Ενα από τα σημαντικότερα γεγονότα που σημάδεψαν τη χρονιά που φεύγει, είναι η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών (BSE – Bovine Spongiform Encephalopathy) ή νόσος των τρελών αγελάδων και η σχέση της με την εμφάνιση μιας μορφής της νόσου Creutzfeldt-Jakob στον άνθρωπο. Tο πρόβλημα με τις τρελές αγελάδες, προέκυψε τη δεκαετία του ‘80 στη Bρετανία, όπου η κτηνοτροφία εξασκείται από τεράστιες μονάδες, οι οποίες κατέφυγαν σε ζωοτροφές ζωικής προέλευσης για να περιορίσουν το κόστος παραγωγής. Οι Βρετανοί παραγωγοί, για να συμπιέσουν το κόστος εκτροφής, άρχισαν να μην τηρούν τους κανόνες αποστείρωσης στα κρεατάλευρα που προέρχονταν από πρόβατα με σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια. Μετά την πάροδο 3-4 ετών, χρονικό διάστημα απαραίτητο για την επώαση της νόσου, η φύση άρχισε να τιμωρεί την ανθρώπινη απληστία, με την εκδήλωση της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών. Η πρώτη ‘τρελή αγελάδα’ εμφανίστηκε τον Απρίλιο του 1985, ενώ η πρώτη επίσημη διάγνωση της νόσου και η επίσημη ανακοίνωσή της έγιναν 18 μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 1986. Ενα χρόνο αργότερα η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών αποκτά χαρακτήρες επιδημίας.

Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των κρουσμάτων είναι σχετικά περιορισμένος, η ανησυχία που έχει προκαλέσει η συγκεκριμένη νόσος στους καταναλωτές την τελευταία δεκαετία είναι πολύ μεγάλη. Αναζητώντας τα αίτια της διάστασης που έχει λάβει το ζήτημα θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι αυτά είναι κυρίως ότι αφ’ ενός μεν σχετίζεται με το κρίσιμο όσο και καθημερινό ζήτημα της διατροφής μας, αφ’ εταίρου δε ότι δεν έχει διευκρινισθεί πλήρως το πως μεταδίδεται και πως ακριβώς προκαλείται η νόσος. Και ενώ η κοινή γνώμη της Βρετανίας, έχει ξεσηκωθεί για τον τρόπο χειρισμού της κρίσης μετά την αποκάλυψη ότι περισσότεροι από 30 πρώην υπουργοί και ανώτατοι αξιωματούχοι υιοθέτησαν μια νοοτροπία απόκρυψης, οι οποίοι κατακρίνονται κυρίως επειδή καθυστέρησαν να αντιδράσουν και αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν ότι η ασθένεια των τρελών αγελάδων μπορούσε να μεταδοθεί στον άνθρωπο, εις βάρος της δημόσιας υγείας και ασφάλειας, στη Γαλλία, οι οικογένειες των θυμάτων απάντησαν με μηνύσεις που θα στρέφονται εναντίον των βρετανικών, των γαλλικών και ευρωπαϊκών αρχών, με την κατηγορία ότι αδράνησαν και δεν έκαναν τίποτα για να αντιμετωπίσουν την ασθένεια των τρελών αγελάδων. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την απουσία υποδομής, όχι μόνο για την εξακρίβωση του προβλήματος της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας αλλά και γι’ αυτόν ακόμη τον έλεγχο της προέλευσης (χώρα παραγωγής), της γνησιότητας των σφραγίδων και της κρεατοσκόπησης, που αφήνει τους καταναλωτές έκθετους, σε έναν πιθανό κίνδυνο, δημιουργούν ένα κλίμα απόλυτα δικαιολογημένης ανησυχίας στο καταναλωτικό κοινό.

Τα μέτρα των κυβερνήσεων αντί να καθησυχάζουν, δημιουργούν κλίμα μεγαλύτερης ανησυχίας και ανασφάλειας στους πολίτες, αφού τόσο η ενημέρωση είναι ελλιπής όσο και η εμπιστοσύνη στην εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα των μέτρων είναι περιορισμένη. Η εμφάνιση μιας νέας μορφής της νόσου Creutzfeldt-Jakob που φαίνεται να πλήττει μικρότερες από τις μέχρι τώρα συνηθισμένες ηλικίες, τα νεώτερα ευρήματα που δείχνουν, πιθανότατα, πολύ μικρότερο χρόνο επώασης της νόσου, η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου με μετάγγιση αίματος – κάτι που είναι γνωστό από το 1996 – και η απογόρευση της αιμοδοσίας σε χιλιάδες αιμοδότες, αν έχουν παραμείνει στη Βρετανία τουλάχιστον έξι μήνες για το διάστημα 1980-1996 σε πολλές χώρες του κόσμου (ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία) καθώς και η καταστροφή ύποπτων παρτίδων αίματος (και στην Ελλάδα), η ανεύρεση prions, του πιθανότερου αιτίου της νόσου των τρελών αγελάδων και στο γάλα, η αδυναμία λήψης ουσιαστικών μέτρων από τα αρμόδια όργανα που πελαγοδρομούν ανάμεσα στη γενίκευση ή μη του test ελέγχου και στο πως θα απομακρύνουν, αν τελικά τα καταφέρουν, τα κρεατάλευρα από τη διατροφή των βοοειδών και των άλλων ζώων, οι δυσκολίες εφαρμογής του test, αλλά και το τεράστιο κόστος των μέτρων, της εφαρμογής του test και της απόσυρσης των κρεαταλεύρων, η τύχη των εκατομμυρίων τόνων αποθεμάτων κρεαταλεύρων, τα οποία μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε πότε και πως θα καταστραφούν σε περίπτωση γενικευμένης απαγόρευσής τους, είναι κάποια από τα ζητήματα που περιμένουν υπεύθυνες, ειλικρινείς και σαφείς απαντήσεις…

Διαβάστε επίσης

• Αντιβιοτικά κατά της νόσου των τρελών αγελάδων
• Αυξάνονται οι θάνατοι από τη νόσο των τρελών αγελάδων στη Βρετανία
• Η νόσος των τρελών αγελάδων ξανά στο προσκήνιο
• Το πρώτο θύμα από τη νόσο των τρελών αγελάδων στο Χονγκ Κονγκ
• Το πρώτο κρούσμα της νόσου των τρελών αγελάδων στην Ιταλία

Χρήστος Ποντίκης

Σπούδασα στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας. Ειδικεύτηκα στην Παθολογία στο Νοσοκομείο “Ο Ευαγγελισμός”. Για περισσότερο από 15 χρόνια ασχολούμαι ενεργά με την Πληροφορική και ειδικότερα με τις εφαρμογές Internet. Έχω ιδρύσει την Εταιρία MediSign (ανάπτυξη web εφαρμογών για το χώρο της Υγείας). Το Care είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της.

pontikis.gr