Διατεταμένες, υποβλεννογόνιες φλέβες του οισοφάγου, που αναπτύσσονται λόγω πυλαίας υπέρτασης και μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρή αιμορραγία του ανώτερου πεπτικού.

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Διατεταμένες, υποβλεννογόνιες φλέβες του οισοφάγου, που αναπτύσσονται λόγω πυλαίας υπέρτασης και μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρή αιμορραγία του ανώτερου πεπτικού.

Παθογένεια

Σε ύπαρξη πυλαίας υπέρτασης, δημιουργούνται “αναστομώσεις”, δηλαδή παθολογικές επικοινωνίες, ανάμεσα στους κλάδους της πυλαίας και της συστηματικής κυκλοφορίας. Μεταξύ άλλων, τέτοιες αναστομώσεις αναπτύσσονται στην περιοχή του οισοφάγου και του θόλου του στομάχου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία διογκωμένων φλεβών (κιρσών).

Το πιο συχνό αίτιο είναι η πυλαία υπέρταση, (η αύξηση της πίεσης στην πυλαία φλέβα). Το 50% των ασθενών με κίρρωση του ήπατος, (το συχνότερο αίτιο πυλαίας υπέρτασης), αναπτύσσει κιρσούς οισοφάγου. Τελικά το 1/3 των ασθενών με κιρσούς του οισοφάγου, θα εκδηλώσουν αιμορραγία, με σημαντικά ποσοστά θνητότητας.

Παράγοντες κινδύνου αιμορραγίας των κιρσών του οισοφάγου, θεωρούνται: το μεγάλο μέγεθος των κιρσών, η σοβαρότητα της υποκείμενης ηπατικής νόσου, η κατάχρηση αλκοόλ και διάφορα ενδοσκοπικά ευρήματα.

Πρόληψη

Στηρίζεται στην άρση κι αντιμετώπιση όλων εκείνων των αιτίων της πυλαίας υπέρτασης, που είναι αναστρέψιμα.

Κλινική εικόνα

Από μόνη της, η ύπαρξη των κιρσών του οισοφάγου, είναι ασυμπτωματική. Δυστυχώς η κλινική εικόνα, αφορά την επικίνδυνη επιπλοκή τους, δηλαδή την αιμορραγία που εκδηλώνεται:

– Με αιματέμεση, αμιγούς, ζωηρού ερυθρού χρώματος αίματος, ή “καφεοειδούς” εμέτου. Ταυτόχρονα μπορεί να εμφανιστεί μέλαινα κένωση ή αιματοχεσία.
– Σπάνια, μόνο με μέλαινα κένωση, χωρίς αιματέμεση.
– Με συμπτώματα οξείας απώλειας αίματος: υπόταση, ταχυκαρδία, ψυχρό, υγρό κολλώδες δέρμα, σύγχυση.
Μπορεί επίσης να είναι εμφανή τα συμπώματα της υποκείμενης ηπατικής νόσου.

Διάγνωση

Σε κάθε ασθενή με πυλαία υπέρταση, που υπάρχει υποψία κιρσών του οισοφάγου, γίνεται ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού. Αυτή χρησιμεύει σα διαγνωστικό αλλά και σα θεραπευτικό μέσο, στην περίπτωση που είναι αναγκαία η επείγουσα αντιμετώπιση της κιρσορραγίας. Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει ακόμη: γενική εξέταση αίματος, εξετάσεις πηκτικότητας και ηπατικής λειτουργίας.

Αντιμετώπιση

Α) ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΙΡΣΩΝ ΠΡΙΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΗΣΟΥΝ (ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ)
– Χορήγηση φαρμάκων που μειώνουν την πίεση στην πυλαία φλέβα, (β-αναστολείς: προπρανολόλη)
– Προσπάθεια αντιμετώπισης, όταν είναι δυνατόν των αιτίων που προκαλούν πυλαία υπέρταση.
– Η προφυλακτική σκληροθεραπεία, (έγχυση σληρυντικών ουσιών στους κιρσούς, που τους θρομβώνουν, δεν έδωσε καλά αποτελέσματα.

Β) ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΙΑΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΑΠΟ ΡΗΞΗ ΚΙΡΣΩΝ ΤΟΥ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ
– Ο ασθενής συνήθως νοσηλεύεται σε μονάδα εντατικής θεραπείας.
– Εφαρμόζονται αρχικά θεραπευτικά μέτρα υποστήριξης των ζωτικών λειτουργιών του, με μεταγγίσεις αίματος, χορήγηση ενδοφλεβίως υγρών.
– Ενδοσκοπική τοποθέτηση ελαστικών δακτυλίων για την απολίνωση των κιρσών (banding).
– Ενδοσκοπική σκληροθεραπεία.
– Ενδοφλέβια χορήγηση βασοπρεσσίνης, με ταυτόχρονη χορήγηση ενδοφλεβίως νιτρογλυκερίνης.
– Παλαιότερα γινόταν τοποθέτηση ενός ειδικού σωλήνα στον οισοφάγο, (Sengstaken-Blakemore). Σήμερα δε χρησιμοποιείται, λόγω της αυξημένης θνητότητας στην οποία συνέβαλλε.
– Σε αποτυχία των παραπάνω μέτρων, εφαρμόζοναται χειρουργικά μέτρα αποσυμφόρησης της πυλαίας φλέβας, με τα οποία, επιχειρείται να γίνει χειρουργικά, αναστόμωση των κλάδων της πυλαίας φλεβας, με την κάτω κοίλη φλέβα, (πυλαιο-κοιλικές αναστομώσεις).
– Το ίδιο αποτέλεσμα, αλλά με μεθόδους επεμβατικής ακτινολογίας μπορεί να εφαρμοστεί με τη μέθοδο TIPS : Διασφαγιτιδική Ενδοηπατική Πυλαιοσυστηματική Αναστόμωση. Ένας δακτύλιος εισάγεται μέσω καθετήρα από τη σφαγίτιδα φλέβα και φθάνει στο ήπαρ. Εκεί, τοποθετείται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να ενώνει ένα κλάδο της ηπατικής με έναν κλάδο της πυλαίας φλέβας.

Γ) ΠΡΟΛΗΨΗ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ
Ο κίνδυνος υποτροπής, επανεμφάνισης δηλαδή της αιμορραγίας, μετά το πρώτο επεισόδιο, είναι 60-80% και συχνότερα συμβαίνει στις έξι εβδομάδες, μετά το πρώτο επεισόδιο. Μέτρα πρόληψης:
– Εφαρμογή ενδοσκοπικών τεχνικών, (σκληροθεραπεία ή απολίνωση των κιρσών).
– Χορήγηση β-αναστολέων (προπρανολόλης), για τη μείωση της πυλαίας υπέρτασης.
– Διασφαγιτιδικές Ενδοηπατικές Πυλαιοσυστηματικές Ανστομώσεις (TIPS).
– Χειρουργικές πυλαιοσυστηματικές αναστομώσεις.
– Μεταμόσχευση ήπατος: Η πιθανότητα αυτή, πρέπει να εξετάζεται, σε ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο και αιμορραγία από ρήξη κιρσών οισοφάγου, λόγω πυλαίας υπέρτασης.

Διαβάστε επίσης

• Συγκλονίζει το πρόβλημα υγείας του μικρού Κωνσταντίνου από το Μπούρτζι
• ΑΙΜΑΓΓΕΙΩΜΑ ΗΠΑΤΟΣ
• ΠΥΛΑΙΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗ
• Θειαμίνη ή Βιταμίνη Β1
• Βιταμίνη Α ή Ρετινόλη