Άλλες ονομασίες

Νόσος Buerger.

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Αποφρακτική, μη αθηρωματώδης αγγειοπάθεια, που χαρακτηρίζεται από φλεγμονώδεις αλλοιώσεις μικρού και μέσου μεγέθους αρτηριών και φλεβών, ιδίως των άκρων και που εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε άρρενες καπνιστές.

Παθογένεια

Η αιτία είναι άγνωστη. Το κάπνισμα όμως, θεωρείται ο σημαντικότερος επιβαρυντικός παράγοντας, πιθανώς λόγω πρόκλησης αντίδρασης υπερευαισθησίας ή τοξικής αγγειΐτιδας. Είναι πιθανό, η αντίδραση αυτή, να εμφανίζεται σε γενετικά προδιατεθιμένα άτομα.
– Προσβάλλονται συχνότερα οι άντρες και μάλιστα σε σχετικά νεαρή ηλικία, μικρότερη συνήθως των 40 ετών.
– Η προσβολή αφορά μικρού και μέσου μεγέθους αρτηρίες και συχνά επιφανειακές φλέβες των άκρων. Το αγγείο δεν προσβάλλεται σε όλο του το μήκος, αλλά κατά τμήματα.
– Αποτέλεσμα της φλεγμονής είναι η θρόμβωση των αγγείων (θρομβαγγειΐτιδα, θρομβοφλεβίτιδα) και οι εκδηλώσεις ισχαιμίας των άκρων.

Πρόληψη

Διακοπή του καπνίσματος.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα και τα σημεία, είναι αφ’ ενός, αυτά της αρτηριακής ισχαιμίας και αφ’ ετέρου, αυτά της επιπολής (επιφανειακής) θρομβοφλεβίτιδας, δηλαδή ερυθρότητα, πόνος κι ευαισθησία, κατά την πορεία, της προσβεβλημένης, επιφανειακής φλέβας.
– Μεταναστευτική θρομβοφλεβίτιδα, δηλαδή θρομβοφλεβίτιδα που υποχωρεί από κάποιο φλεβικό στέλεχος και εμφανίζεται σε κάποιο άλλο.
Οι εκδηλώσεις της αρτηριακής ισχαιμίας, εμφανίζονται πρώτα στα περιφερικά τμήματα των άνω και κάτω άκρων και προοδευτικά στα κεντρικότερα:
– Αρχικά, ο ασθενής παραπονείται για μουδιάσματα, αίσθημα ψύχους, μεταβολές της χροιάς του δέρματος άνω και κάτω άκρων, φαινόμενο Raynaud (βλέπε αντίστοιχο κεφάλαιο).
– Ακολούθως, εμφανίζεται πόνος στο άκρο πόδι, στην κνήμη και σπανιότερα στο χέρι, στον ώμο. Ο πόνος εμφανίζεται αρχικά μόνο σε συνθήκες κόπωσης του μέλους και υποχωρεί σε ηρεμία (διαλείπουσα χωλότητα). Με την πρόοδο όμως της νόσου, ο πόνος εμφανίζεται και σε ηρεμία.
– Συχνά, τα προσβεβλημένα άκρα είναι ψυχρά και ιδρωμένα.
– Ο σφυγμός των περιφερικών αρτηριών των άκρων, δεν ψηλαφάται ή ψηλαφάται ασθενώς.
– Εξελκώσεις (πληγές), δακτύλων ή και γάγγραινα μπορούν να συμβούν μετά από τραυματισμό ή και αυτόματα.
Η πορεία της πάθησης είναι διαλείπουσα, με οξέα και συχνά δραματικά επεισόδια, που ακολουθούνται από περιόδους ύφεσης.

Διάγνωση

Γίνεται κλινικά, αφού αποκλειστούν άλλες καταστάσεις που μοιάζουν, όπως η αθηροσκλήρυνση και οι περιφερικές εμβολές, θρόμβων από άλλο σημείο του κυκλοφορικού συστήματος (καρδιά).
– Η αγγειογραφία των προσβεβλημένων αρτηριών, μπορεί να προσφέρει βοήθεια.
– Βιοψία, δεν είναι σκόπιμο να γίνεται λόγω κινδύνου περαιτέρω εξέλκωσης.

Αντιμετώπιση

Ι. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
– Διακοπή του καπνίσματος
– Αποφυγή έκθεσης στο κρύο.
– Αποφυγή λήψης φαρμάκων που προκαλούν αγγειοσύσπαση (π.χ. β-αποκλειστές).
– Αποφυγή έκθεσης σε θερμικούς, χημικούς ή μηχανικούς παράγοντες που μπορούν να τραυματίσουν τα προσβεβλημένα άκρα.
– Αν δεν υπάρχει πόνος ηρεμίας, γάγγραινα ή εξέλκωση, ο ασθενής πρέπει να περπατά τουλάχιστον για 30′, δύο φορές την ημέρα. Σε αντίθετη περίπτωση, χρειάζεται ανάπαυση.
– Απαιτείται η προστασία των άκρων ποδιών, με ειδικά υποδήματα και κρέμες λίπανσης του δέρματος.
– Η κεφαλή του κρεβατιού, πρέπει να είναι λίγο ανασηκωμένη, ώστε να επιτυγχάνεται πλήρωση των αρτηριών λόγω βαρύτητας.

ΙΙ. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
– Αγγειοδιασταλτικά φάρμακα: πεντοξυφυλλίνη, αναστολείς των διαύλων ασβεστίου, παράγωγα προστακυκλίνης.
– Αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση μικροβιακών φλεγμονών.
– Αντιφλεγμονώδη για την αντομετώπιση της επιπολής θρομβοφλεβίτιδας.

ΙΙΙ. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
– Συμπαθεκτομή.
– Ακρωτηριασμός.
Η χειρουργική επαναγγείωση δεν είναι δυνατή, γιατί τα προσβεβλημένα αγγεία, είναι συνήθως μικρά και περιφερικά.