Με ψάρια, κρέας χοίρου, ψωμί, ελιές, λαχανικά, όσπρια , ξηρούς καρπούς και οξύγαλαν (ξινόγαλο) τρέφονταν οι Βυζαντινοί. Αγαπημένο “ντρέσιγκ” ήταν το γάρον (σάλτσα από εντόσθια ψαριού, ξύδι, αλάτι και λαδι) που το τοποθετούσαν στο “σαλτσάριον” (σημερινή σαλτσιέρα).Το φαγητό,τοποθετούνταν σε κοινό μεγάλου μεγέθους σκεύος (πινάκιο) και μεταφέρονταν στα στόματα των συνδαιτυμόνων με τα κοχλιάρια (κουτάλια), με τα χέρια ή με μια μπουκιά ψωμιού.
Τα “Περι της διατροφής στο Βυζάντιο” αποτέλεσαν αντικείμενο ημερίδας επιστημόνων και μελετητών, που πραγματοποιήθηκε, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της σπονδυλωτής έκθεσης “Ωρες Βυζαντίου” που αναπτύσσεται στο Μυστρά, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Η καθημερινή ζωή των Βυζαντινών, είναι, εξάλλου και το αντικείμενο των εκθεμάτων στο Μουσείο του Λευκού Πύργου όπου και παρουσιάζονται μεταξύ άλλων δεκάδες αντικείμενα – μέσα βυζαντινής διατροφής (κοχλιάρια, σαλτσάρια,πινάκια, πήλινα εφυαλωμένα αγγεία κ.α)
Επικαλούμενος γραπτές πηγές της εποχής (τα “Γεωπονικά” κείμενα του 6ου αιώνα και το “Επαρχικόν βιβλίο” του 10ου αιώνα), ο καθηγητής – διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών της Βιέννης, κ. Johannes Koder, ανέλυσε στη διάρκεια της ημερίδας τις διατροφικές συνήθειες των Βυζαντινών, που καθορίζονται κυρίως από τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες αλλά και τις θρησκευτικές συνήθειες.
Το κρέας , τα “λευκά” ψάρια και ο “καθαρός” ή “μεταξωτός” άρτος (το αλεύρι κοσκινίζονταν σε λεπτή μεταξωτή σίτα) βρίσκονταν κυρίως στα τραπέζια των αυτοκρατόρων και των πλουσίων ευγενών, ενώ τα μικρά κυρίως παστά ψάρια, ο “ρυπαρός” ή “πιτεράτος” (από κριθάρι και πίτουρα) άρτος, τα λαχανικά και τα όσπρια, το τυρί και το λαρδί αποτελούσαν βασική διατροφή για τους φτωχούς.
«Αν υπολογίσουμε μάλιστα πως επι 180 και πλέον ημέρες το χρόνο οι Βυζαντινοί νήστευαν σκληρά καθώς όριζε η εκκλησία, μόνο για το μισό χρόνο μπορούσαν να επιλέξουν κρέατα, ψάρια και άλλες ακριβές αλλά και δυσκολοσυντήρητες τροφές ανέφερε ο αυστριακός καθηγητής.
Τα σκέυη των βυζαντινών ήταν συνήθως πήλινα, ξύλινα ή γυάλινα, των αυτοκρατόρων συχνά βαρύτιμα ασημένια και χρυσά , εγχάρακτα, διακοσμημένα (με παραστάσεις ζώων, φυτών και με ανθρώπινες μορφές) αλλά και χάλκινα, στοιχείο που συμβάλλει ιδιαίτερα στις συχνά αναφερόμενες στις πηγές, δηλητηριάσεις των βυζαντινών (από την οξείδωση του χαλκού ή του σιδήρου).
Το κρασί, απαραίτητο συμπλήρωμα των βυζαντινών δείπνων, πίνονταν αρχικά αραιωμένο με νερό αλλά στα μεσοβυζαντινά και ύστερα βυζαντινά χρόνια “καθαρό”.
Διαβάστε επίσης
Επιμέλεια σύνταξης ειδήσεων σχετικών με την Υγεία (Νέα από την Ελλάδα και τον Κόσμο) για το site Care.gr.
