Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Πρόκειται για παροδική απώλεια συνειδήσεως που οφείλεται σε εγκεφαλική ισχαιμία από αιφνίδια μείωση της καρδιακής παροχής.

Παθογένεια

Αιτίες συγκοπτικού επεισοδίου είναι πολλές από το καρδιαγγειακό και μή. Από το καρδιαγγειακό διακρίνονται :
Α) σε αγγειοκινητικά αίτια που ευθύνεται η αιφνίδια πτώση της πίεσης ή και της καρδιακής λειτουργίας (λιποθυμία, ορθοστατική υπόταση, συγκοπή μετά την ούρηση, συγκοπή μετά την αφόδευση, συγκοπή μετά από έντονο βήχα κα)
Β) σε καρδιακά αίτια που είναι διάφορες καταστάσεις που παρακωλύεται η ροή του αίματος στις καρδιακές κοιλότητες (στένωση αορτικής βαλβίδος, υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια, τετραλγία Fallot, μύξωμα αριστερού κόλπου, καρδιακός επιπωματισμός κ.α.) καθώς και πολλές αρρυθμίες (πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός – κρίσεις Adams Stokes, ταχείες υπερκοιλιακές και κοιλιακές ταχυκαρδίες). Τέλος συγκοπτικό επεισόδιο μπορεί να έχουμε και λόγω άλλων καταστάσεων άσχετων με την καρδιά π.χ. παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΤΙΑ), σύνδρομο υποκλοπής υποκλειδίου αρτηρίας, ημικρανίες, ίλιγγοι, ψυχωσικές συνδρομές κ.α.

Κλινική εικόνα

Στο συγκοπτικό επεισόδιο ο ασθενής εμφανίζει αιφνίδια απώλεια των αισθήσεων (πέφτει στο έδαφος) ταυτόχρονα με σπασμούς, εφίδρωση, ωχρότητα και απώλεια ούρων ή κοπράνων. Η διάρκεια της κρίσης μπορεί να είναι άλλοτε άλλης διάρκειας ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που είναι τόσο μικρή σε διάρκεια που ο ασθενής δεν «πέφτει» κάτω και τότε χαρακτηρίζεται ως προσυγκοπτικό επεισόδιο.

Διάγνωση

Πρωταρχικής σημασίας στην διάγνωση είναι το καλό ιστορικό μαζί με ένα Ηλεκτροκαρδιογράφημα, κατά την ώρα της κρίσης. Επειδή όμως πολλές φορές στην ηρεμία το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι φυσιολογικό, εδώ βοηθά πολύ η 24ωρη καταγραφή με Holter για τυχόν καταγραφή νέου επεισοδίου. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα όμως μπορεί να είναι πολύ διαγνωστικό όταν αναδεικνύει παθήσεις ικανές να οδηγήσουν σε συγκοπτικό επεισόδιο όπως π.χ. σύνδρομο προδιέγερσης (WPW). Υψίστης σημασίας είναι η δοκιμασία ανακλίσεως (tilt test) με την οποία προσπαθούμε να αναπαράγουμε τα επεισόδια καθώς και η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη που μας διαφωτίζει προς την κατεύθυνση του συγκοπτικού επεισοδίου λόγω υπερκοιλιακής ή κοιλιακής ταχυκαρδίας / αρρυθμίας. Το υπερηχοκαρδιογράφημα συνεισφέρει στον αποκλεισμό παθήσεων όπως η στένωση της αορτής, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, ενδοκαρδιακός όγκος κ.α. Το test κοπώσεως εξετάζει την πιθανότητα στεφανιαίας νόσου. Τέλος όταν υπάρχει υπόνοια άλλης πάθησης χρησιμοποιείται πλήθος άλλων διαγνωστικών εξετάσεων όπως η αξονική τομογραφία εγκεφάλου, το σπινθηρογράφημα πνευμόνων και το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Το συγκοπτικό επεισόδιο οφείλει να διαχωρισθεί από άλλες παρόμοιες εικόνες όπως η υστερική κρίση (ο ασθενής δεν χάνει την συνείδησή του και η αρτηριακή πίεση και ο σφυγμός είναι φυσιολογικά) η επιληπτική κρίση (διαρκεί, περισσότερη ώρα, ακολουθείται από ληθοργικότητα και διατηρούνται φυσιολογικά πίεση και σφυγμός), ο ίλιγγος (υπάρχει ναυτία και εμετός ειδικά στις κινήσεις αλλά δαιτηρείται η συνείδηση), η υπογλυκαιμική κρίση (υπάρχει απώλεια συνειδήσεως αλλά βαθμιαίας εισβολής και συνήθως είναι γνωστή η πάθηση από σακχαρώδη διαβήτη).

Αντιμετώπιση

Αναλόγως της αιτιολογίας. Μπορεί να είναι μη φαρμακευτική (π.χ. σε απλή λιποθυμία), φαρμακευτική (σε αγγειοκινητικά αίτια) ή ακόμα και παρεμβατική (τοποθέτηση βηματοδότη σε βραδυκαρδίες / αρρυθμίες ή απινιδωτή σε κακοήθεις κοιλιακές ταχυκαρδίες.

Διαβάστε επίσης

• Μαγνητική τομογραφία μπορεί να προλάβει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
• Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• H χρήση κοκαίνης και αμφεταμινών μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο