Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Γενικευμένη, προοδευτική ελάττωση της πυκνότητας των οστών που προκαλεί αδυναμία του σκελετού και προδιαθέτει σε κατάγματα. Η αναλογία οργανικών προς ανόργανα συστατικά παραμένει αναλλοίωτη.

Παθογένεια

Στο φυσιολογικό οστό, οι ρυθμοί απορρόφησης και δημιουργίας οστικής μάζας, είναι εξισορροπημένοι. Στην οστεοπόρωση, ο ρυθμός απορρόφησης υπερβαίνει το ρυθμό ανάπλασης νέου οστού. Με αποτέλεσμα μείωση της οστικής μάζας. Η μέγιστη οστική μάζα σε άνδρες και γυναίκες, επιτυγχάνεται στη τρίτη δεκαετία της ζωής, μένει σταθερή για δέκα περίπου χρόνια και στη συνέχεια μειώνεται με ένα ρυθμό 0.3-0.5% ανά έτος. Οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερους ρυθμούς απώλειας της οστικής μάζας τους από την εμμηνόπαυση και μετά.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης είναι:
– Οικογενειακό ιστορικό.
– Λεπτή κατασκευή σώματος, με μικρό σωματικό βάρος.
– Ανοικτό χρώμα δέρματος και μαλλιών.
– Πρόωωρη εμμηνόπαυση.
– Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου με την τροφή.
– Κάπνισμα.
– Μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος.
– Μεγάλη κατανάλωση καφείνης.
– Διάφορα φάρμακα όπως κορτικοειδή.

Τύποι οστεοπόρωσης

Πρωτοπαθής
– Ιδιοπαθής. Δεν είναι συχνός τύπος.
– Τύπος Ι (μετεμμηνοπαυσιακή)
– Τύπος ΙΙ (γεροντική).
Δευτεροπαθής
Είναι λιγότερο από το 5% και οφείλεται σε διάφορες παθήσεις ή καταστάσεις όπως σύνδρομο Cushing, πολλαπλό μυέλωμα, υπερπαραθυρεοειδισμό, υπογοναδισμό,ακινητοποίηση, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, λήψη κορτικοειδών κ.α.

Πρόληψη

– Οι γυναίκες πρέπει να προσλαμβάνουν καθημερινά ικανή ποσότητα ασβεστίου με την τροφή, ιδιαίτερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.
– Διακοπή καπνίσματος, οινοπνεύματος.

Κλινική εικόνα

– Είναι δυνατόν να μην υπάρχουν συμπτώματα.
– Πόνος στα οστά ή τους μύες ιδιαίτερα στην πλάτη.
– Κατάγματα σπονδύλων ή και άλλων οστών, αυτόματα ή μετά από μικρούς τραυματισμούς.
– Μείωση του ύψους λόγω καθίζησης των σπονδύλων.
– Στις περιπτώσεις δευτεροπαυθούς οστεοπόρωσης, συνυπάρχουν εκδηλώσεις από το υποκείμενο νόσημα.

Διάγνωση

– Η διάγνωση τίθεται με τη μέτρηση οστικής πυκνότητας που πρέπει να γίνεται σε όλες τις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση και σε όλους τους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα συμβατά με οστεοπόρωση, ιδιαίτερα αν πάσχουν από νοσήματα που μπορούν να την προκαλέσουν.
– Οι ακτινογραφίες του σκελετού μπορούν να δείξουν την αραίωση της οστικής μάζας.
– Μπορεί να ανευρεθούν αυξημένοι δείκτες οστικής αποδόμησης στα ούρα: υδρόξυ προλίνη, πυριδινολίνη-cross links ή στο αίμα: οστεοκαλσίνη.
– Αν η οστεοπόρωση είναι δευτεροπαθής, συνυπάρχουν και άλλα ευρήματα.

Αντιμετώπιση

Οι στόχοι της αντιμετώπισης είναι η πρόληψη των καταγμάτων, η μείωση του πόνου και η διατήρηση της λειτουργικότητας.

Πρόληψη των καταγμάτων
– Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους.
– Περπάτημα και σωματική άσκηση.
– Αποφυγή λήψης ηρεμιστικών, οινοπνεύματος, καφέ, διακοπή καπνίσματος.
– Διόρθωση των ανωμαλιών της όρασης ώστε να αποφεύγονται οι πτώσεις.

Μείωση του πόνου και διατήρηση της λειτουργικότητας
– Παράγοντες που αναστέλλουν την απορρόφηση των οστών:
Ασβέστιο, βιταμίνη D, οιστρογόνα, καλσιτονίνη, διφοσφωνικά,
– Παράγοντες που διεγείρουν την παργωγή νέου οστού:
Φθόριο, παραθορμόνη.

Χειρουργική αντιμετώπιση, είναι δυνατόν να απαιτηθεί σε περιπτώσεις επιπλοκών (π.χ. κατάγματα).

Διαβάστε επίσης

• Γιατί η οστεοπόρωση προτιμά τις γυναίκες;
• Προς απόσυρση το Protelos, φάρμακο για την οστεοπόρωση
• Η οστεοπόρωση προτιμά τις γυναίκες
• Εμμηνόπαυση και Οστεοπόρωση
• Οστεοπόρωση: Οι κοινωνικές διαστάσεις ενός ιατρικού προβλήματος