Συνδεσμικές κακώσεις στα γόνατα

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Συνδεσμικές κακώσεις ονομάζονται οι κακώσεις που συμβαίνουν στους συνδέσμους της άρθρωσης του γόνατος.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ

Το γόνατο υφίσταται καθημερινά τις πιο μεγάλες καταπονήσεις από όλες τις αρθρώσεις του σώματος.Συνέπεια αυτών των καταπονήσεων είναι οι κακώσεις των συνδέσμων.
Η έσω επιφάνεια του γόνατος περιλαμβάνει το έσω θυλακο-συνδεσμικό σύστημα το οποίο αποτελείται από τον αρθρικό θύλακα(ο θύλακας καλύπτει την άρθρωση) και τον έσω πλάγιο σύνδεσμο ο οποίος είναι ο κυριότερος σταθεροποιητικός παράγοντας στην έσω επιφάνεια του γόνατος.Στη σταθερότητα της άρθρωσης συμβάλλουν επίσης ο έσω πλατύς μυς,ο ημιυμενώδης και οι τένοντες των μυών που σχηματίζουν το χήνειο πόδα(κατασκευή στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος).
Η έξω επιφάνεια του γόνατος περιλαμβάνει το έξω θυλακο-συνδεσμικό σύστημα το οποίο αποτελείται από τον έξω πλάγιο σύνδεσμο ενώ η σταθερότητα της έξω επιφάνειας ενισχύεται από τον έξω πλατύ μυ,τον δικέφαλο και τον ιγνυακό.
Η οπίσθια επιφάνεια του γόνατος σταθεροποιείται από τον οπίσθιο αρθρικό θύλακα,τον λοξό ιγνυακό και τοξοειδή σύνδεσμο,τον τένοντα του ιγνυακού μυός και τις κεφαλές του γαστροκνημίου ενώ στην πρόσθια επιφάνεια είναι σημαντικός ο ρόλος του τετρακεφάλου. Τέλος οι πρόσθιος και οπίσθιος χιαστοί σύνδεσμοι παρέχουν συνεχή σταθερότητα στο γόνατο.
Η επίδραση μεγάλης βίας στην έσω ή έξω επιφάνεια του γόνατος οδηγεί στις συνδεσμικές κακώσεις οι οποίες είναι τριών βαθμών.
Στις κακώσεις πρώτου βαθμού καταστρέφεται ένας μικρός αριθμός κολλαγόνων ινών των συνδέσμων.Υπάρχει πόνος,οίδημα και μικρός περιορισμός στην κίνηση της άρθρωσης.Ο σύνδεσμος δεν χάνει τη δύναμή του και κλινικά η λειτουργική του ικανότητα δεν επηρεάζεται.Η αντιμετώπιση και αποκατάσταση πρέπει να γίνουν άμεσα διότι είναι πολύ εύκολο η βλάβη να γίνει σοβαρότερη.
Στις κακώσεις δευτέρου βαθμού καταστρέφονται περισσότερες ίνες ενώ υπάρχει πόνος,οίδημα και λειτουργική ανεπάρκεια της άρθρωσης.
Στις κακώσεις τρίτου βαθμού καταστρέφονται όλες οι ίνες του συνδέσμου και υπάρχει πλήρης απώλεια των λειτουργικών δυνατοτήτων.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

Η αποκατάσταση στις διάφορες συνδεσμικές κακώσεις διαφέρει και εξαρτάται από το βαθμό της κάκωσης.
Στις κακώσεις πρώτου βαθμού δεν συνιστάται η ακινητοποίηση με νάρθηκα ή γύψο αλλά η περίδεση με ελαστικό επίδεσμο για 3-4 ημέρες.Η αποκατάσταση των συνδεσμικών αυτών κακώσεων με τη βοήθεια της φυσιοθεραπείας είναι πολύ γρήγορη.Αρχικά συνιστάται η χρησιμοποίηση πάγου από τον ίδιο τον ασθενή ενώ ο φυσιοθεραπευτής χρησιμοποιεί Laser,υπερήχους και αναλγητικά ρεύματα.Τα φυσικά μέσα βοηθούν στην ανακούφιση από τον πόνο ενώ παράλληλα ο φυσιοθεραπευτής διδάσκει την εκτέλεση ισομετρικών ασκήσεων στο γόνατο του ασθενούς(απλές συσπάσεις των μυών).Μετά από 2-3 ημέρες γίνεται θερμοθεραπεία ή εναλλαγή υπερήχων με πάγο.Σε αυτή τη φάση ο ασθενής είναι σε θέση ν’αρχίσει την εκτέλεση ενεργητικών κινήσεων και διατάσεων.Η υποχώρηση των συμπτωμάτων συνοδεύεται με την εκτέλεση ασκήσεων αντιστάσεως και ασκήσεις των ιδιοδεκτικών υποδοχέων(υπεύθυνοι υποδοχείς για την ισορροπία στη στάση και βάδιση) της άρθρωσης.
Στις κακώσεις δευτέρου βαθμού ο Αθλητίατρος αποφασίζει πως θ’αντιμετωπίσει τον τραυματισμό.Αν κρίνει ότι η άρθρωση δεν είναι σταθερή εφαρμόζει νάρθηκα ή γύψο 3-4 εβδομάδες. Στο διάστημα αυτό ο ασθενής ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή(αντιφλεγμονώδη) ενώ παράλληλα γίνεται αντιφλεγμονώδης θεραπεία η οποία περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση υπερήχων,αναλγητικών ρευμάτων και Laser.Δεν γίνεται μάλαξη,κινησιοθεραπεία ενώ συνιστάται η εφαρμογή πάγου ανά τακτά χρονικά διαστήματα.Σε αυτή τη φάση είναι δυνατόν να κάνει θεραπεία και δύο φορές ημερησίως.Μετά την αφαίρεση του νάρθηκα ή του γύψου ξεκινά η φυσιοθεραπεία η οποία περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση θερμοθεραπείας(υπέρηχοι,δινόλουτρα,θερμά επιθέματα,διαθερμίες) και την κινητοποίηση.Η ακινητοποίηση έχει ως αποτέλεσμα την ατροφία και τον περιορισμό της κινητικότητας.Παράλληλα με τα φυσικά μέσα εκτελούνται ασκήσεις για ν’αποκτηθεί το εύρος κίνησης της άρθρωσης και ασκήσεις αρχικά ισομετρικές και στη συνέχεια ενεργητικές,ασκήσεις αντιστάσεως και οπωσδήποτε διατάσεις.
Στις κακώσεις τρίτου βαθμού υπάρχει καταστροφή όλων των ινών του συνδέσμου και πλήρης απώλεια των λειτουργικών ικανοτήτων.Ο τραυματισμός είναι αρκετά σοβαρός.Υπάρχει πόνος, οίδημα,αιμάτωμα και πλήρης αστάθεια της άρθρωσης.Όταν διαπιστωθεί η ρήξη ο Αθλητίατρος αποφασίζει τον τρόπο θεραπείας που είναι συνήθως χειρουργικός και σπάνια συντηρητικός.Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την ακινητοποίηση της άρθρωσης σε θέση μικρής κάμψης για 6-8 εβδομάδες ενώ η χειρουργική περιλαμβάνει συρραφή ή αντικατάσταση του συνδέσμου.Τ’αποτελέσματα της χειρουργικής θεραπείας είναι πολύ θετικότερα από αυτά της συντηρητικής διότι η κινητοποίηση της άρθρωσης αρχίζει πολύ νωρίτερα.Μετά από μία συνδεσμική κάκωση τρίτου βαθμού ο φυσιοθεραπευτής καλείται ν’αντιμετωπίσει τον πόνο,το οίδημα,την περιορισμένη κινητικότητα και τις συνέπειες της ακινητοποίησης,την έλλειψη δύναμης,αντοχής κλπ.Σε πρώτη φάση ο ασθενής φέρει νάρθηκα όπου το γόνατο διατηρείται σε κάμψη 10 μοίρες και γίνεται αντιφλεγμονώδης θεραπεία(πάγος,υπέρηχοι,Laser) και ελαφριά κινητοποίηση στην επιγονατίδα.Μπορούν να εφαρμοστούν αναλγητικά ρεύματα,να γίνει Biofeedback ενώ γίνεται προσπάθεια να λυγίσει το γόνατο.Η υποχώρηση του οιδήματος σηματοδοτεί την έναρξη της θερμοθεραπείας(δινόλουτρα,θερμαινόμενη πισίνα,θερμά επιθέματα,μάλαξη)με σκοπό ν’αποκτηθεί το πλήρες εύρος τροχιάς της άρθρωσης.Εκτελούνται ασκήσεις ενδυνάμωσης των καμπτήρων και εκτεινόντων του γόνατος και εξάσκηση των ιδιοδεκτικών υποδοχέων.
Ο χρόνος της αποκατάστασης συνήθως είναι μεγάλος και απαιτείται η καλή συνεργασία του γιατρού,του φυσιοθεραπευτή και του ασθενούς μιας και έχει μεγάλη σημασία και η εκτέλεση των ασκήσεων στο σπίτι.