Γενικά

Οι περισσότεροι νομίζουν ίσως ότι το σπανάκι είναι ένα από τα φυτά που υπάρχουν “από αρχαιοτάτων χρόνων” στην Ελλάδα. Εκείνο ίσως που δημιουργεί αυτή την εντύπωση είναι οι αμέτρητες συνταγές με σπανάκι που υπάρχουν σε ολόκληρη την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την Ευρώπη γενικότερα. Στην πραγματικότητα όμως το σπανάκι συναντάται επίσημα για πρώτη φορά στην κουζίνα της Κίνας περίπου το 700 μ.Χ. όπου εστάλη σαν δώρο προς την αυτοκρατορική αυλή από τον βασιλιά του Νεπάλ. Ήταν γνωστό επίσης και στην Περσία. Στην Ευρώπη εμφανίστηκε κάποια στιγμή μεταξύ του 900 και του 1,500 μ.Χ., άγνωστο μέχρι στιγμής με ποιόν τρόπο (πιθανόν από τους ’ραβες, μέσω της Ισπανίας).

Η μεγαλύτερη ίσως γαστρονομική αρετή του σπανακιού (πέρα από την αδιαμφισβήτητη υπεροχή του σε σχέση με άλλα χορταρικά λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε σίδηρο και άλλα μεταλλικά ιχνοστοιχεία), είναι η ουδετερότητα της γεύσης του. Αυτό το γεγονός κάνει το σπανάκι να ταιριάζει με πάρα πολλά λαχανικά και χορταρικά, όπως πατάτες, ντομάτες, κρεμμύδια, καρότα, με πολλά όσπρια όπως ρεβύθια και κουκιά, με ζυμαρικά και ρύζι ακόμη και με θαλασσινά. Είναι πρωταγωνιστής σε πολλές συνταγές για πίτες και συνδυάζεται με όλα τα τυριά (σκληρά και μαλακά) και με κάθε είδους μπαχαρικό.

Στην εξάπλωσή του μεγάλο ρόλο έπαιξε και η ευκολία στην καλλιέργειά του στις εύκρατες περιοχές του κόσμου. Σήμερα έχουν επικρατήσει δύο κυρίως ποικιλίες σπανακιού, η πλατύφυλλη και η κατσαρή. Και οι δύο είναι πλούσιες σε σίδηρο, ασβέστιο, φυλλικό όξύ, βιταμίνη C και Κ, κάλιο και φωσφόρο. Ο φωσφόρος που περιέχει το κάνει πολύ χρήσιμο σε άτομα που ασχολούνται με πνευματική εργασία και ο σίδηρος βοηθάει τα άτομα που ζούν στο μολυσμένο περιβάλλον των μεγαλουπόλεων καθώς ενισχύει και επιταχύνει την οξυγόνωση του αίματος.

Οι ιδιότητες του σπανακιού

Αγιουρβεδικά μιλώντας, το σπανάκι έχει γλυκιά, πικρή και λίγο καυτερή γεύση (rasa), με δροσιστική τελική δράση στον οργανισμό (vipaka) και ενισχύει το Vata και το Kapha, ενώ παράλληλα ηρεμεί το Pitta. Διεγείρει τις εκκρίσεις του στομάχου, του παγκρέατος και των ενδοκρινών αδένων και βοηθάει στην καλή πέψη ενισχύοντας το Agni.

Το ωμό σπανάκι στη σαλάτα δίνει στον οργανισμό περισσότερες βιταμίνες, κάλιο και σίδηρο από το βρασμένο, και έτσι μπορείτε να το ψιλοκόβετε σε μικρές ποσότητες μέσα σε κάθε πράσινη σαλάτα (χόρτα, λάχανο, μαρούλι, κλπ). Εάν καταναλώνεται όμως σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να φέρει αέρια στα έντερα και δυσκοιλιότητα. Επίσης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν συχνά το σπανάκι τα άτομα που υποφέρουν από πέτρες της χολής ή των νεφρών.

Ο χυμός από τα φύλλα του σπανακιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις άσθματος και βρογχίτιδας (μισό ποτήρι του κρασιού με μία πρέζα σκόνη ginger ή μαύρο πιπέρι, δύο φορές την ημέρα), καθώς και σε κρυολογήματα.

Διαβάστε επίσης

• Σπανάκι εναντίον HIV