Η ωκυτοκίνη είναι μια ορμόνη-πεπτίδιο που δρα ως νευροδιαβιβαστής και παράγεται στον παρακοιλιακό πυρήνα του υποθαλάμου του εγκεφάλου. Από εκεί εκκρίνεται και αποθηκεύεται στην οπίσθια υπόφυση. Είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον τοκετό και τη γαλουχία.
Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, η ωκυτοκίνη προωθεί την κίνηση του γάλακτος εντός του μαστού, επιτρέποντάς του να εξέλθει από τη θηλή. Η ωκυτοκίνη είναι επίσης παρούσα στους άνδρες, παίζοντας ρόλο στη μεταφορά σπέρματος και στην παραγωγή τεστοστερόνης από τους όρχεις.
Η εξωγενής ωκυτοκίνη είναι εγκεκριμένη θεραπεία από τον FDA για χρήση:
- πριν τον τοκετό όπου χορηγείται για την έναρξη ή την ενίσχυση των συσπάσεων της μήτρας με στόχο την επιτυχή κολπική γέννηση του εμβρύου. Επιπλέον σε καταστάσεις προεκλαμψίας, διαβήτη της εγκυμοσύνης
- μετά τον τοκετό προς έλεγχο ενδεχόμενης αιμορραγίας
- Άλλες μη εγκεκριμένες από τον FDA ενδείξεις για εξωγενή ωκυτοκινη περιλαμβάνουν τη θεραπεία του καθυστερημένου οργασμού, την πρόκληση σεξουαλικής διέγερσης και τη θεραπεία του αυτισμού.
Η ωκυτοκίνη παίζει ρόλο στις κοινωνικές συμπεριφορές και στη δημιουργία δεσμών και επιπλέον προάγει σύνθετες γνωστικές λειτουργίες.
Η ωκυτοκίνη, η οποία ονομάζεται λόγω των ιδιοτήτων της ως ορμόνη της αγάπης, αυξάνεται μέσα μας όταν βρεθούμε σε στενή συναισθηματική επαφή μέσω αγγίγματος ή αγκαλιάς με δικούς μας ανθρώπους. Επειδή οι γυναίκες απελευθερώνουν ωκυτοκίνη κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, πιστεύεται ότι παίζει ρόλο στη σύνδεση.
Έρευνες για την ωκυτοκίνη
Όπως είναι γνωστό η έρευνα στον τομέα των νευροεπιστημών γνωρίζει πρωτοφανή άνθιση στις προηγμένες χώρες του εξωτερικού. Μια ανακάλυψη των τελευταίων ετών, η οποία υποστηρίζεται από όλο και περισσότερες έρευνες, είναι η ευνοϊκή επίδραση της ορμόνης-πεπτίδιο ωκυτοκίνης. Η βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών διαδραματίζει τεράστιο ρόλο σε νευροψυχιατρικές διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια και ο αυτισμός.
Οι μελέτες σε ασθενείς με σχιζοφρένεια έδειξαν βελτίωση στον τομέα της κοινωνικής γνωσίας, που μπορεί να εκδηλωθεί με βελτίωση στην επεξεργασία εκφραστικών μεταβολών του προσώπου και με αύξηση της συναισθηματικής νοημοσύνης και της ενσυναίσθησης.
Επίσης σε πρόσφατη μελέτη σε άτομα με διαταραχή αυτιστικού φάσματος σημειώθηκε αύξηση στην λεκτική και εξωλεκτική επικοινωνία, ένα από τα πυρηνικά συμπτώματα του αυτισμού δηλαδή.
Επιπλέον βρέθηκε αυξημένη ενεργοποίηση του προμετωπιαίου φλοιού, κάτι που αναμένεται με βάση το γεγονός ότι ο προμετωπιαίος λοβός του εγκεφάλου είναι το κέντρο ρύθμισης των γνωστικών λειτουργιών και της κοινωνικής συμπεριφοράς. Οι ασθενείς έλαβαν ωκυτοκίνη ενδορινικά (με σπρέι μύτης).
Η ανακάλυψη παραγόντων που προάγουν την κοινωνική συμπεριφορά και την ενσυναίσθηση είναι μείζονος σημασίας. Στη σχιζοφρένεια συνήθως υπάρχει ελλειμματική κοινωνική και ατομική λειτουργικότητα και για το πρόβλημα αυτό δεν υπάρχει σήμερα ικανοποιητική ευρέως διαδεδομένη μέθοδος αντιμετώπισης, είτε φαρμακευτική είτε άλλη, αν και σε μερίδα ασθενών τα ελλείμματα αυτά μπορούν να δουλευτούν μέσω προσεκτικής ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης που να περιλαμβάνει παρεμβάσεις γνωσιακού-συμπεριφορικού, ψυχοεκπαιδευτικού και συμβουλευτικού τύπου.
Έτσι λοιπόν παρατηρείται το φαινόμενο να αντιμετωπίζονται τα παραγωγικά συμπτώματα της νόσου όπως το παραλήρημα και οι ψευδαισθήσεις, όμως να παραμένουν (και να επιδεινώνονται συχνά) σε προβληματικό επίπεδο οι γνωστικές λειτουργίες. Για παράδειγμα ο ασθενής μπορεί να είναι απαθής, λιγομίλητος, με μειωμένη βούληση, ενεργητικότητα και αποφασιστικότητα και να περνάει τις μέρες του χωρίς καμία δραστηριότητα.
Η ωκυτοκίνη έχει επιδείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα και σε άλλες διαταραχές όπως η μείζων κατάθλιψη, οι εξαρτήσεις, το κοινωνικό άγχος. Πρόκειται λοιπόν για χημικό μόριο που ανοίγει το θεραπευτικό ορίζοντα σε ποικίλες διαταραχές του εγκεφάλου για τις οποίες στο κοντινό μέλλον αναμένεται η έγκριση της χρήσης της.
Η διαδρομή μου ξεκινάει στα νότια προάστια της Αθήνας, όπου μεγάλωσα και πήγα σχολείο και συνεχίστηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου σπούδασα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Με την αποφοίτησή μου το 2004, η φοιτητική ζωή δίνει τη θέση της στην έναρξη της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας. Το ενδιαφέρον μου για τον άνθρωπο, τις νευροεπιστήμες και την ψυχική υγεία ήταν ήδη εκεί και εκφράστηκε στην πράξη με την επιλογή της ψυχιατρικής ειδικότητας.
Σήμερα εργάζομαι στο ιδιωτικό μου Ψυχιατρικό Ιατρείο (Ορμινίου 34, Ιλίσια, Αθήνα) και στο πρότυπο κέντρο Smart CNS Center (Ανδρέα Παπανδρέου 5, Γλυφάδα) όπου και δραστηριοποιούμαι ενεργά σε σύγχρονες ψυχιατρικές προσεγγίσεις.