Άλλες ονομασίες

Εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Αρθροπάθεια, που χαρακτηρίζεται από εκφύλιση και καταστροφή του αρθικού χόνδρου, καθώς και υπερτροφία του οστού, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ‘οστεόφυτων’.

Παθογένεια

Ο αρθρικός χόνδρος παρεμβάλλεται μεταξύ των επιφανειών των οστών που συμμετέχουν στην άρθρωση και χρησιμεύει στη μείωση των τριβών και των κραδασμών που παράγονται κατά τις κινήσεις. Δεν έχει αγγεία, νεύρα ή λεμφαγγεία. Η πάθηση οφείλεται στην προοδευτική εκφύλιση και καταστροφή του, λόγω διάφορων δομικών αλλαγών που συμβαίνουν σε αυτόν. Ταυτόχρονα, προκαλείται αύξηση της παραγωγής οστού κάτω από αυτόν. Προοδευτικά ο αρθρικός θύλακος λεπτύνεται, χαλαρώνει και ρήγνυται, το μεσάρθριο διάστημα μικραίνει, ενώ το οστό υφίσταται την πίεση του αρθρικού υγρού και εμφανίζει κύστεις. Στην προσπάθειά του να επουλώσει τις βλάβες αυτές, αναπλάσσεται και κατά τόπους, υπερτρέφεται ανώμαλα, δημιουργώντας τα “οστεόφυτα”.

Η οστεοαρθρίτιδα, διακρίνεται σε πρωτοπαθή (άγνωστης αιτιολογίας) και δευτεροπαθή.

Η πρωτοπαθής οστεοαρθρίτιδα έχει τα εξής επιδημιολογικά χαρακτηριστικά:
– Εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες.
– Είναι πιο συχνή στις γυναίκες.
– Υπολογίζεται ότι πάσχει το 2-3% του ενήλικου πληθυσμού.

Τα πιο συχνά αίτια δευτεροπαθούς οστεοαρθρίτιδας είναι:
– Τραυματισμοί ή συνεχής επαγγελματική χρήση ομάδας αρθρώσεων.
– Συγγενείς ανωμαλίες (συγγενές εξάρθρημα του ισχίου, δυσπλασίες).
– Μεταβολικά νοσήματα (αιμοχρωμάτωση, ωχρονοσία, νόσος Gaucher).
– Αιματολογικά νοσήματα (π.χ. αιμοσφαιρινοπάθειες).
– Ενδοκρινοπάθειες (Μεγαλακρία, υποθυρεοειδισμός, υπερπαραθυρεοειδισμός).
– Οστική νόσος Paget.
– Νευροπαθητικά νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης
– Κάθε φλεγμονώδης αρθροπάθεια, σε προχωρημένο στάδιο.

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας είναι:
– Η παχυσαρκία.
– Η κληρονομικότητα (ιδιαίτερα για την οστεοαρθρίτιδα των άπω μεσοφαλαγγικών αρθρώσεων).
– Η μεγάλη ηλικία.

Πρόληψη

– Απώλεια σωματικού βάρους.
– Αποφυγή τραυματισμών.
– Έγκαιρη διάγνωση κι αντιμετώπιση των παθήσεων που είναι δυνατόν να ευθύνονται για την πρόκληση δευτεροπαθούς οστεοαρθρίτιδας.

Κλινική εικόνα

Η πρωτοπαθής οστεοαρθρίτιδα προσβάλλει συχνότερα αρθρώσεις που δέχονται το βάρος του σώματος ή μηχανική καταπόνηση, όπως γόνατα, ισχία αλλά και άλλες όπως: άπω μεσοφαλαγγικές των χεριών, εγγύς μεσοφαλαγγικές, πρώτες καρπομετακάρπιες, μεσοσπονδύλιους δίσκους, αποφυσιακές αρθρώσεις αυχενικής και οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
– Πόνος στις προσβεβλημένες αρθρώσεις: είναι το πιο πρώιμο σύμπτωμα και συνήθως επιδεινώνεται με την κόπωση και βελτιώνεατι με την ανάπαυση.
– Πρωινή δυσκαμψία που αν υπάρχει διαρκεί λιγότερο από 30′.
– Δυσκαμψία που εμφανίζεται μετά από περιόδους ακινησίας.
– Διόγκωση των αρθρώσεων και χαρακτηριστικές παραμορφώσεις σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως τα οζία του Heberden και Bouchard στις άπω κι εγγύς μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις των άκρων χειρών αντίστοιχα.
– Αστάθεια των αρθρώσεων.
– Περιορισμός της κινητικότητάς τους.
– Ατροφία των περιαρθρικών μυών.
– Κριγμός.
– Εκδηλώσεις φλεγμονής ή υμενίτιδας, συνήθως δεν υπάρχουν, με εξαίρεση μια υποκατηγορία οστεοαρθρίτιδας που ονομάζεται διαβρωτική, φλεγμονώδης οστεοαρθρίτιδα.
– Η εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια της σπονδυλικής στήλης προκαλεί συχνά νευρολογικά συμπτώματα από την πίεση νευρικών ριζών.
– Στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, τα οστεόφυτα μπορεί να προκαλέσουν το λεγόμενο “αυχενικό σύνδρομο”, που οφείλεται σε πίεση των σπονδυλικών αρτηριών.

Διάγνωση

Βασίζεται στα συμπτώματα και στα ακτινολογικά ευρήματα, καθώς οι άλλοι βιοχημικοί δείκτες είναι συνήθως φυσιολογικοί, εκτός κι αν υπάρχει υποκείμενη νόσος.

Αντιμετώπιση

– Απώλεια σωματικού βάρους.
– Ανάπαυση των προσβεβλημένων αρθρώσεων.
– Υποβοηθητικά μέσα όπως βακτηρίες (μπαστούνια).
– Φυσιοθεραπευτικές τεχνικές.
– Υδροθεραπεία.
– Ασκήσεις για την αποφυγή ατροφίας των μυών.
– Παυσίπονα και αναλγητικά ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
– Μυοχαλαρωτικά φάρμακα.
– Ενδοαρθρική χορήγηση κορτικοειδών.
– Χειρουργική αντιμετώπιση, που σε ορισμένες περιπτώσεις περιλαμβάνει την αντικατάσταση της άρθρωσης από τεχνητή (ολική αρθροπλαστική).
– Δοκιμάζονται επίσης διάφορα φάρμακα και τεχνικές που έχουν σκοπό τη διάσωση του χόνδρου ή τη μεταμόσχευση χονδροκυττάρων.

Διαβάστε επίσης

• Συχνές ερωτήσεις για την αρθροπλαστική γόνατος
• Άμεση βάδιση μετά από αντικατάσταση γόνατος, λόγω χρόνιας οστεοαρθρίτιδας
• ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΩΜΟΥ
• ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΓΟΝΑΤΟΣ
• ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΙΣΧΙΟΥ