Blog

Εγκαυμα

Tags: , , , , , ,

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Έγκαυμα καλείται η καταστροφή του δέρματος και των παρακείμενων ιστών από θερμικό, χημικό ή ηλεκτρικό παράγοντα.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ-ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

Περίπου 2.000.000 Αμερικάνοι παθαίνουν κάθε χρόνο κάποιο σοβαρό έγκαυμα και από αυτούς 100.000 χρειάζονται νοσοκομειακή νοσηλεία ενώ 12.000 περίπου πεθαίνουν εξαιτίας της εγκαυματικής βλάβης ή των επιπλοκών. Πολύ μεγάλος είναι ο αριθμός αυτών που μένουν ανάπηροι για την υπόλοιπη ζωή τους και ειδικά νέοι με μέσο όρο ηλικίας 25 χρονών. Επίσης το έγκαυμα αποτελεί σοβαρή αιτία τραυματισμού στην παιδική ηλικία ενώ στην Ελλάδα τα εγκαύματα αποτελούν τη δεύτερη αιτία ατυχημάτων. Αυτά τα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τους επιστήμονες προκειμένου να επιτευχθεί μείωση της θνητότητας αλλά και του χρόνου νοσηλείας.
Το έγκαυμα είναι ίσως ο μοναδικός τραυματισμός που απαιτεί ειδική αντιμετώπιση από ομάδα εξειδικευμένη στη θεραπεία των εγκαυμάτων. Η ομάδα αποκατάστασης αποτελείται από τον Πλαστικό Χειρουργό ο οποίος είναι και ο συντονιστής της ομάδας, από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, από κατάλληλα εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό και από φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους.
Τα εγκαύματα είναι απειλητικά για τη ζωή όταν ξεπερνούν το 20% της επιφάνειας του σώματος στους ενήλικες και το 10% στα παιδιά.
Όσον αφορά το βάθος τα εγκαύματα διακρίνονται στα μερικού βάθους επιπολής επιφανειακά(Α βαθμού) τα οποία χαρακτηρίζονται από ερύθημα(κοκκινίλα) που εξαφανίζεται σε 2-4 ώρες και φυσαλίδες που όταν αφαιρούνται παραμένει ένα ερυθρό, υγρό και επώδυνο δέρμα. Τα εγκαύματα Α βαθμού επουλώνονται μόνα τους σε 12-15 ημέρες. Στα μερικού πάχους βαθιά δερματικά (Β βαθμού) μόνο η βασική στιβάδα του δέρματος παραμένει άθικτη και επουλώνονται σε 21-30 ημέρες. Τέλος τα ολικού πάχους εγκαύματα(Γ βαθμού) χαρακτηρίζονται από το σχηματισμό εσχάρας και το δέρμα είναι ρυτιδιασμένο και κίτρινο ή μαύρο. Στα εγκαύματα Γ βαθμού όλα τα στοιχεία του δέρματος είναι κατεστραμμένα.
Η βαρύτητα του εγκαύματος εξαρτάται από το βάθος και της έκτασή του, από τη γενική κατάσταση του εγκαυματία(ηλικία, παθήσεις που προϋπήρχαν π.χ αλκοολισμός, διαβήτης κλπ) και από άλλες επιπλοκές ή τραυματισμούς που συνδυάζονται με το έγκαυμα και δημιουργούν προβλήματα στη θεραπεία. Η αποκατάσταση του εγκαυματία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την έγκαιρη και κατάλληλη φροντίδα του.
Ένα έγκαυμα διέρχεται συνήθως από τρία στάδια, το αρχικό στάδιο του shock, τη δεύτερη φάση(καλείται τοξαιμική) και τη φάση της δερματικής μεταμόσχευσης και αποκατάστασης.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Τα τελευταία στοιχεία αποδεικνύουν αύξηση της καμπύλης επιβίωσης των εγκαυματιών και μείωση του χρόνου νοσηλείας. Αυτό οφείλεται στην επιτυχία της κλινικής και εργαστηριακής έρευνας για τη διάγνωση και θεραπεία του shock, της αναπνευστικής βλάβης, της μόλυνσης, της θρέψης και της κάλυψης των εγκαυματικών επιφανειών. Η αποκατάσταση των εγκαυματικών επιφανειών με δερματικά μοσχεύματα μερικού πάχους ή με άλλα μοσχεύματα και υποκατάστατα του δέρματος όταν δεν υπάρχουν αρκετές δότριες περιοχές έδωσε τη δυνατότητα να μειωθούν οι εγκαυματικές επιφάνειες, να προληφθεί ή και να θεραπευθεί η μόλυνση και να επουλωθούν τα εγκαύματα που παλαιότερα επουλώνονταν κατά δεύτερο σκοπό(μόνα τους) θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Συνήθως ο χειρουργός επεμβαίνει την 3η-4η ημέρα. Έτσι προλαμβάνονται οι επιπλοκές αφού η επούλωση γίνεται γρηγορότερα και το αποτέλεσμα είναι καλύτερο τόσο λειτουργικά όσο και αισθητικά.
Ο φυσιοθεραπευτής αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μέλη της ομάδας αποκατάστασης. Όπως είναι γνωστό το έγκαυμα αποτελεί πολυσυστηματική νόσο δηλ εκτός από το δέρμα πάσχουν και τα άλλα συστήματα του ασθενούς. Λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης ο φυσιοθεραπευτής θα πρέπει να είναι ενημερωμένος για τη γενικότερη κατάσταση του εγκαυματία. Η συμβολή του στην αποκατάσταση αναφέρεται στην ελάττωση του οιδήματος(πρήξιμο) αν το έγκαυμα αφορά άνω ή κάτω άκρα, την πρόληψη των παραμορφώσεων και τη διατήρηση ή επαναπόκτηση της λειτουργικότητας του μέλους. Αν υπάρχει αναπνευστικό πρόβλημα γίνεται αναπνευστική φυσιοθεραπεία. Στο σχεδιασμό του προγράμματος ο φυσιοθεραπευτής συμμετέχει με τρία μέσα: κατάλληλες θέσεις, νάρθηκες και ασκήσεις. Τελευταία χρησιμοποιούνται και διάφορα φυσικά μέσα(επιφανειακή θερμότητα, υδροθεραπεία, παθητική κινητοποίηση και ηλεκτρικός ερεθισμός) καθώς και πιεσοθεραπεία. Σε διασωληνωμένο ασθενή ή σε ασθενή με τραχειοστομία γίνεται παροχέτευση των εκκρίσεων, αλλαγή θέσεων τοποθέτηση των μελών σε κατάλληλες θέσεις ώστε να προληφθούν οι παραμορφώσεις και παθητική κινητοποίηση(ασκήσεις που εκτελούνται από το φυσιοθεραπευτή). Στους ασθενείς που βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση δηλ δεν υποστηρίζονται αναπνευστικά διδάσκονται κατάλληλες θέσεις στις οποίες πρέπει να βρίσκονται τα μέλη τους και εκτελούνται ασκήσεις τις οποίες ο ασθενής παροτρύνεται να εκτελεί και μόνος. Επίσης χρησιμοποιούνται νάρθηκες που προλαμβάνουν τις παραμορφώσεις. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η επέμβαση του φυσιοθεραπευτή πρέπει να είναι άμεση διότι βοηθά σημαντικά στην ελάττωση του οιδήματος και της φλεγμονής, στην ταχύτερη επούλωση και στην πρόληψη των επιπλοκών. Τέλος οι ασθενείς σηκώνονται και με τη βοήθεια του φυσιοθεραπευτή σε καθιστή θέση και διδάσκονται βάδιση ώστε η επιβάρυνση των μελών να γίνει προοδευτικά και να προληφθούν δυσάρεστες συνέπειες.

Διαβάστε επίσης