Είναι πλέον παγκόσμια γνωστή η απομάκρυνση της σεριβαστατίνης (Lipoban, Eltina στην Ελλάδα) από τη Bayer, λόγω θανάτων από ραβδομυόλυση, ειδικά σε συγχορήγηση με γεμφιμβροζίλη (Lopid και άλλα). Σήμερα, ο ΕΟΦ ανακοινώνει περιστατικό θανάτου που αποδίδεται σε χρήση μίας ουσίας συγγενούς με τη γεμφιμβροζίλη, την φαινοφιμπράτη και ειδικότερα από το σκεύασμα Lipidil. Κανείς δεν αμφιβάλλει για τη σημασία όλων αυτών των δεδομένων, ωστόσο στην κοινή γνώμη δημιουργείται η εικόνα ότι όλα πλέον τα φάρμακα κατά της υπερλιπιδαιμίας είναι ύποπτα… Αυτό όμως μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο για τη Δημόσια Υγεία από τις πιθανές τους παρενέργειες. Μιλήσαμε με τον καρδιολόγο κ. Βασίλειο Νικολάου, Αναπληρωτή Διευθυντή της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός και Υπεύθυνο του Λιπιδαιμικού Ιατρείου του Νοσοκομείου.

Ο κ. Νικολάου μας επεσήμανε οτι το ζητούμενο είναι η σωστή ενημέρωση των γιατρών και των ασθενών τους – ας μην ξεχνάμε οτι χιλιάδες άνθρωποι στη χώρα μας λαμβάνουν υπολιπιδαιμική αγωγή – για την πρώϊμη επισήμανση κάποιας πιθανής ανεπιθύμητης ενέργειας. Θα πρέπει σαφώς να μην γίνονται συγχορηγήσεις τύπου νεώτερων στατινών (στις οποίες ανήκε η σεριβαστατίνη) – γεμφιμβροζίλης, αλλά δεν είναι λογικό να καταδικάσουμε μαζικά την υπολιπιδαιμική αγωγή. Τονίζεται οτι η καθιερωμένη πλέον παγκόσμια υπολιπιδαιμική αγωγή έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό τους θανάτους από καρδιακά νοσήματα, όπως η στεφανιαία νόσος (θάνατοι που ο αριθμός τους ανέρχεται σε πολλά εκαττομύρια ασθενών ετησίως). Εχει δοθεί ένας μεγάλος αγώνας την τελευταία δεκαετία κατά της χοληστερόλης και δεν πρέπει να χαθεί από βιαστικά συμπεράσματα και αντίστοιχες ενέργειες.

Το φάρμακο μπορεί να είναι και φαρμάκι λέγαν οι παλιότεροι γιατροί…

Η άποψή μας είναι οτι θα πρέπει να αποφευχθούν οι υπερβολές. Δεν υπάρχει φάρμακο απόλυτα ασφαλές, δεν υπάρχει φάρμακο απόλυτα ακίνδυνο και χωρίς παρενέργειες. Οι δύο κατηγορίες φαρμάκων κατά της χοληστερόλης που είναι πλέον στο στόχαστρο, δηλαδή οι στατίνες και οι φιμπράτες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των φαρμάκων που συνταγογραφούνται κατά της υπερλιπιδαιμίας, οι στατίνες κυρίως κατά της χοληστερόλης και οι φιμπράτες κυρίως κατά των τριγλυκεριδίων. Δεν υπάρχει πρακτικά γιατρός που να μην τα έχει συνταγογραφήσει. Επιπλέον χορηγούνται για πολλά χρόνια και κατά τεκμήριο θεωρούνται ασφαλή. Αν αυτά τα φάρμακα αμφισβητηθούν συλλήβδην και απομακρυνθούν, πρακτικά δεν απομένει υπολιπιδαιμικό φάρμακο σε χρήση (πέρα από τις ιοντοανταλλακτικές ρητίνες, όπως η χολεστυραμίνη). Στην ιατρική οι στατιστικές δεν είναι πάντα πειστικές, μιας και το πρόβλημα του καθενός τον αφορά 100% και όχι όσο λέει η στατιστική στο γενικό πληθυσμό. Παρά ταύτα, όσοι χαράζουν πολιτική Δημόσιας Υγείας, θα πρέπει να ζυγίσουν προσεκτικά τους πιθανούς κινδύνους με τα οφέλη από τη χρήση του. Ας μην ξεχνάμε οτι φάρμακα που είναι σε χρήση για δεκαετίες ολόκληρες, όπως η ασπιρίνη, τα αντιπηκτικά, τα αντιβιοτικά κλπ και ανεπιθύμητες ενέργειες έχουν και για θανάτους έχουν ενοχοποιηθεί. Παράλληλα όμως έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές.

Ποιός έχει την ευθύνη

Εδώ επίσης θα πρέπει να αναλογισθούμε με ποιό τρόπο προκύπτουν ευθύνες και σε ποιόν αποδίδονται. Η Δικαιοσύνη εξετάζει το ενδεχόμενο να καταλογίσει ευθύνες στην εταιρεία, αλλά και στο γιατρό που χορήγησε το φάρμακο για “καθυστερημένη ενημέρωση”. Και αυτό το μήνυμα περνάει στα περισσότερα δημοσιεύματα. Ωστόσο, τα πράγματα πολλές φορές διαφοροποιούνται από την καθημερινή πρακτική. Σε επίπεδο πρωτοβάθμιας περίθαλψης η παρακολούθηση των ασθενών δεν είναι πάντα δεδομένη. Ολοι γνωρίζουμε το καθεστώς της ‘συνταγογραφίας’ στη χώρα μας, ότι δηλαδή είναι δυνατό (για να μην πούμε συνηθισμένο) να ζητούνται και να αναγράφονται φάρμακα από γιατρό που δεν παρακολουθεί ο ίδιος τον άρρωστο.

Ας μην ζητάμε λοιπόν “αποδιοπομπαίους τράγους” για να τους καταλογίσουμε ευθύνες. Οι ευθύνες αποδίδονται σε ένα σύστημα που ΝΟΣΕΙ και όχι σε μεμονωμένα άτομα που λειτουργούν μέσα σ΄ αυτό. Αν μιλάμε για φαρμακοεπαγρύπνηση, θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας σύγχρονα υπολογιστικά συστήματα και οργανωμένα δίκτυα συλλογής και επεξεργασίας της πληροφορίας της καθημερινής Ιατρικής Πράξης. Η “κίτρινη κάρτα” που συνοδεύει το Εθνικό Συνταγολόγιο και η οποία θα πρέπει να ταχυδρομηθεί αναφέροντας παρενέργειες δύσκολα μπορεί να στηρίξει αυτό που λέμε φαρμακοεπαγρύπνηση.

Η κίτρινη κάρτα του ΕΟΦ

Διαβάστε επίσης

• Νέες αυξήσεις στις τιμές των φαρμάκων
• Εισαγγελική έρευνα για τις ελλείψεις φαρμάκων από την αγορά
• Νέα γενιά φαρμάκων για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού
• Νέα μέθοδος μειώνει το κόστος παραγωγής φαρμάκων
• Η διαδικασία θεώρησης των φαρμάκων για τους ναυτικούς