Σημαντικά στοιχεία για το ρόλο που παίζει η υπερχοληστερολαιμία στις καρδιαγγειακές νόσους δίνουν τα πρώτα πορίσματα της επιδημιολογικής μελέτης CARDIO 2000 που υποστηρίχθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας. Η αλλαγή των κοινωνικών χαρακτηριστικών της, ο υπερδιπλασιασμός του παράγοντα κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, η συνεργατική δράση της κατάθλιψης με την υπερχοληστερολαιμία, αλλά και η άγνοια τόσο των τιμών της χοληστερόλης, όσο και των κινδύνων της υπερχοληστερολαιμίας από το ευρύ κοινό, ήταν τα κύρια σημεία που τονίστηκαν στη συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε στα γραφεία του Ιδρύματος, με θέμα: Χοληστερόλη: Μαθαίνω και Προστατεύομαι.

Στη Συνέντευξη Τύπου ο καθηγητής Καρδιολογίας της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Παύλος Κ. Τούτουζας, ο αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χρήστος Πίτσαβος και ο Επιμελητής Α’, υπεύθυνος του λιπιδαιμικού ιατρείου της Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής κλινικής του Ιπποκρατείου ΓΝΑ κ. Ιωάννης Σκούμας αναφέρθηκαν στα νεότερα δεδομένα στο πρόβλημα της υπερχοληστερολαιμίας.

Το πρώτο πόρισμα της μελέτης CARDIO 2000 είναι ότι η παρουσία υπερχοληστερολαιμίας σχετίζεται με το διπλασιασμό της πιθανότητας εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου σε σχέση με τα άτομα που έχουν φυσιολογικές τιμές χοληστερόλης όταν λάβουμε υπ’όψιν μόνον την ηλικία και το φύλο.

Όταν όμως προσθέσουμε και άλλους παράγοντες κινδύνου (υπέρταση, κάπνισμα, διαβήτη, παχυσαρκία, κακή διατροφή, καθιστική ζωή, άγχος και οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου), τότε διαπιστώνουμε ότι η υπερχοληστερολαιμία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου ο οποίος οδηγεί σε αύξηση του στεφανιαίου κινδύνου από 75% μέχρι και 450%.

Ενδεικτικά, στη μελέτη φάνηκε ότι όσοι δήλωσαν συστηματικοί καπνιστές τα τελευταία 5 χρόνια έχοντας παράλληλα υψηλές τιμές χοληστερόλης, είχαν τριπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου.

Σημαντικό στοιχείο της μελέτης είναι ότι η μεσογειακή δίαιτα έχει ιδιαίτερα ευεργετική δράση σε όσους πάσχουν από υπερχοληστερολαιμία. Η κατανάλωση ελαιολάδου όταν συνδυάζεται με διατροφή στην οποία περιλαμβάνονται ψάρια, λαχανικά, όσπρια, σαλάτες και φρούτα, οδηγεί σε μείωση των τιμών της ολικής χοληστερόλης και κατά συνέπεια σε ελάττωση του στεφανιαίου κινδύνου έως και κατά 12%.

Αυτός ο κίνδυνος μειώνεται έως και κατά 47% εάν τα άτομα με υπερχοληστερολαιμία παράλληλα με τη μεσογειακή δίαιτα ακολουθούν και φαρμακευτική αγωγή με στατίνες.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον πόρισμα της μελέτης αποτελεί το γεγονός ότι άτομα με υψηλότερα επίπεδα μόρφωσης και καλύτερη οικονομική κατάσταση έχουν έως και 15% χαμηλότερες τιμές ολικής χοληστερόλης σε σχέση με τα υπόλοιπα. Παρόμοια αποτελέσματα έδωσε και μελέτη η μελέτη EPIC.

Αντιστροφή της, μέχρι προ δεκαετιών, επικρατούσας άποψης για τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της στεφανιαίας νόσου προκαλούν συνδυασμένα ευρήματα της μελέτης. Ενδεικτικά: εάν συνδυάσουμε το μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο με την καπνιστική συνήθεια βλέπουμε ότι η μεσαία τάξη παρουσιάζει κατά 45%, και η κατώτερη τάξη κατά 42% υψηλότερο στεφανιαίο κίνδυνο σε σχέση με τα άτομα της υψηλής τάξης, λαμβάνοντας υπ’όψιν την ηλικία, το φύλο και άλλους παράγοντες κινδύνου.

Η κατάθλιψη αποτελεί έναν αναδυόμενο παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Η CARDIO 2000 έδειξε ότι ο κίνδυνος εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου σε άτομα με πρόσφατα καταθλιπτικά επεισόδια αυξάνει έως και κατά 54% στους άνδρες και 97% στις γυναίκες. Η κατάθλιψη σχετίζεται μεταξύ άλλων με ανθυγιεινή διατροφή και αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης οπότε ένα προκαταρκτικό συμπέρασμα είναι ότι υπερχοληστερολαιμία και κατάθλιψη οδηγούν σε διπλασιασμό του στεφανιαίου κινδύνου.

Σύμφωνα με άλλη μελέτη που βρίσκεται σε εξέλιξη και η οποία συντονίζεται από την Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική του Ιπποκράτειου νοσοκομείου και που διεξάγεται στην Αττική, 1 στους 3 (35%) από τους ερωτηθέντες έχει 3 παράγοντες κινδύνου εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου και οι συνηθέστεροι είναι το κάπνισμα, η υπερχοληστερολαιμία και η υπέρταση.

Σ’αυτή τη μελέτη σημαντικό εύρημα αποτελεί το γεγονός ότι το 40% των ερωτηθέντων απήντησε “δεν γνωρίζω” στην ερώτηση “ποια είναι τα φυσιολογικά όρια των τιμών της χοληστερόλης” 25% έδωσαν λανθασμένες τιμές και μόνο το 35% απήντησε σωστά. Το 37% των ερωτηθέντων δεν γνώριζε εάν υπήρχε ιστορικό δυσλιπιδαιμίας στην οικογένειά του. Το 43% απήντησε ποτέ και το 27% σπάνια στην ερώτηση “πόσο συχνά πηγαίνετε στο γιατρό για έλεγχο των λιπιδίων”.

Τα ευρήματα αυτά καταδεικνύουν πόσο είναι αναγκαία η συστηματική ενημέρωση του πληθυσμού για το πρόβλημα της υπερχοληστερολαιμίας και γι’ αυτό το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας εξασφάλισε την απαραίτητη υποστήριξη για την προβολή στα ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα μέσα, μηνυμάτων που δίνουν πληροφορίες για το πρόβλημα της υπερχοληστερολαιμίας και τονίζουν τα μέτρα πρόληψης.

Στόχος του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, με τα μηνύματα αυτά αλλά και με τη δημοσιογραφική συμπαράσταση, είναι να συμβάλλει ώστε ο ελληνικός λαός να εμπεδώσει ότι η πρόληψη πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία τότε δηλαδή που εμφανίζεται και η αρτηριοσκληρυντική δράση.

Οι γονείς πρέπει να ενημερωθούν για τον κίνδυνο τον οποίον διατρέχουν τα παιδιά τους όταν γίνονται παθητικοί καπνιστές, να αντιληφθούν το ρόλο που παίζει η σωστή διατροφή και η άσκηση για όλους τους νέους και πολύ περισσότερο για εκείνους που είτε έχουν αυξημένη χοληστερόλη είτε τους αφορά το πρόβλημα της κληρονομικής, της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας.

Για να υπάρξει όμως αντιμετώπιση του προβλήματος θα πρέπει πρώτα να γίνει η διάγνωσή του και ενδεικτικά αναφέρεται ότι σήμερα ως παραδεκτή τιμή χοληστερόλης για τα παιδιά και τους εφήβους 2-19 ετών θεωρείται η μικρότερη των 170mg/dl ή για την κακή χοληστερόλη την LDL 110mg/dl. Τιμές μεγαλύτερες των 200 ή των 130 αντίστοιχα, θεωρούνται υψηλές και χρειάζεται κάποια ιατρική παρέμβαση.

Σε ότι αφορά στη φαρμακευτική παρέμβαση στην υπερχοληστερολαιμία, σήμερα διαθέτουμε ισχυρό οπλοστάσιο στο οποίο ασφαλώς σημαντική θέση έχουν και οι στατίνες. Τόσο η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία όσο και η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιολογίας με πρόσφατες ανακοινώσεις τους τονίζουν ότι οι στατίνες βελτιώνουν το προσδόκιμο επιβίωσης και συμβάλλουν στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων μειώνοντας τα επίπεδα των τιμών της χοληστερόλης.

Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι οι στατίνες χρησιμοποιούνται από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και έχουν μάλιστα μελετηθεί προσεκτικά σε συνολικό πληθυσμό ασθενών που υπερβαίνει τις 30.000 άτομα, χωρίς ποτέ να σημειωθεί θάνατος, για χρονικό διάστημα 5 και πλέον ετών και έχουν χορηγηθεί σε εκατομμύρια πληθυσμού.

Είναι ευνόητο ότι με σωστή παρακολούθηση (εξετάσεις αίματος και κλινική εξέταση) δεν υπάρχει πρόβλημα παρενεργειών. Οι παρενέργειες δε, εάν εμφανισθούν, υποχωρούν με τη διακοπή του φαρμάκου.

Διαβάστε επίσης

• Μπορεί το μανιτάρι Κόρντισεπς να καταπολεμήσει την χοληστερόλη;
• Χοληστερίνη: Δεν είναι πάντα κακή
• Έχω χοληστερίνη. Τι να τρώω και τι όχι;
• Χαμηλή χοληστερίνη. Είναι αρκετό;
• Ελεγχος για χοληστερόλη από τα 35