που θα χρησιμοποιηθεί, τα αξιόπιστα αποτελέσματα εξαρτώνται από την εμπειρία και τη θεωρητική κατάρτιση του ειδικού που θα κάνει τη λιπομέτρηση, καθώς και από την ακρίβεια των μετρήσεων και τους περιορισμούς της κάθε μεθόδου.

Το ποσοστό λιπώδους ιστού πρέπει να αντιπροσωπεύει το 14-25% του σωματικού βάρους για τους άνδρες και το 17-30% για τις γυναίκες. Τα όρια αυτά διαφοροποιούνται ανάλογα και με την ηλικιακή ομάδα.

Διαβάστε επίσης