Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Χρόνια, αυτοάνοση, συστηματική, φλεγμονώδης νόσος του συνδετικού ιστού, που χαρακτηρίζεται από ξηρότητα στόματος (ξηροστομία), των ματιών (ξηροφθαλμία) και άλλων βλεννογόνων και που συχνά σχετίζεται με άλλες αυτοάνοσες διαταραχές.

Παθογένεια

Το σύνδρομο Sjogren διακρίνεται σε:
1. Πρωτοπαθές (σύνδρομο sicca) που προσβάλλει μόνο τους δακρυικούς και τους σιελογόνους αδένες.
2. Δευτεροπαθές, το οποίο συμβαίνει στα πλαίσια άλλου αυτοάνοσου νοσήματος του συνδετικού ιστού, όπως ρευματοειδούς αρθρίτιδας, συστηματικού ερυθηματώδους λύκου, σκληροδερμίας, πολυμυοσίτιδας κλπ.

Η αιτιολογία είναι άγνωστη. Παρατηρείται χρόνια βλαβη των εξωκρινών αδένων (σιελογόνων, δακρυικών), λόγω διήθησής τους από λεμφοκύτταρα, με αποτέλεσμα, μείωση της έκκρισης σιέλου, δακρύων και ξηρότητα στόματος, οφθαλμών κλπ.

Πρόληψη

Δεν είναι δυνατή.

Κλινική εικόνα

1) Ξηροφθαλμία
Οι ασθενείς έχουν την αίσθηση ξένου σώματος μέσα στα μάτια τους, καθώς και αίσθημα καύσου και κνησμού. Τους ενοχλεί το φως (φωτοφοβία) κι έχουν διαταραχές της όρασης. Τα συμπτώμτα χειροτερεύουν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ξηρότητα των οφθαλμών, έχει σαν αποτέλεσμα, φλεγμονή του κερατοειδούς και του επιπεφυκότα (κερατοεπιπεφυκίτιδα sicca).

2) Ξηροστομία
Η μείωση της παραγωγής του σάλιου έχει σαν αποτέλεσμα:
– Δυσκολία στη κατάποση ξηρών τροφών.
– Αδυναμία συνεχούς ομιλίας.
– Αλλαγές στη γεύση
– Αίσθημα καύσου στο στόμα.
– Οδοντική τερηδόνα.
– Προβλήματα με τις τεχνητές οδοντοστοιχίες.
– Συμπτώματα γασροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
– Εύκολη ανάπτυξη μυκητιασικής στοματίτιδαε από candida.

3) ’λλες εκδηλώσεις:
– Αρθραλγίες, αρθρίτιδα.
– Φαινόμενο Raynaud.
– Δυσλειτουργία οισοφάγου.
– Διόγκωση λεμφαδένων.
– Προσβολή πνευμόνων.
– Προσβολή νεφρών.
– Συσχέτιση με κακοήθη νεοπλάσματα. Οι ασθενείς εμφανίζουν με μεγαλύτερη συχνότητα λεμφοϋπερπλαστικά κακοήθη νοσήματα, όπως λεμφώματα.

Διάγνωση

Η επιβεβαίωση της προσβολής των δακρυικών αδένων, γίνεται εργαστηριακά με:

– Το Schrimer test:Τοποθετείται ένα μικρό διηθητικό χαρτί κάτω από το βλέφαρο και μετριέται το μήκος της επιφάνειάς του που έχει βραχεί από δάκρυα, σε ορισμένο χρόνο.
– Την δοκιμασία χρώσης του ερυθρού της Βεγγάλης.

Η επιβεβαίωση της προσβολής των σιελογόνων αδένων, γίνεται εργαστηριακά με:
– Τη δοκιμασία του σπόγγου: Τοποθετείται ένα μικρό κομμάτι σπόγγου στο στόμα, για κάποιο χρονικό διάστημα και η διαφορά του βάρους του πριν και μετά τη δοκιμασία, είναι ένας δείκτης της ποσότητας παραγωγής σιέλου.
– Σπιθηρογραφικές μεθόδους.
– Βιοψία μικρού σιελογόνου αδένα, από το βλεννογόνο του κάτω χείλους, που δείχνει τη διήθησή του από λεμφοκύτταρα.

’λλα εργαστηριακά ευρήματα:
– Ύπαρξη αυτοαντισωμάτων στο αίμα και συγκεκριμένα: αντί ss-A, αντί ss-B, αντιπυρηνικών (ΑΝΑ), ρευματοειδούς παράγοντα.
– Αύξηση της ταχύτητας καθίζησης ερυθρών, των γ-σφαιρινών, των αιμοπεταλίων, αναιμία.

Αντιμετώπιση

Ξηροφθαλμία
Χρήση οφθαλμικών σταγόνων με υποκατάστατα δακρύων, οφθαλμικών λιπαντικών αλοιφών.

Ξηροστομία
1) Καλή στοματική υγιεινή, με συχνή χρήση φθοριωμένης οδοντόκρεμας και διαλυμμάτων για στοματοπλύσεις.
2) Χρήση γλυκισμάτων ή τσίχλας χωρίς ζάχαρη, που μπορεί να διεγείρει την παραγωγή σιέλου, χωρίς να αυξάνει τον κίνδυνο οδοντικής τερηδόνας.
3) Αντιμετώπιση των στοματομυκητιάσεων με κατάλληλα τοπικά ή συστηματικά αντιμυκητιασικά φάρμακα.

Αρθρίτιδα
Χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, ανθελονοσιακών ή κορικοειδών.

Σοβαρές εξωαδενικές εκδηλώσεις
Χρήση κορτικοειδών ή ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων.

Διαβάστε επίσης

• Ο ιατρικός όρος σύνδρομο
• Βελονισμός: μια εναλλακτική προσέγγιση στη θεραπεία του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου
• Προεμμηνορυσιακό σύνδρομο: Οταν δυσκολεύουν οι …δύσκολες μέρες
• Το σύνδρομο του εφιάλτη προκαλεί ανησυχία στις Φιλιππίνες
• Το σύνδρομο του ευερέθιστου άνδρα