Η ούρηση είναι μια απαραίτητη λειτουργία του σώματος μας, αλλά συνήθως δεν της δίνουμε την απαραίτητη σημασία, εκτός αν αντιμετωπίσουμε προβλήματα όπως οι ουρολοιμώξεις, που είναι συνηθισμένες το καλοκαίρι. Σίγουρα έχουμε ακούσει για τα οφέλη του cranberry και της d-μαννόζης σε περιπτώσεις ουρολοιμώξεων. Ας δούμε τι ακριβώς κάνουν και γιατί αποτελούν έναν ισχυρό σύμμαχο πρόληψης και αντιμετώπισης της ουρολοίμωξης.

Τι είναι η ουρολοίμωξη;

Η ουρολοίμωξη προκαλείται όταν παθογόνοι μικροοργανισμοί εισβάλλουν στο ουροποιητικό σύστημα και ο οργανισμός αποτυγχάνει να τους απελευθερώσει, οδηγώντας σε λοίμωξη. Η ουρολοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του ουροποιητικού συστήματος, με την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη να είναι οι περισσότερο προβληματικές περιοχές. Ανάλογα με την περιοχή που επηρεάζεται, λαμβάνει διαφορετικές ονομασίες. Όταν η λοίμωξη επηρεάζει την ουρήθρα, αποκαλείται ουρηθρίτιδα, ενώ όταν αφορά την ουροδόχο κύστη ονομάζεται κυστίτιδα, και όταν πλήττονται τα νεφρά ονομάζεται πυελονεφρίτιδα.

Η κυστίτιδα και η ουρηθρίτιδα, αν και ενοχλητικές, συνήθως δεν αποτελούν τόσο σοβαρά προβλήματα αν αντιμετωπιστούν αμέσως. Αντίθετα, η πυελονεφρίτιδα είναι μια πιο σοβαρή κατάσταση, όπου η ουρολοίμωξη έχει εξαπλωθεί και έχει επηρεάσει τα νεφρά. Σε αυτήν την περίπτωση, απαιτείται άμεση νοσηλεία, γιατί η πυελονεφρίτιδα, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στα νεφρά.

Οι πιο γνωστοί παθογόνοι μικροοργανισμοί που προκαλούν ουρολοίμωξη είναι το βακτήριο Escherichia coli, το οποίο αποτελεί την κύρια αιτία ουρολοίμωξης, καθώς και άλλα βακτήρια όπως η Klebsiella pneumoniae, η Proteus mirabilis, η Enterococcus faecalis και η Staphylococcus saprophyticus. 

Είναι αλήθεια ότι η ουρολοίμωξη είναι πιο συχνή στις γυναίκες;

Οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση να πάθουν ουρολοίμωξη, αφού η ανατομία τους το επιτρέπει. Η γυναικεία ουρήθρα βρίσκεται κοντά στον πρωκτό, όπου συνήθως υπάρχουν βακτήρια, και είναι εύκολο να μεταφερθούν προς αυτήν. Επιπλέον, η γυναικεία ουρήθρα είναι μικρότερη, επιτρέποντας στα βακτήρια να εισχωρήσουν ευκολότερα στην ουροδόχο κύστη.

Αντίθετα στους άνδρες, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι σπάνιες. Η ανατομία τους, το πιο ξηρό περιβάλλον της ουρήθρας και η αντιβακτηριδιακή δράση των προστατικών εκκρίσεων προστατεύουν το ουροποιητικό τους σύστημα από λοιμώξεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα; 

Τα συμπτώματα της ουρολοιμώξης μπορεί να ποικίλουν, αλλά κάποια συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

– Πόνος ή τσούξιμο κατά την ούρηση

– Συχνή ανάγκη για ούρηση, ακόμη και όταν η ούρηση είναι ελάχιστη

– Επιθυμία να ουρησουμε αμέσως μετά την ούρηση

– Αίσθημα καύσου ή ερεθισμού στην περιοχή της ουρήθρας

– Εμφάνιση αίματος στην ούρηση

– Ανεξήγητη κόπωση ή εξάντληση

– Πόνο ή πίεση στην κάτω κοιλιακή περιοχή

Η σοβαρότητα και η έκταση των συμπτωμάτων μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της ουρολοιμώξης. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, επιπλέον συμπτώματα όπως πυρετός, ζαλάδες, ναυτία και εμετός ενδέχεται να παρουσιαστούν. Η άμεση επικοινωνία με ιατρό για διάγνωση και θεραπεία είναι απαρίτητη.

Τι κάνει το cranberry;

Το cranberry είναι ένα φρούτο που προέρχεται από μία ποικιλία κόκκινων βατόμουρων. Aνήκει στην οικογένεια Vaccinium όπως και τα blueberry και bilberry. Δεν είναι τυχαίο ότι το αποκαλούν “κόκκινο θησαυρό”, καθώς είναι πλούσια πηγή πολυφαινολών, προανθοκυανιδινών, ουσιών που προσδίδουν το κόκκινο χρώμα στο κράνμπερι. To κράνμπερι έχει χαρακτηριστεί για την ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση και φυσικά για την ιδιότητά του να προλαμβάνει λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος. Συγκεκριμένα, οι προανθοκυανιδίνες (PACs) που περιέχει έχουν αντιμικροβιακές ιδιότητες. Λόγω της ισχυρής αντιμικροβιακής δράσης, το κράνμπερι θεωρείται πως είναι το ίδιο αποτελεσματικό με αντιβιώσεις που χορηγούνται για την πρόληψη της υποτροπιάζουσας κυστίτιδας.

Tα κράνπερις συνήθως τα συναντάμε αποξηραμένα, κατεψυγμένα, σε συμπλήρωμα διατροφής ή σε χυμό cranberry. Τα κράνμπερι, είτε ως φρούτο, είτε ως χυμός είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες C, K και Ε, περιέχουν μαγγάνιο και φυτικές ίνες. 

Η κατανάλωση cranberry έχει συνδεθεί με την αποκόλληση παθογόνων βακτηρίων, κυρίως του εντεροβακτηρίου Escherichia coli, στους τοίχους της ουροδόχου κύστης. Αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ουρολοιμώξεων, καθώς τα βακτήρια δυσκολεύουν να προσκολληθούν και να προκαλέσουν λοίμωξη. Άρα, η λήψη cranberries μπορεί να συμβάλλει τόσο στην θεραπεία, όσο και στην πρόληψη εμφάνισης ουρολοιμώξεων. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι είναι ο απόλυτος σύμμαχος, ιδανικό για άτομα με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις.

Η συνήθης δόση είναι 400-500 mg εκχυλίσματος cranberry, δύο φορές την ημέρα. Όσον αφορά χυμό cranberry η δόση χορήγησης είναι 30-300 mL χυμού, ανάλογα και με τη συγκέντρωση του ροφήματος. 

Τι είναι η D-μαννόζη;

Η D-μαννόζη είναι ένας τύπος σακχάρου που μοιάζει με τη γλυκόζη. Εισχωρεί γρήγορα στον οργανισμό μας και φτάνει σε περίπου 30 λεπτά στα περιφερικά όργανα.  Έχει την ικανότητα να προσκολλάει επάνω στα παθογόνα βακτήρια που προκαλούν την ουρολοίμωξη και στη συνέχεια να απομακρύνεται μαζί τους κατά την ούρηση. Έτσι, προλαμβάνει και μειώνει τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, όπως η κυστίτιδα. 

Φαίνεται ότι η D-Μαννόζη αλληλεπιδρά με έναν ξεχωριστό τρόπο με το στέλεχος της E.coli, το βακτήριο που συχνά προκαλεί λοιμώξεις στο ουροποιητικό σύστημα. Εμποδίζει την πρόσκληση του στα κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος και την άνοδό του προς το ανώτερο ουροποιητικό σύστημα και τα νεφρά.

Αρκετά φρούτα και λαχανικά περιέχουν D-μαννόζη, όπως:

• cranberries (και χυμός cranberry)
• μήλα
• πορτοκάλια
• ροδάκινα
• μπρόκολο
• φασολάκια

Βρίσκεται επίσης σε ορισμένα συμπληρώματα διατροφής, διαθέσιμα ως κάψουλες ή σκόνες. Ορισμένα περιέχουν D-μαννόζη από μόνη της, ενώ άλλα περιλαμβάνουν πρόσθετα συστατικά, όπως:

• κράνμπερι
• εκχύλισμα πικραλίδας
• υβίσκος
• προβιοτικά

Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι η λήψη D- μαννόζης δε δημιουργεί βακτηριακή ανθεκτικότητα καθώς δε μεταβολίζεται στον οργανισμό, αλλά απεκκρίνεται όπως είναι απ’ το ουροποιητικό σύστημα.

Συμπέρασμα: Το καλοκαίρι που έρχεται ας είμαστε κατάλληλα “οπλισμένοι” για την προστασία μας από τις ουρολοιμώξεις. Η λήψη συμπληρώματος διατροφής με cranberry και d-μαννόζη αποτελεί την πρακτική φυσική λύση για την πρόληψη της υποτροπιάζουσας ουρολοίμωξης.