Άλλες ονομασίες
Substance dependence, abuse, εθισμός
Σύντομη περιγραφή – ορισμός
Οι διαταραχές χρήσης ουσιών περιλαμβάνουν προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση και την κατάχρηση ναρκωτικών όπως το αλκοόλ, η κοκαΐνη και η ηρωίνη και αλλάζουν τον τρόπο με τον σκέφτονται, αισθάνονται και συμπεριφέρονται οι άνθρωποι. Χωρίζονται στις διαταραχές που σχετίζονται με την εξάρτηση και σε εκείνες που σχετίζονται με την κατάχρηση.
Εξάρτηση
Τα συμπτώματα της εξάρτησης είναι έκδηλα στη γνωστική λειτουργία, στη συμπεριφορά και στη φυσιολογία.
Η παρουσία τριών από τα ακόλουθα κριτήρια, για συνεχόμενη χρονική περίοδο που υπερβαίνει τους 12 μήνες, δηλώνει την τοξικοεξάρτηση.
1. Ανοχή, δηλαδή η ανάγκη για σημαντικά αυξημένες ποσότητες της
ουσίας ώστε να φτάσει ο χρήστης στην επιθυμητή επίδραση και
σημαντικά μειωμένη επίδραση με την συνεχή χρήση της ίδιας ποσότητας
της ουσίας.
2. Στέρηση, δηλαδή συμπτώματα στέρησης για την ουσία και χρήση της
για την ανακούφιση ή την αποφυγή των στερητικών συμπτωμάτων.
3. Κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων της ουσίας ή για μεγαλύτερα
χρονικά διαστήματα από ότι σκόπευε ο χρήστης.
4. Επίμονη επιθυμία ή αποτυχημένες προσπάθειες για παύση ή έλεγχο
της χρήσης.
5. Κατανάλωση χρόνου σε δραστηριότητες αναγκαίες για την προμήθεια
και τη χρήση της ουσίας, όπως και για να συνέλθει ο χρήστης από την
επίδρασή της.
6. Μείωση ή παύση σημαντικών κοινωνικών, επαγγελματικών, ή
ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων λόγω της χρήσης.
7. Συνέχιση της χρήσης παρά τα επαναλαμβανόμενα σωματικά και
ψυχολογικά προβλήματα που προέρχονται ή επιδεινώνονται από την
χρήση.
Κατάχρηση
Κατά την κατάχρηση ουσιών παρουσιάζονται επαναλαμβανόμενες και σημαντικές αρνητικές συνέπειες στον χρήστη.
Η παρουσία τριών από τα ακόλουθα κριτήρια, για συνεχόμενη χρονική περίοδο που υπερβαίνει τους 12 μήνες, δηλώνει την κατάχρηση της ουσίας.
1. Επαναλαμβανόμενη χρήση της ουσίας, η οποία έχει σαν
αποτέλεσμα την αποτυχία εκπλήρωσης σημαντικών υποχρεώσεων, όπως η
εργασία, η μελέτη, η ανατροφή των παιδιών, κλπ.
2. Επαναλαμβανόμενη χρήση της ουσίας σε περιπτώσεις που είναι
επικίνδυνη για την σωματική ακεραιότητα του χρήστη, όπως η οδήγηση
υπό την επήρεια της ουσίας.
3. Επαναλαμβανόμενα, σχετικά με την χρήση, νομικά προβλήματα, όπως
η σύλληψη.
4. Συνέχιση της χρήσης παρά τα επίμονα και επαναλαμβανόμενα
κοινωνικά και διαπροσωπικά προβλήματα που προέρχονται ή
επιδεινώνονται από τις επιδράσεις της ουσίας, όπως οι καυγάδες.
Συνέπειες
Η κατανάλωση υπερβολικής δόσης για κάθε ουσία επιφέρει σοβαρές συνέπειες στον χρήστη. Έτσι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει σαν συνέπεια την αίσθηση αποπροσανατολισμού, την απώλεια των αισθήσεων και σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και τον θάνατο. Η υπερβολική κατανάλωση ηρεμιστικών φαρμάκων μπορεί να οδηγήσει τον χρήστη σε κώμα, αδύναμο σφυγμό ή ταχυπαλμία ή ακόμα και στον θάνατο. Οι συνέπειες υπερβολικής κατανάλωσης αμφεταμινών περιλαμβάνουν την ευερεθιστικότητα, τις παραισθήσεις, και τον θάνατο. Η υπερβολική δόση ηρωίνης μπορεί να προκαλέσει ναυτία, εμετό, δυσκολία στην αναπνοή, κώμα ή θάνατο. Το LSD πιθανόν να δημιουργήσει ψυχωτικές αντιδράσεις. Τέλος, οι υπερβολικές δόσεις μαριχουάνας έχουν σαν αποτέλεσμα το αίσθημα της κούρασης και μερικές φορές οδηγούν στην ψύχωση.
Διαβάστε επίσης
- Οι φυτικές ίνες δεν αυξάνουν τις γαστρεντερικές διαταραχές
- Οι διαταραχές του ύπνου και οι επιπτώσεις τους στην καθημερινή ζωή
- Η ανθρώπινη συμπεριφορά και οι διαταραχές της
- Μηχανισμός αυτοάμυνας κατά των καρκινογόνων ουσιών
- Κανάλια για την αποβολή ουσιών από το σώμα
Σύμβουλος Διαπροσωπικών Σχέσεων. 1998-1999 University of Warwick, Βρετανία Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ψυχοθεραπεία. 1999-2000 Counselling & Psychotherapy Central Awarding Body (CPCAB), Βρετανία. 1998-1999 Counselling & Psychotherapy Central Awarding Body, Βρετανία Πιστοποιητικό στις Συμβουλευτικές Δεξιότητες & τη Θεραπευτική Συμβουλευτική (έμφαση στην συμβουλευτική χρηστών ουσιών).