Tο θέμα με τις εξωσωματικές γονιμοποιήσεις ειδικότερα όταν αποτυχαίνουν μετά από πολλές προσπάθειες έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Η λαχτάρα του ζευγαριού να κρατήσει στην αγκαλιά ένα παιδάκι πολλές φορές οδηγεί σε βιαστικές αποφάσεις και αυτό φέρνει την αποτυχία με αποτέλεσμα την επίπτωση και στην δική τους υγεία.
Για αυτό λοιπόν σε αυτό το άρθρο παρατίθενται τρόποι που πρέπει ένα ζευγάρι να ακολουθήσει για να αυξήσει τις πιθανότητες τεκνοποίησης σε μεγάλα ποσοστά με χαμηλό κόστος. Αλλιώς θα παιδεύεται συνεχώς με μεγάλη πιθανότητα να μείνουν και άτεκνοι.
Οι 10 τρόποι που πρέπει να ακολουθήσει το ζευγάρι είναι οι παρακάτω.
1) Αποκλεισμός ότι το σπέρμα του άνδρα είναι υπεύθυνο για υπογονιμότητα κάνοντας την εξέταση του δείκτη κατακερματισμού του DNA του σπέρματος, η οποία είναι απαραίτητη. Και αυτό γιατί ένα σπερμοδιάγραμμα μπορεί να φαίνεται φυσιολογικό όμως το γενετικό του υλικό μπορεί να είναι κατακερματισμένο λόγω καπνίσματος, αλκοόλ, ηλεκτρομαγνητισμού, οξειδεωτικού στρες και άλλων παραγόντων.
2) Έλεγχος της γυναίκας για την ποιότητα και ποσότητα ωαρίων διότι εάν δεν υπάρχει το γυναικείο γενετικό υλικό δεν μπορεί να επιτευχθεί εγκυμοσύνη ή εάν η ποιότητα είναι κακή θα προκαλούνται καθ’έξιν αποβολές. Ένας δείκτης που μετριέται είναι η ορμόνη ΑΜΗ (anti-mullerian hormone), ή οποία μας δείχνει εάν μια γυναίκα είναι γόνιμη γνωρίζοντας τον αριθμό ωαρίων της. Όμως, η εξέταση αυτή δεν είναι ικανή από μόνη της να μας δείξει ότι μια γυναίκα έχει ποιότητα και ποσότητα σε ωάρια.
3) Ανασταλτίνη Β (inhibin B) είναι η συμπληρωματική εξέταση και είναι η ορμόνη που μας δείχνει την ποιότητα των ωαρίων. Οπότε, με τις δυο παραπάνω ορμονολογικές εξετάσεις γνωρίζει μια γυναίκα εάν είναι γόνιμη όσο αναφορά το γενετικό υλικό της. Η συγκεκριμένη εξέταση γίνεται ΜΟΝΟ την τρίτη μέρα του κύκλου.
4) Το πάχος του ενδομητρίου πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά από τον αρμόδιο γυναικολόγο και να μεριμνεί να συμβουλέψει πιο είναι το κατάλληλο πάχος για να επιτευχθεί η εμφύτευση του εμβρύου με μεγαλύτερες πιθανότητες.
5) Ένας πολύ καλός υπέρηχος από εξειδικευμένο γυναικολόγο που γνωρίζει και βλέπει λεπτομέρειες στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα και να εξακριβώσει ότι δεν υπάρχει κανένα ανατομικό πρόβλημα ώστε φυσιολογικά να μπορεί να επιτευχθεί κύηση.
6) Έλεγχος ανοσολογικός στοχευμένος περιλαμβάνοντας τον αριθμό όχι μόνο των περιφεριακών ΝΚ κυττάρων, αλλά και των ενδομητριακών κυττάρων που δεν αφήνουν την εξέλιξη του εμβρύου και κατά ένα μεγάλο ποσοστό αποτυγχάνει η εξωσωματική.
7) Η λειτουργικότητα των ΝΚ κυττάρων που όταν είναι ενεργοποιημένα και επιθετικά εμποδίζουν την κύηση και δεν αφήνουν το έμβρυο να εμφυτευτεί γιατί το αναγνωρίζουν ως ξένο σώμα με αποτέλεσμα να αποτυγχάνει η εξωσωματική. Η εξέταση αυτή είναι τελείως διαφορετική από την 6 και πολύ σημαντική για την σταθερότητα της κύησης ειδικά μέχρι τον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης.
8) Η εμβρυοτοξικότητα (ΕΤΑ embryotoxicity), είναι μια πάρα πολύ σημαντική εξέταση ειδικά για τις γυναίκες που αποτυγχάνουν στην εξωσωματική ή αποβάλλουν. Tο ποσοστό των τοξινών που θανατώνουν το έμβρυο είναι γύρω στο 20 με 25% ειδικά στις εξωσωματικές διαδικασίες. Όλες οι γυναίκες που έχουν ανεξήγητη υπογονιμότητα, ενδομητρίωση, ιστορικό αποβολών, αποτυχημένων εξωσωματικών, αποτυχημένη εμφύτευση εμβρύου πρέπει να ελέγχονται για εμβρυοτοξίνες.
9) Η εξέταση για θρομβοφιλία platelet leukocyte aggregates είναι πολύ σημαντική και στοχευμένη γιατί οι γνωστές μοριακές εξετάσεις δεν μας καλύπτουν για την εξατομικευμένη θεραπεία με ηπαρίνη και παιδική ασπιρίνη. Στην συγκεκριμένη εξέταση, η αλληλεπίδραση των λευκοκυττάρων με τα ενεργοποιημένα αιμοπετάλια συντονίζεται από ένα μόριο προσκόλλησης το οποίο ονομάζεται Π σελεκτίνη και προσκολλείται στα αιμοπετάλια. Η αυξημένη συσσώρευση αιμοπεταλίων-λευκοκυττάρων έχει δημοσιευθεί σε γυναίκες οι οποίες έχουν ‘καθ’έξιν’ αποβολές ή αποτυχημένες εξωσωματικές διαδικασίες εξαιτίας των θρομβολυτικών γεγονότων, που έχουν διαγνωστεί μετέπειτα. Το συγκεκριμένο τεστ μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο για διαγνωστικούς σκοπούς, αλλά μπορεί να οδηγήσεις τους γιατρούς σε στοχευμένη θεραπεία ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους για επιτυχημένη εγκυμοσύνη. Επίσης, το τεστ μπορεί να γίνει σε συνδυασμό με το γενετικό τεστ της.
10) Οι ανασταλτικοί παράγοντες (blocking factors) είναι μια εξαιρετική εξέταση για το ζευγάρι που ξεκαθαρίζει εάν υπάρχει ιστοσυμβατότητα στο ζευγάρι και δεν χρειάζονται σειρά από ανοσολογικές εξετάσεις για να ανιχνευτούν αντιπατρικά αντισώματα όπως είναι γνωστά τα τελευταία χρόνια. Με αυτή την εξέταση το ζευγάρι μειώνει κατά πολύ το κόστος και υπάρχει και θεραπεία με εμβόλιο ή με ενδοφλέβια έγχυση που κρατάει 1 χρόνο και δίνει την δυνατότητα στο ζευγάρι να τεκνοποιήσει είτε φυσιολογικά είτε με εξωσωματική.
Όλοι αυτοί οι τρόποι που αναφέρονται πιο πάνω ανεβάζουν τα ποσοστά επιτυχίας μιας προσπάθειας με την εξωσωματική διαδικασία διότι με τα διαγνωστικά τεστ και τις εξατομικευμένες θεραπείες δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να επιτευχθεί η στοχευμένη εμφύτευση του εμβρύου με επιτυχία και με εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας που στατιστική ανάλυση αναφέρει ότι ξεπερνά το 80%.
Όμως, ή διερεύνηση, διάγνωση, αξιολόγηση και θεραπεία πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους επιστήμονες στην αναπαραγωγική ιατρική έτσι ώστε το ζευγάρι και έχει το μωράκι του με το χαμηλότερο δυνατόν κοστολόγιο και την λιγότερο ψυχολογική επιβάρυνση.
ΠΗΓΗ Κωνσταντίνειο Ερευνητικό Κέντρο
Μοριακός Βιολόγος. Διδάκτωρ κλινικοεργαστηριακής Φυσιολογίας και Μεταδιδάκτωρ Ανοσολογίας Αναπαραγωγής.