Χωρίς διάγνωση ή με λανθασμένη εικόνα για τα συμπτώματά τους είναι πολλοί ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.). Η νόσος, που προσβάλλει κυρίως τους καπνιστές, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σωστά σε πολύ μεγάλο ποσοστό ασθενών, οι οποίοι φοβούνται να αναφέρουν την βαρύτητα των συμπτωμάτων τους, φοβούμενοι ότι ο γιατρός θα τους «κατηγορήσει» λόγω της συνήθειας του καπνίσματος. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), αποτελεί την πέμπτη πιο συνηθισμένη νόσο και την τέταρτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, η οποία θεωρείται χώρα υψηλού κινδύνου λόγω του μεγάλου αριθμού των καπνιστών, έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση στον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με τη νόσο, έως και κατά 70%. Υπολογίζεται ότι 300.000 Έλληνες πάσχουν από την νόσο, η οποία κάθε χρόνο προσβάλλει περίπου 5.000 ανθρώπους.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της Χ.Α.Π είναι ο περιορισμός της ροής του αέρα στους πνεύμονες και οι βλάβες στον πνευμονικό ιστό, που δεν είναι πλήρως αντιστρέψιμες. Η δύσπνοια, που είναι το κύριο σύμπτωμα της νόσου, προκαλεί σημαντικό περιορισμό των δραστηριοτήτων στους ασθενείς.

Η «κοντή» αναπνοή καθιστά δύσκολες τις καθημερινές δουλειές που πολλοί από εμάς θεωρούμε δεδομένες, όπως το μπάνιο και το ντύσιμο (34%), την ομιλία (24%), ακόμη και το να κάθεσαι ή να είσαι ξαπλωμένος ακίνητος (20%). Η Χ.Α.Π. είναι ένας όρος ομπρέλα για δύο αναπνευστικές καταστάσεις, τη χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα

Τη συμπεριφορά, αλλά και τα μείζονα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα των ασθενών, αποκάλυψε η πρώτη διεθνής έρευνα για τη νόσο, με τίτλο «Αντιμετώπιση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας στη Βόρειο Αμερική και την Ευρώπη» (Confronting COPD), τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώθηκαν στο 11ο Ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας (ERS) που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο (22 – 26 Σεπτεμβρίου2001).

Η έρευνα διενεργήθηκε σε 3.265 ασθενείς με Χ.Α.Π. από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το δείγμα ταυτοποιήθηκε με μία συστηματική έρευνα 201.921 νοικοκυριών σε οκτώ χώρες, προκειμένου να βρεθούν ασθενείς ηλικίας 45 ετών και άνω, οι οποίοι να έχουν καπνίσει τουλάχιστον 10 χρόνια. Συνεντεύξεις έγιναν και σε 905 γιατρούς, οι οποίοι απασχολούνται σε τμήματα πρώτων βοηθειών και πνευμονολόγους.

Πολλοί ασθενείς με Χ.Α.Π δεν μεταφέρουν με ακρίβεια τη βαρύτητα της νόσου στον γιατρό τους, ενώ διάγνωση της νόσου έχει γίνει μόνο στο 30%. Αιτία του φαινομένου είναι η αντίληψη που έχουν οι ασθενείς ότι οι γιατροί τους ρίχνουν ευθύνες για την κατάστασή τους, εξαιτίας της σχέσης της νόσου με το κάπνισμα. Αποτέλεσμα είναι η νόσος να μην θεραπεύεται επαρκώς.

Τα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν ότι ενώ πολλοί ασθενείς έχουν γνώση της σοβαρής επιδείνωσης στην ποιότητα ζωής τους, υποτιμούν τα συμπτώματά τους, όταν συζητούν με το γιατρό τους. Για παράδειγμα, το 36% των ασθενών με σοβαρή δύσπνοια περιγράφουν την κατάστασή τους ως «ήπια» ή «μέτρια», κάτι που συμβαίνει και με το 60% των ασθενών με πιο σοβαρό βαθμό δύσπνοιας.

Το δυσάρεστο είναι ότι η κατάσταση της υγείας τους έχει άμεσο αντίκτυπο στην επαγγελματική, την προσωπική και την κοινωνική τους ζωή. Η νόσος περιορίζει τις επιδόσεις στα σπορ και την αναψυχή (64%), τη φυσιολογική σωματική άσκηση (59%), τις δουλειές του σπιτιού (43%) και τη σεξουαλική ζωή (30%).

Επιπλέον, περισσότερο από το ένα τρίτο των ασθενών με Χ.Α.Π. (36%) αναφέρουν ότι η κατάσταση τους, τους απασχολεί από τη δουλειά τους, περιορίζει την ικανότητά τους για εργασία ή τους κάνει να χάνουν ώρα από την απασχόλησή τους.

Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η Χ.Α.Π. δεν είναι απλά μία νόσος των γηραιότερων ανδρών, όπως συχνά αναφέρεται. Η πλειονότητα των ασθενών που μελετήθηκαν στη συγκεκριμένη έρευνα ήταν ηλικίας κάτω των 65 ετών, με την κατανομή ανάμεσα στα φύλα σχεδόν μοιρασμένη ανάμεσα στους άνδρες (56%) και τις γυναίκες (44%).

Η Χ.Α.Π. προκαλεί μεγάλη ταλαιπωρία στους ασθενείς και τους συγγενείς τους. Σχεδόν το ένα τέταρτο των ασθενών (24%) επισκέπτονται το γιατρό τουλάχιστον μία φορά το μήνα και
ποσοστό 66% κάθε έξι μήνες. Παράλληλα, το 13% των ασθενών νοσηλεύτηκαν για τη νόσο τον τελευταίο χρόνο, ενώ το 29% είχε έκτακτες επισκέψεις στα επείγοντα ιατρεία κατά το ίδιο διάστημα.

Διαβάστε επίσης

• Η νόσος των τρελών αγελάδων ξανά στο προσκήνιο
• Η νόσος των καπνιστών απειλή για τους Ελληνες
• Δορυφορικό συμπόσιο για τη νόσο των καπνιστών
• Μειώνεται το ποσοστό των ενήλικων καπνιστών στις ΗΠΑ
• Η στεφανιαία νόσος