Το πεπτικό έλκος είναι ένα οξύ ή χρόνιο έλκος στο στομάχι ή στο δωδεκαδάκτυλο. Η προκαλούμενη διαβρωτική βλάβη στο βλεννογόνο και υποβλεννογόνιο χιτώνα προκαλεί έντονο πόνο, δυσπεψία, επιγαστρική δυσφορία. Τα συμπτώματα αυτά συχνά ανακουφίζονται με την τροφή, με αντιόξινα ή με εμετό. Το πεπτικό έλκος εξακολουθεί να αποτελεί μείζον πρόβλημα υγείας για το γενικό πληθυσμό, με διπλάσια συχνότητα στους άνδρες απο όσο στις γυναίκες.

Ποιά είναι η αιτία του έλκους;

Είναι γνωστό οτι ενεργό πεπτικό έλκος, δεν συμβαίνει σε απουσία όξινων εκκρίσεων του στομάχου. Μέσα στο στομάχι υπάρχει μια ισορροπία, μεταξύ των παραγόντων που τείνουν να βλάψουν το τοίχωμα του και των παραγόντων που το προστατεύουν από την βλαπτική δράση των προηγουμένων.

Οι κύριοι βλαπτικοί παράγοντες είναι το υδροχλωρικό οξύ (HCL) και η η πεψίνη. Παράγονται και οι δύο απο τον βλεννογόνο του στομάχου με σκοπό την διάσπαση των λευκωμάτων της τροφής αλλά και την αντισηψία του στομάχου. Οι κύριοι αμυντικοί παράγοντες είναι η βλέννη, η οποία επαλείφοντας το εσωτερικό όλου του στομάχου δημιουργεί μία προστατευτική ασπίδα έναντι του HCL και της πεψίνης, και οι προσταγλανδίνες.

Εκτός όμως απο αυτούς τους γνωστούς παράγοντες, φαίνεται οτι υπάρχουν και άλλοι που παίζουν ρόλο. Οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας νεώτερες μικροβιολογικές τεχνικές, κατάφεραν να ανιχνεύσουν ένα καινούργιο μικρόβιο στο στομάχι των ελκοπαθών, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν οτι το ελικοβακτηρίδιο προκαλεί πεπτικό έλκος, και πολλοί θεωρούν οτι το ίδιο συμβαίνει και στους ανθρώπους.

Το έλκος δηλαδή είναι λοίμωξη;

Η παρουσία ενός μικροβίου σε μία περιοχή που κανονικά θα ήταν στείρα (χωρίς μικρόβια), είναι κατ αρχήν μία έκπληξη. Το μικρόβιο εμφανίζει εκπληκτική αντοχή στο υδροχλωρικό οξύ, που είναι ένα από τα ισχυρότερα οξέα που υπάρχουν στην φύση. Ας σημειωθεί οτι κανένα άλλο παθογόνο μικρόβιο δεν επιβιώνει σε τόσο ακραία PH οσο αυτά που παρατηρούνται στο στομάχι και στο δωδεκακαδάκτυλο.

Το μικρόβιο αποικίζοντας το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο, προκαλεί μικρή εξέλκωση στον βλεννογόνο. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν οτι αυτή η εξέλκωση διευρύνεται απο το εκκρινόμενο οξύ και την πεψίνη, προκαλώντας τελικά έλκος. Μερικοί όμως παραμένουν επιφυλακτικοί όσον αφορά αυτά τα αποτελέσματα, θεωρώντας οτι άλλη είναι η φυσιολογία των πειραματοζώων και άλλη των ανθρώπων. Θεωρούν συγκεκριμένα οτι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι ένα αθώο μικρόβιο που απλώς αποικίζει τις επίμαχες περιοχές του πεπτικού.

Οι μελέτες που έγιναν σε ανθρώπους διεπίστωσαν πράγματι μία συσχέτιση του έλκους με το ελικοβακτηρίδιο, όμως μέχρι σήμερα δεν μπορεί να διευκρινιστεί με απόλυτη βεβαιότητα αν αυτή η συσχέτιση είναι τυχαία ή αιτιολογική.

Τα διλήμματα σχετικά με το ρόλο του ελικοβακτηριδίου στην δημιουργία του έλκους παραμένουν μέχρι σήμερα. Ωστόσο όλοι οι γιατροί αναζητούν το ελικοβακτηρίδιο σε κάθε περίπτωση πεπτικού έλκους και εάν αυτό ανιχνευθεί, χορηγούν αντιβιοτικά, παράλληλα με την υπόλοιπη αντιόξινη θεραπεία.

Διαβάστε επίσης

• Πώς διακρίνουμε μια ιογενή λοίμωξη από μια μικροβιακή
• Τι είναι το Helicobacter pylori;
• Σε τι διαφέρει η μόλυνση από τη λοίμωξη
• Λοιμώξεις αναπνευστικού: από το κοινό κρυολόγημα έως την πνευμονία
• Είναι εφικτή η θεραπεία των αλλεργιών;