Τι είναι η ναρκοληψία

Το γέλιο, η στενοχώρια, ο θυμός, το έντονο καί ξαφνικό άγχος μπορούν να φέρουν σε μερικούς από εμάς απρόσμενο ύπνο! Κι άν τύχει εκείνη τη στιγμή να οδηγούμε το αυτοκίνητό μας…;
Η ναρκοληψία (narcolepsy) είναι μία χρόνια, σοβαρή καί καμιά φορά μοιραία, διαταραχή τού ύπνου πού δεν γνωρίζουμε την αιτία της καί που προσβάλλει το ίδιο άνδρες καί γυναίκες κάθε ηλικίας. Είναι το ίδιο διαδεδομένη όσο ή πολλαπλή σκλήρυνση (multiple sclerosis) και η νόσος του Πάρκινσον (Parkinson) αλλά.. πολύ λιγότερο γνωστή.

Ποιά είναι τα κλασσικά συμπτώματα

Ο ναρκοληπτικός, έχει ακαταμάχητη επιθυμία για ύπνο στή διάρκεια της ημέρας έστω και εάν είχε κοιμηθεί καλά τό προηγούμενο βράδυ..

Αυτά τα επεισόδια, μπορεί νά συμβαίνουν χωρίς προειδοποίηση, πολλές φορές στή διάρκεια της ημέρας και έτσι να βρίσκεται συνεχώς σέ ζάλη μέ αποτέλεσμα, να διαταράσσεται τελικά, ή συνέχεια και η ποιότητα και του νυχτερινού ύπνου. Ακόμα και εάν κοιμάται παραπάνω από αυτό που έχει συνηθίσει, δεν μπορεί να αντισταθεί στις ‘επιδρομές του ύπνου’.

Μπορεί νά κοιμηθεί ξαφνικά, οπουδήποτε, οποιάδηποτε ώρα καί οτιδήποτε καί εάν κάνει εκείνη τη στιγμή, π.χ μπορεί νά εργάζεται, να οδηγεί, να περιμένει στη στάση το λεωφορείο, νά περπατά, να τρώει, να μιλά στο κοινό, να.. συνομιλεί ερωτικά με το σύντροφό του.. και κοιμάται χωρίς να μπορεί νά μιλήσει καμιά φορά… Με τη διαφορά οτι δέν χάνει τή συνείδησή του. Μετά από έντονη λογομαχία, μερικοί δεν μπορούν να κρατήσουν το κεφάλι τους στή θέση του, ούτε μπορούν νά κουνηθούν ή νά μιλήσουν καθαρά. Καμιά φορά σωρειάζονται στό έδαφος…

Πόσο συχνή είναι; Προσβάλλονται τα παιδιά;

Τα επεισόδια ύπνου διαρκούν για λίγα δευτερόλεπτα ή μερικά λεπτά, σπάνια μέχρι και μιά ώρα, και μετά ο ναρκοληπτικός εύκολα ξυπνάει.

Πόσο συχνό όμως είναι αυτό τό σύνδρομο; Οι ειδικοί εκτιμούν, ότι προσβάλλει 2-6 άτομα στις 10.000 πληθυσμού καί από αυτούς μόνο τό 20-25% διαγιγνώσκονται σωστά! Οι μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν ορισμένες οικογένειες πού συμβαίνει πιό συχνά, και ότι σε αυτές υπάρχει πιθανότητα 10% νά πάσχει καί κάποιος άλλος στενός συγγενής και νά μην τό ξέρει.

Αν και δέν διακρίνει ηλικίες, είναι σύνδρομο των νέων. Τα παιδιά μέ ναρκοληψία δίνουν χωρίς να το θέλουν την εντύπωση ότι έχουν μελαγχολία, ότι είναι απρόθυμα νά διαβάσουν, και έτσι υστερούν στό σχολείο. Καμιά φορά επίσης, ότι έχουν ακόμα και επιληψία…

Αλλσγές στον ύπνο του ναρκοληπτικού

Φυσιολογικά, όταν κοιμόμαστε, μετά από τον πρώτο ελαφρύ ύπνο, σταδιακά κοιμόμαστε πιό βαθιά και βλέπουμε τα όνειρά μας στο στάδιο REM τού ύπνου, περίπου 90 λεπτά μετά την έναρξη του υπνου.
Ο ναρκοληπτικός, κοιμάται ξαφνικά καί αρχίζει νά βλέπει όνειρα (REM στάδιο) γρήγορα. Δηλαδή, παρουσιάζει αντιστροφή στό ρολόι του φυσιολογικού ύπνου, που γίνεται πια ύπνος ακατάστατος.

Διάγνωση και Θεραπεία

Η διάγνωση είναι σχετικά εύκολη, εάν υπάρχουν όλα τά συμπτώματα καί πληρούνται τά απαραίτητα διαγνωστικά κριτήρια. Αλλά, αυτό δέν συμβαίνει συνήθως..
Οι ‘επιδρομές ύπνου’ είναι χωρίς πρόγραμμα, αραιές πολλές φορες σέ συχνότητα εμφάνισης και δεν συνοδεύονται από απώλεια μυικού τόνου (cataplexy).

Η διάγνωση διαφεύγει επίσης, διότι ή κατάσταση δεν ερμηνεύεται σωστά από τόν παθόντα ώστε να αναζητήσει ιατρική βοήθεια από ειδικά Κέντρα Μελέτης καί Αντιμετώπισης τών Διαταραχων του Υπνου. Σε αυτά τά κέντρα, οι ειδικοί μελετούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ύπνου του ασθενούς με τη χρήση κατάλληλων εργαστηριακών δοκιμασιών, πάντα με συνολική συνεκτίμηση του οικογενειακού καί ατομικού ιστορικού, καθώς και της πλήρους κλινικής εξέτασης.

Μετά, καθορίζεται για κάθε ασθενή χωριστά, το πλάνο της αντιμετώπισης των συμπτωμάτων και της συνολικής του δυσλειτουργίας σε ατομικό καί κοινωνικό επίπεδο, μιας και δέν υπάρχει αιτιολογική θεραπεία μέχρι σήμερα.

Η αγωγή περιλαμβάνει κυρίως φάρμακα, που έχουν όμως παρενέργειες, παρεμβάσεις συμπεριφοράς, τροποποίηση τού χρονοδιαγράμματος ύπνου καί ενίσχυση τής οικογενειακής επικοινωνίας καί υποστήριξης.

Τά φάρμακα, ανήκουν στην κατηγορία τών διεγερτικών τού νευρικού συστήματος και των τροποποιητών τού σταδίου REM του ύπνου.

Γενετική και Νευρικό Σύστημα

Η πρόσφατη συσχέτιση των νέων ειδικών νευρομεταβιβαστών στόν υποθάλαμο του εγκεφάλου (hypocretins) και ειδικών νευρικών κυττάρων πού τούς παράγουν (Hcrt cells) είναι πολύ σημαντική. Βρέθηκε ότι οι ναρκοληπτικοί είναι ‘πτωχοί’ σέ hypocretins όσο και σε Hcrt κύτταρα. Επίσης, είναι σημαντικό να τονισθει οτι, οι hypocretins συμμετέχουν στο φυσιολογικό μηχανισμό της όρεξης και του πρωινού ξυπνήματος!

Νεώτερες έρευνες, από τόν Dr Emmanuel Mignot καί της ερευνητικής του ομάδας στο Πανεπιστήμιο Stanford της Καλιφόρνιας στις ΗΠΑ, ανεκάλυψαν το υπεύθυνο ΓΟΝΙΔΙΟ για τη ναρκοληψία στους σκύλους, ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΣ ΔΙΑΠΛΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ της κατανόησης και της γενετικής διάγνωσης της ναρκοληψίας καθώς και άλλων διαταραχών του ύπνου στους ανθρώπους. Και ίσως της γονιδιακής παρέμβασης στη φυσική εξέλιξη της ναρκοληψίας στο μέλλον.

Διαβάστε επίσης

• Μελέτη ύπνου – σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας ύπνου
• Το γέλιο νικάει τον πόνο στα παιδιά
• Γέλιο από καρδιάς