Ο αφθώδης πυρετός δεν είναι μια νέα κατάσταση. Ήδη από το 1936, μια ντιρεκτίβα της Αγγλικής κυβέρνησης προειδοποιούσε: “Όσο εισάγεται μη ελεγχόμενο κρέας από άλλες χώρες, ο κίνδυνος του αφθώδους πυρετού είναι υπαρκτός”. Η τελευταία μεγάλη επιδημία στη Μεγάλη Βρετανία καταγράφηκε το 1967 και προκλήθηκε από την εισαγωγή μολυσμένου κρέατος από την Αργεντινή, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη διατροφή χοίρων. Στις ΗΠΑ η τελευταία επιδημία καταγράφηκε το 1929.

Δυο γενιές πιο πριν, οι Βρετανικές οικογένειες ξόδευαν το 33% του εισοδήματός τους στην αγορά κρέατος. Σήμερα, παρά το γεγονός ότι η κατανάλωση κρέατος έχει αυξηθεί, ξοδεύουν μόλις το 20%. Ο λόγος είναι αυτονόητος. Η τιμή του κρέατος είναι μειωμένη. Η μείωση της τιμής έχει ως αποτέλεσμα, την προσπάθεια μείωσης του κόστους παραγωγής.

Αυτό σημαίνει μια σειρά από μέτρα που δεν υπάγονται στους κανόνες της φύσης. Τέτοια μέτρα είναι η χρησιμοποίηση τροφών τρίτης ποιότητας από μη ελεγμένες, ύποπτες και πιθανώς μολυσμένες πηγές, η διατροφή μηρυκαστικών με κατεργασμένες, φθηνές τροφές ζωικής προέλευσης και η προσπάθεια γρήγορης πάχυνσης των ζώων με τεχνητά μέσα. Ο στόχος είναι η φθηνή και γρήγορη παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κρέατος ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς.

Αυτή η όχι και τόσο νέα πρακτική αυξάνει τους κινδύνους μετάδοσης ασθενειών στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη αγροτική και κτηνοτροφική οικονομία. Ο φόβος για κατάρρευση είναι υπαρκτός. Αυτό που κάνει την Ευρωπαϊκή κτηνοτροφική οικονομία να μην έχει καταρρεύσει είναι οι αποζημιώσεις εκατομμυρίων Ευρώ.

Ωστόσο, οι προοπτικές είναι ότι η Μεγ Βρετανία θα θανατώσει τουλάχιστον 500.000 πρόβατα. Στη Γαλλία οι αριθμοί αναμένονται ανάλογοι. Ήδη στη Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο έχουν αρχίσει τις προληπτικές θανατώσεις ζώων. Στη γειτονική Ιταλία κάποια κοπάδια έχουν τεθεί σε καραντίνα για ύποπτα κρούσματα και αναμένονται τα αποτελέσματα του εργαστηριακού ελέγχου. Ακόμη και στα Αραβικά Εμιράτα παρουσιάστηκαν κρούσματα αφθώδους.

Το εμπάργκο στις μετακινήσεις κρέατος από τρίτες χώρες αναμένεται να συνεχιστεί για όσον καιρό διαρκεί η επιδημία και αναμένεται η οικονομική κρίση να επιταθεί. Μέτρα που αφορούν στον περιορισμό στις μετακινήσεις αλόγων και σκύλων -που θεωρούνται ότι μπορούν να μεταδώσουν τον ιό – καθώς και στην προσπάθεια ελέγχου των ζώων της άγριας πανίδας, έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνονται.

Ο άνθρωπος στο επίπεδο της υγείας, με τη στενή έννοια του όρου, δεν κινδυνεύει. Η ανθρώπινη οικονομία κινδυνεύει. Το κρέας, βασικό συστατικό στην ανθρώπινη διατροφή, είναι παράλληλα και ο πιο ασθενής κρίκος στην τροφική αλυσίδα. Η κατανάλωση κρέατος από ζώο που έχει μολυνθεί από αφθώδη πυρετό δεν θεωρείται βλαβερή για τον άνθρωπο, ωστόσο απαγορεύεται. Ήδη στην Ευρώπη οι οικονομίες δοκιμάζονται και οι διατροφικές συνήθειες αλλάζουν.

Ο φόβος και το ερώτημα είναι μήπως αυτή η επιδημία είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Μήπως πρόκειται στο εγγύς μέλλον να γίνουμε μάρτυρες μιας πανδημίας που θα αφορά σε όλους τους κρίκους της τροφικής αλυσίδας. Οι διοξίνες, οι τρελές αγελάδες, τα νεκρά ψάρια στο Δούναβη, η ραδιενέργεια στο νερό και τα λαχανικά είναι ανησυχητικά σημάδια. Οψώμεθα…