Η θυρεοειδική ορμόνη επηρεάζει τις κυτταρικές λειτουργίες, ρυθμίζοντας τον μεταβολισμό ολόκληρου του οργανισμού. Ο θυρεοειδής αδένας, υπό την επίδραση της TSH (θυρεοειδοτρόπος – η ορμόνη της υπόφυσης που διεγείρει τον θυρεοειδή να σχηματίσει τις δικές του ορμόνες), σχηματίζει από ιώδιο και τυροσίνη την θυροξίνη (Τ4 ) και την τριωδοθυρονίνη (Τ3), τις βασικές ορμόνες του αδένα. Αποθηκεύονται στον αδένα με την μορφή θυρεοσφαιρίνης. Τα μεγαλύτερα ποσά της Τ3 που κυκλοφορούν στην περιφέρεια προέρχονται από τον μεταβολισμό της Τ4 . Οι ορμόνες κυκλοφορούν στο αίμα συνδεδεμένες με πρωτεϊνες και μεταβολίζονται στο ήπαρ. Καταστάσεις που αυξάνουν (πχ., αντισυλληπτικά, εγκυμοσύνη) ή μειώνουν (πχ., ασπιρίνη, φαινυτοϊνη) τις πρωτεϊνες, καθώς και ηπατικές παθήσεις, επηρεάζουν και τα επίπεδα των κυκλοφορούντων θυρεοειδικών ορμονών. Η ρύθμιση της παραγωγής αυτών των ορμονών εξαρτάται από τις ανάγκες του οργανισμού και υπόκειται σε έλεγχο από το υποθαλαμο-υποφυσιακό άξονα, μέσω της έκκρισης ΤSH. Έλλειψη ιωδίου προκαλεί ανεπαρκή παραγωγή ορμόνης, χαμηλά επίπεδα στο αίμα και υπερέκκριση της TSH. Επειδή η θυρεοειδική ορμόνη επηρεάζει όλες τις ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού, η έγκαιρη διάγνωση μιας θυρεοειδικής διαταραχής παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των εκδηλώσεων και των επιπλοκών.

Δοκιμασίες της θυρεοειδικής λειτουργίας

Θυρεοειδικές ορμόνες στον ορό:

– Τ4 (RIA) : επηρεάζεται από καταστάσεις αλλοιωμένης δέσμευσης θυροξίνης.
– Μέτρηση ελεύθερης θυροξίνης : δεν επηρεάζεται από εξωγενείς καταστάσεις και αποτελεί τον καλύτερο τρόπο υπολογισμού των θυρεοειδικών ορμονών.
– Πρόσληψη ραδιενεργού τριωδοθυρονίνης από ρητίνη : πρέπει να γίνεται παράλληλα και μέτρηση θυροξίνης
– Σφαιρίνη που δεσμεύει την θυροξίνη: είναι άμεση και ειδική δοκιμασία για την δέσμευση θυροξίνης.
– Τ3 (RIA) : επηρεάζεται από καταστάσεις υποσιτισμού και χρόνιες παθήσεις. Έχει ιδιαίτερη αξία στη διάγνωση της θυρεοτοξικώσεως με φυσιολογική θυροξίνη και σε μερικές περιπτώσεις τοξικής οζώδους βρογχοκήλης.
– Δείκτης ελεύθερης θυροξίνης : Είναι περιττός όταν υπάρχει δυνατότητα υπολογισμού της ελεύθερης θυροξίνης.

Πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου από τον θυρεοειδή αδένα

– Αυξημένη πρόσληψη : θυρεοτοξίκωση, μεγάλη βρογχοκήλη που υπολειτουργεί, έλλειψη ιωδίου. Μερικές φορές παρουσιάζεται σε χρόνια θυρεοειδίτιδα.
– Χαμηλή : χορήγηση ιωδιούχων, θυροξίνης, αντιθυρεοειδικών φαρμάκων, θυρεοειδίτιδα και υποθυρεοειδισμό.

Διάφορες δοκιμασίες θυρεοειδικής λειτουργίας

– Χοληστερίνη ορού : μη ειδική εξέταση. Τα σχετικά αυξημένα επίπεδα δείχνουν υποθυρεοειδισμό.
– Αντανακλαστικό του αχιλλείου τένοντα : Χρήσιμη δοκιμασία κυρίως στην εκτίμηση της ανταπόκρισης της θεραπείας.
– Ανοσολογική εξέταση της θυρεοτροπίνης και απόκριση στην TRF : Η ραδιοανοσολογική μέτρηση της TSH είναι η πιο ευαίσθητη δοκιμασία για την πρώιμη ανίχνευση του πρωτοπαθούς υποθυρεοειδούς. Αυξήσεις της TSH μπορούν να εμφανιστούν σε υποκλινικό υποθυρεοειδισμό, σε ιωδοπενική βρογχοκήλη και σε σπάνιες καταστάσεις αντίστασης στη θυροξίνη και σε δυσορμονογενείς βρογχοκήλες.
– Ορολογικές δοκιμασίες : Μέτρηση των αντισωμάτων εναντίον της θυρεοσφαιρίνης, μέτρηση των αντιμικροσιωμιακών αντισωμάτων, καθώς και των ειδικών αυτοαντισωμάτων διέγερσης του θυρεοειδούς, όπως ο παράγοντας LATS (παράγων διέγερσης του θυρεοειδούς μακράς δράσης) και ο παράγων που προστατεύει από τον LATS.
– Θυρεοσφαιρίνη ορού : Αυξάνεται σε αυτοάνοση νόσο του θυρεοειδούς, σε τραυματισμό, στην φλεγμονή του θυρεοειδούς και στον καρκίνο του θυρεοειδούς. Αποτελεί χρήσιμο δείκτη για την παρακολούθηση της καρκινικής νόσου.
– Υπερηχογράφημα : Χρησιμεύει στην διάκριση ανάμεσα σε κυστικές και συμπαγείς βλάβες και δίνει χρήσιμες πληροφορίες για την σύσταση και το μέγεθος του αδένα.
– Παρακέντηση δια λεπτής βελόνης : Συντελεί στην διάγνωση των κυστικών και των συμπαγών βλαβών του θυρεοειδούς.
– Δοκιμασία καλσιτονίνης : Είναι αυξημένη στο μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς και αποτελεί και δείκτη της πορείας της νόσου.

Διαβάστε επίσης

• Ταχυκαρδία. Τι μπορεί να σημαίνει;
• Θυρεοειδής και παχυσαρκία
• Γιατί η οστεοπόρωση προτιμά τις γυναίκες;
• Οζώδης βρογχοκήλη θυρεοειδούς αδένα
• Θυρεοειδής και καρκίνος του θυρεοειδούς