Αυτοάνοσα: Μια σιωπηλή απειλή

Τα αυτοάνοσα όσο απλά και αν θεωρούνται κάποια από αυτά, εφόσον δεν προκαλούν σημαντική μείωση του προσδόκιμου της ζωής, δεν παύουν να δυσκολεύουν την καθημερινότητα των ατόμων που τα φέρουν.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι πολλοί απ’ όσοι πάσχουν δεν γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι φέρουν κάποια ασθένεια που την «γεννά» ο οργανισμός τους και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αργή χρήση αγωγής, αφού έχει εκδηλωθεί η νόσος με τα στάδια πιθανόν να έχουν προχωρήσει.

Η θεραπεία ανάλογα με την ασθένεια ποικίλλει, αρκετές φορές είναι ισχυρή, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που δεν έχει ακόμα ανακαλυφτεί, αν αναλογιστούμε το γεγονός ότι δεν έχει επιτευχθεί εξ ολοκλήρου θεραπεία των αυτοάνοσων αντιλαμβανόμαστε ότι η αγωγή προσφέρει απλά μείωση των συμπτωμάτων και καλύτερο βιοτικό επίπεδο παρά εξάλειψη της νόσου.

Τα συμπτώματα της νόσου και η χρόνια λήψη φαρμακευτικών αγωγών, επηρεάζουν την υγεία και την καθημερινότητα των ατόμων αυτών μελλοντικά. Είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί ότι όταν ολοκληρωθεί η διάγνωση το άτομο θα φέρει το αυτοάνοσο για την όλη υπόλοιπη ζωή του.

Θα βιώνει περιόδους που τα συμπτώματα δεν θα του προκαλούν δυσφορία και άλλες που θα είναι έντονη η παρουσία τους, το οποίο είναι χαρακτηριστικό των νοσημάτων αυτών. Έτσι, τα πλέον γνωστά είναι ο χρόνιος πόνος, οι γαστρεντερικές διαταραχές (δυσκοιλιότητα, συχνές κενώσεις), χρόνιες φλεγμονές, διαταραχές του σωματικού βάρους (απώλεια ή αύξηση του βάρους), η μελαγχολία (κατάθλιψη), διαταραχές στον ύπνο (αϋπνίες ή κόπωση συνοδευόμενη από πολλές ώρες ύπνου).

Επομένως, ο ασθενής έχει να αντιμετωπίσει όλα τα παραπάνω και ταυτόχρονα να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις που διέπουν την ζωή.

Σκλήρυνση Κατά Πλάκας: Προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Επομένως, πλήττονται ο εγκέφαλος και το νωτιαίο μυελό.

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο: Το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα. Με αποτέλεσμα τον υποθυρεοειδισμό, όπου ο θυρεοειδής δεν παράγει αρκετές ορμόνες όσες έχει ανάγκη το σώμα. Μπορεί επισης να παρατηρηθεί και υπερθυρεοειδισμός.

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα:  Το ανοσοποιητικό σύστημα που καταπολεμά συνήθως τη φλεγμονή αυτή τη φορά επιτίθεται στα κύτταρα, στις αρθρώσεις, κάνοντας τες οιδηματώδεις, δύσκαμπτες και επώδυνες.

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Η πιθανότητα εκδήλωσης αυξάνεται σε μέλη ίδιων οικογενειών ή σε οικογένειες όπου τα μέλη παρουσιάζουν κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, χωρίς να είναι απαραίτητο αυτό. Την εκδήλωση της νόσου επηρεάζουν, συμπληρωματικά και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες 

Ψωρίαση- Ψωριασική αρθρίτιδα: Ένας συγκεκριμένος συνδυασμός γονιδίων αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ψωρίασης και ψωριασικής αρθρίτιδας. Μπορεί κάποια λοίμωξη πυροδοτεί την ασθένεια σε άτομα που έχουν ευαισθησία σε αυτό το είδος αρθρίτιδας.

Ελκώδης Κολίτιδα: Φλεγμονή του εντέρου που προκαλεί διάρροια, πόνο στην κοιλιά, και αιματηρές κενώσεις. Τα παραπάνω συμβαίνουν επειδή το παχύ έντερο εμφανίζει φλεγμονή και έλκη.

Νόσος Crohn: Το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον βλεννογόνο (εσωτερική επιφάνεια του πεπτικού συστήματος) αυτό προκαλεί φλεγμονή, η οποία οδηγεί σε έλκη και αιμορραγία.

Μυασθένεια: Τα αυτοαντισώματα είναι έναντι των υποδοχέων ακετυλοχολίνης που είναι νευροδιαβιβαστής, απαραίτητος για την συστολή των μυϊκών ινών. Όταν καταστρέφονται οι υποδοχείς της, αυτή αδυνατεί να δράσει στην νευρομυϊκή σύναψη, με αποτέλεσμα την αδυναμία συντονισμού των μυών και την ελάττωση της μυϊκής δύναμης.

Αυτοάνοση Ηπατίτιδα: Το ανοσοποιητικό σας σύστημα επιτίθεται στα ηπατικά κύτταρα, προκαλώντας μακροχρόνια φλεγμονή και ηπατική βλάβη.

Σκληροδερμία: Η φλεγμονή προκαλεί οίδημα, θερμότητα και υπερπαραγωγή ινώδους ιστού (ουλή).

Κοιλιοκάκη: Χαρακτηρίζεται από παθολογικό βλεννογόνο τοίχωμα στο λεπτό έντερο, που βελτιώνεται όμως με δίαιτα χωρίς γλουτένη και υποτροπιάζει με την επανεισαγωγή της γλουτένης στην διατροφή.

Γυροειδής Αλωπεκία: Το ανοσοποιητικό σύστημα  του δέρματος επιτίθεται λανθασμένα κατά των τριχοθυλακίων, από τα οποία ξεκινά η ανάπτυξη των τριχών. 

Σύνδρομο Sjogren: Μια πάθηση η οποία προσβάλλει κυρίως τους δακρυϊκούς και τους σιελογόνους αδένες και προκαλεί ξηροστομία ή ξηροφθαλμία.

Λεύκη: Ο οργανισμός επιτίθεται σε ορισμένα μελανινοκύτταρα του σώματος και προκαλεί διακοπή της έκκρισης μελανίνης, με αποτέλεσμα την εμφάνιση άσπρων σημαδιών ή τριχών.

Νόσος Graves: Το σώμα παράγει ένα αντίσωμα έναντι μιας συγκεκριμένης πρωτείνης που βρίσκεται στην επιφάνεια των θυρεοειδικών κυττάρων η λειτουργία τους ρυθμίζεται από την παραγωγή μιας ορμόνης που παράγεται στην υπόφυση μικρό αδένα στην βάση του εγκεφάλου. 

Νόσος Addison: Το ανοσοποιητικό σύστημα λανθασμένα επιτίθεται στα επινεφρίδια.

Διαβήτης Τύπου 1: Το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας (β- κύτταρα).

Ουδετεροπενία: Η ελάττωση του απόλυτου αριθμού των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κάτω από 1500/l με μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ μαύρης και καυκάσιας φυλής.

Δερματομυοσίτιδα: Ιδιοπαθής φλεγμονώδης μυοπάθεια με χαρακτηριστικές δερματικές εκδηλώσεις, η οποία προσβάλλει ενήλικες και παιδιά.

Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα: Μια φλεγμονώδης νόσος που προκαλεί προβλήματα στις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης.

Νόσος Behcet: Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων και των ιστών.

Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο: Τα αντιφωσφολιπιδικά αυτο-αντισώματα (aPLs) προκαλούν επαναλαμβανόμενες θρομβώσεις σε όλα τα είδη των αγγείων (αρτηρίες, φλέβες και μικρά αγγεία) και επίσης επιπλοκές της εγκυμοσύνης, όπως αυτόματες αποβολές και προεκλαμψία.

Νόσος του Μπίρμερ: Η κακοήθης αναιμία οφείλεται σε έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα (ΙF), λόγω ατροφίας του βλεννογόνου του γαστρεντερικού συστήματος ή αυτοάνοσης καταστροφής των τοιχωματικών κυττάρων του στομάχου.

Πρωτοπαθής Χολική Κίρρωση: Το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του οργανισμού προσβάλλει το ήπαρ.

Πέμφιγα: Το ανοσολογικό σύστημα του δέρματος κάνει λάθος, αναγνωρίζει τα κύτταρα της επιδερμίδας ως ξένα και προσπαθεί να τα καταστρέψει.

Τα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν ως κοινό μεταξύ τους, τη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η αγωγή εχει ως κύριο στόχο τη μείωση της φλεγμονής και την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος.

Κάθε ασθενής πρέπει να πραγματοποιήσει εξετάσεις που περιέχουν εργαστηριακό έλεγχο, όπως γενική αίματος, δείκτες φλεγμονής, ηπατικής ή νεφρικής λειτουργίας, υπερηχογράφημα, ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία και σε αρκετές περιπτώσεις βιοψία. Είναι συχνό για τους ασθενείς να κάνουν πολλές και διαφορετικές εξετάσεις για να βρεθεί το νόσημα. Η διάγνωση χρειάζεται χρόνο και διερεύνηση.

Μετά την διάγνωση, ο ασθενής ξεκινά την αγωγή που του συστήθηκε από το γιατρό του. Ωστόσο, η λήψη φαρμακευτικής αγωγής δεν αρκεί για να ελεγχθεί η νόσος. Τα αυτοάνοσα μπορεί να οφείλονται σε πολλούς παράγοντες πλήττοντας τον οργανισμό συνολικά. Έτσι, ένας τρόπος για να επιτευχθεί ένας καλύτερος έλεγχος της νόσου είναι η τέλεση εξειδικευμένων εξετάσεων γίνεται σε όσους έχουν διαγνωστεί ήδη με αυτοάνοσο νόσημα.

Οι σταδιακές ελλείψεις, που περνούν απαρατήρητες, συσσωρεύονται σε μεγάλο διάστημα. Η ανάλυση τους στο αίμα, ανιχνεύει μεταβολικές διαταραχές που σχετίζονται με την εκδήλωση αυτοανοσων. Θα πρέπει αρχικά να σταματήσουμε την εξέλιξη της νόσου και να θέσουμε στο κέντρο της ζωής μας την βελτίωση της ποιότητας ζωής, με τον έλεγχο των συμπτωμάτων. Οι εξετάσεις που γίνονται ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις. Είναι δυνατό να ανιχνευθούν παραπάνω από 80 δείκτες. Οι ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών, όπως είναι η βιταμίνη D, C, σελήνιο, ψευδάργυρο (zn), αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 συνδέονται με την επιδείνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και της εμφάνισης φλεγμονής.


Η μειωμένη απόδοση των μιτοχονδρίων, οδηγεί το ανοσοποιητικό σε υπερ-λειτουργία και σταδιακή μείωση της λειτουργίας του και του ορμονικου συστήματος. Κατανάλωση μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να μεταβολίσει ο οργανισμός, πυροδοτεί φλεγμονές και είναι σημαντικός δείκτης για την πορεία των αυτοάνοσων.

Η ινσουλίνη λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης διαταράσσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, επιδεινώνουν την αυτοανοσία και επιταχύνουν την καταστροφή των οργάνων που πλήττονται από το νόσημα. Επιπλέον, ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η αδρεναλίνη μεταβιβάζουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων και ρυθμίζουν τη λειτουργία του νευρικού και ορμονικού συστήματος. Οι αναλύσεις δίνουν ακριβή εικόνα για την έκκριση των νευροδιαβιβαστών.

Ακόμα, η σχέση ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών είναι σημαντικός δείκτης για την ικανότητα του οργανισμού να διαχειρίζεται τις φλεγμονές, ενώ παράλληλα παίζουν κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της φυσιολογικής απάντησης του ανοσοποιητικού συστήματος. Τέλος, ηκατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού, όπως η αλλοίωση του μικροβιώματος συνδέεται με επιδείνωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του να ξεχωρίζει μεταξύ των δικών του ιστών και εξωγενών στοιχείων, όπως παθογόνα μικρόβια και ιοί.

Η ακριβής καταγραφή των ελλείψεων σε κάθε άτομο είναι δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρηση. Αυτή η ευαίσθητη μέθοδος μέτρησης, που ανιχνεύει μικρά μόρια στον οργανισμό, παρέχει ακριβή εικόνα για την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου. Είναι ζωτικής σημασίας η ταχύτερη δυνατή παρέμβαση για την αποκατάσταση των παραπάνω, με στόχο την αναστολή της εξέλιξης της νόσου. Κατά κύριο λόγο, απαιτούνται μισός χρόνος για να φανεί κάποια αλλαγή και ένα έτος για να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Στην συνέχεια δύο χρόνια για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων στο άτομο που φέρει το αυτοανοσο νόσημα .

Πηγές:

  1. https://ksarantos.gr/revmatoeidis-arthritida/

     2. Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος https://www.doctoranytime.gr ›

3. https://www.hygeia.gr

                  4. Χρήστος Κων. Ζαβός

5. Μυασθένεια – Α. Καργάδου, Νευρολόγος – Neurocenter.gr

6.  Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος Γ. Κ. Αναγνωστόπουλος

7.     ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ | Σύλλογος Ασθενών Ήπατος

                  8. Σκληροδερμα – PRINTO

                9. https://www.printo.it › pediatric-rheumatology

                10.  Γυροειδής Αλωπεκία: Διάγνωση και Θεραπεία | Dermadvance

                11. Λεύκη (πάθηση) – Βικιπαίδεια

                12. Δημήτριος Γιαλβαλης χειρουργός ενδοκρινών αδένων
                13. https://www.onmed.gr

                14. http://klinikiaimatologia.gr

               15. https://www.e-rheumatology.gr

               16. https://yourdoc.gr

               17. ΤΟ ΑΝΤΙΦΩΣΦΟΛΙΠΙΔΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (APS) | Καρδιολογία

               18.https://www.iatropedia.gr/eidiseis/esis-xerete-ti-ine-i-nosos-adamantiadi-behcet/37189/

19. Δρ. Τσουκαλάς Δημήτρης