H ρύπανση του περιβάλλοντος συνδέεται άμεσα όχι μόνο με την αύξηση των καρδιοαγγειακών παθήσεων στις πόλεις, αλλά και με ένα ποσοστό των θανάτων των κατοίκων τους. Μια μελέτη που επεξεργάστηκε το Ιδρυμα Μελετών για την Υγεία, που εδρεύει στη Βαλένθια, αποδεικνύει για πρώτη φορά στην Ισπανία τη βραχυπρόθεσμη σχέση ανάμεσα στα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τον αριθμό καρδιακών επεισοδίων. Μια άλλη έρευνα αποδίδει στη ρύπανση το 6% των συνολικών ετησίων θανάτων στην Αυστρία, στη Γαλλία και στην Ελβετία. Από τους θανάτους αυτούς, οι μισοί είναι αποτέλεσμα της ρύπανσης από αυτοκίνητα. ‘Δεν χρειάζεται να ζει κανείς στην Κρακοβία ή στην Αθήνα για να νοιώθει τις συνέπειες της ρύπανσης, σημειώνει ο κ. Χάιμε Πρατς στην ‘Ελ Παϊς’. Σε περιοχές με μέση ρύπανση, όπως είναι οι μεγαλύτερες πόλεις της Ισπανίας, τα καυσαέρια και, σε μικρότερο βαθμό, οι εκπομπές της βιομηχανίας, προκαλούν καρδιοαγγειακές παθήσεις και αποτελούν μια από τις αιτίες που επιβραχύνεται η ζωή των κατοίκων. ‘Τα μέσα επίπεδα ρύπανσης συνιστούν κι αυτά κίνδυνο για την υγεία’, προειδοποιεί ο κ. Φεράν Μπαγεστέρ, καθηγητής επιδημιολογίας και συντάκτης μιας μελέτης που δημοσιεύει αυτόν τον μήνα η Επιθεώρηση Επιδημιολογίας και Υγείας της Κοινότητας.

Στατιστικά στοιχεία

Από το 1994 ως το 1996, οι ερευνητές μέτρησαν τις καθημερινές ποσότητες διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του αζώτου, μονοξειδίου του άνθρακα και όζοντος στην ατμόσφαιρα της Βαλένθια και τις συνέκριναν με τις επείγουσες εισαγωγές στα δύο κυριότερα νοσοκομεία της πόλης (Ελ Κλίνικο και Λα Φε). Όπως διαπιστώθηκε, η αύξηση των ποσοτήτων διοξειδίου του αζώτου και μονοξειδίου του άνθρακα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αύξηση των εισαγωγών για καρδιακές παθήσεις. Η αύξηση του διοξειδίου του θείου κατά 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο – με μέσο όρο στην πόλη τα 25,6 μικρογραμμάρια – έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισαγωγές για καρδιοαγγειακές παθήσεις κατά 3%. Μια αντίστοιχη σχέση παρατηρήθηκε στην περίπτωση των αιωρουμένων σωματιδίων. Όπως δείχνει η μελέτη των ισπανών ερευνητών, η αύξηση των σωματιδίων αυτών κατά 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα – με μέσο όρο τα 43,7 – έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισαγωγές στα νοσοκομεία κατά 1,5%. Τα συμπεράσματα αυτά συμφωνούν με παλαιότερη μελέτη του κ. Μπαγεστέρ και των συνεργατών του (1991-93), που συνέδεε την ατμοσφαιρική ρύπανση με τη θνησιμότητα και έδειχνε ότι η αύξηση των αιωρουμένων σωματιδίων κατά 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα αντιστοιχεί σε αύξηση των θανάτων κατά 0,8%.

Η αιτία της μόλυνσης σήμερα διαφέρει από το παρελθόν

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η μόλυνση των ισπανικών πόλεων δεν έχει τα ίδια αίτια σε σχέση με πριν από είκοσι χρόνια, καθώς τότε, η ρύπανση ήταν κυρίως βιομηχανική. Σήμερα, οι κύριες πηγές ρύπανσης είναι οι μηχανές των αυτοκινήτων, αφού από τις εξατμίσεις τους βγαίνει πάνω από το 50% των ρυπαντών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εκπομπές διοξειδίου του θείου, που έχει κυρίως βιομηχανική προέλευση, έχουν μειωθεί δραστικά. Εκτός από τις επιπτώσεις στη θνησιμότητα και τις καρδιοαγγειακές παθήσεις, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση πλήττει και το αναπνευστικό σύστημα. Το πρόγραμμα APHEA, που πραγματοποιήθηκε σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις και τα συμπεράσματά του δόθηκαν στη δημοσιότητα το 1997, απέδειξε ότι η αύξηση των ποσοτήτων διοξειδίου του αζώτου κατά 50 μιλιγκράμ ανά κυβικό μέτρο έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισαγωγές για άσθμα κατά 3%. Η ίδια αύξηση στις ποσότητες του όζοντος προκαλεί αύξηση κατά 4% των εισαγωγών για χρόνιες πνευμονικές παθήσεις. Οι κίνδυνοι από την εκπομπή όλων αυτών των παθογόνων στοιχείων στην ατμόσφαιρα, σημειώνει ο κ. Φεράν Μπαγεστέρ, δεν είναι πολύ υψηλοί σε ατομικό επίπεδο, είναι όμως πολύ σημαντικοί από την άποψη της δημόσιας υγείας. Τα πιο ευάλωτα άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να επιδεινωθεί η καρδιακή ή πνευμονική πάθηση από την οποία πάσχουν και να πεθάνουν πρόωρα.

Αλλες σχετικές μελέτες

Μελέτες που έχουν γίνει στην Ευρώπη έχουν τεκμηριώσει με ακόμη μεγαλύτερες λεπτομέρειες τις θανάσιμες επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Μια μελέτη που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο περιοδικό ‘Λάνσετ’, αποδίδει στη ρύπανση 40.000 θανάτους που σημειώνονται κάθε χρόνο στην Αυστρία, τη Γαλλία και την Ελβετία, οι οποίοι αποτελούν το 6% του συνόλου των θανάτων. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, οι μισοί από τους θανάτους αυτούς οφείλονται στα καυσαέρια των αυτοκινήτων. Και το κόστος από τη ρύπανση αυτή αντιστοιχεί στο 1,7% του Ακαθαρίστου Εθνικού Προϊόντος των τριων χωρών. Οι μελέτες αυτές ανάγκασαν την Ευρωπαϊκή Ενωση να αναθεωρήσει τις οδηγίες που αφορούν τα κριτήρια για την ποιότητα της ατμόσφαιρας των πόλεων. Ενώ για ρυπαντές όπως το διοξείδιου του θείου δεν υπάρχουν ουσιαστικές αλλαγές, ωστόσο μειώθηκε στο ένα πέμπτο η μέγιστη επιτρεπόμενη ποσότητα ουσιών, όπως το διοξείδιο του αζώτου, δηλαδή εάν το 1987 ήταν 200 μιλιγκράμ ανά κυβικό μέτρο, τον Ιούνιο του 1999 έγινε 40 μιλιγκράμ. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν προθεσμία δύο ετών για να εφαρμόσουν αυτή την οδηγία, ωστόσο για ορισμένους ρυπαντές υπάρχει μια περίοδος προσαρμογής ως και δέκα ετών.

Διαβάστε επίσης

• Δηλώσεις Β. Παπανδρέου για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος
• Πρωτεΐνες-δείκτες για καρδιακά νοσήματα
• Εκτός νοσοκομείου τα περισσότερα καρδιακά επεισόδια
• Nέα επεισόδια στη Θάσο για το ραντάρ
• Μυϊκά κύτταρα από το πόδι αντικαθιστούν καρδιακά κύτταρα