Παραρρινοκολπίτιδες ονομάζονται οι φλεγμονές των παραρρίνιων κόλπων γενικά. Διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες. Κάθε μία παίρνει το όνομα του κόλπου που πάσχει π.χ ιγμορίτιδα, σφηνοειδίτιδα κ.λ.π. Όταν συμπάσχουν όλοι οι κόλποι, η κατάσταση ονομάζεται παγκολπίτιδα. Τα ιγμόρεια προσβάλλονται συχνότερα στους ενήλικες και οι ηθμοειδείς κυψέλες στα παιδιά.

Αιτιολογία

-επέκταση φλεγμονής της μύτης μέσω των πόρων των κόλπων
-απόφραξη της μύτης (σκολίωση, οίδημα, όγκος, επιπωματισμός κ.α) λόγω παρακώλυσης της παροχέτευσης του κόλπου.
-τραυματισμοί, κατάγματα, ξένα σώματα
-απότομες εισροφήσεις νερού από τη μύτη κατά τις καταδύσεις
-φλεγμονές δοντιών (προκαλούν κυρίως ιγμορίτιδα-εξαγωγή δοντιού συχνά δημιουργεί στοματοκολπικό συρίγγιο)
-οι χρόνιες μορφές οφείλονται σε ατελώς θεραπευθείσες οξείες και ευοδώνουν την ανάπτυξη πολυπόδων.

Υπεύθυνα μικρόβια είναι συνήθως ο πνευμονιόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος και ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας καθώς και ιοί (κυρίως σε παιδιά).

Στάδια

Αύξηση της αιμάτωσης του βλεννογόνου του κόλπου, οίδημα, έξοδος υγρού και μετάπτωση αυτού σε πύον.

Κλινική εικόνα

Κάθε μορφή έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της (βλ. αντίστοιχο κεφάλαιο), γενικά όμως ισχύουν τα εξής:

-προηγείται ρινίτιδα που τα συμπτώματα της (απόφραξη, ανοσμία, ρινόρροια) επιδεινώνονται
-κακουχία
-πόνος στην περιοχή του πάσχοντος κόλπου και ευαισθησία στην ψηλάφηση
-πονοκέφαλος
-πυρετός
-έκκριμα στον πόρο του πάσχοντος κόλπου
-οι χρόνιες μορφές έχουν την ίδια συμπτωματολογία αλλά ηπιότερη

Διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό και την κλινική εικόνα και επιβεβαιώνεται με ακτινολογικό έλεγχο. Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει γενικά τις παθήσεις που προκαλούν προσωπαλγία (βλ. αντίστοιχο κεφάλαιο) και κεφαλαλγία.

Παρακέντηση του κόλπου μπορεί να γίνει για διαγνωστικούς – θεραπευτικούς λόγους (αν βρεθεί υγρό, ο κόλπος καθαρίζεται και η καλλιέργεια του υγρού αποκαλύπτει το υπεύθυνο μικρόβιο – αντιβιοτικό).

Θεραπεία

-ανάπαυση, κατάκλιση
-αντιβιοτικά σε μεγάλες δόσεις για 15-20 μέρες
-αποσυμφοριτικά για τη μύτη
-παυσίπονα
-αντιαλλεργικά φάρμακα σε αλλεργικά άτομα
-επί μη υποχώρησης παρακέντηση και ενδεχόμενα τοποθέτηση σωληνίσκων στους κόλπους για πλύσεις επί μερικές ημέρες.
-ριζικές επεμβάσεις σε χρόνιες μορφές, όταν αποτύχουν τα παραπάνω (ηθμοειδεκτομή, μόνιμες διαρρινικές παροχετεύσεις κ.α ανάλογα την περίπτωση). Οι επεμβάσεις αυτές αποφεύγονται στα παιδιά για να μην επηρεαστεί η ανάπτυξη του κρανίου.