Γενικά

Η τοξοπλάσμωση οφείλεται στο σπορόζωο Toxoplasma gondii, το οποίο είναι ένα παράσιτο και ανήκει στα πρωτόζωα. Οι γάτες είναι οι τελικοί ξενιστές, οι οποίες αποβάλλουν στα κόπρανά τους τις ωοκύστεις, από τις οποίες μολύνεται ο άνθρωπος. Η πρόσληψη ωοκύστεων γίνεται άμεσα από τις γάτες και έμμεσα από το ωμό ή το μισοψημένο κρέας. Προσβάλλει τις εγκύους σε ποσοστό 0,5% και είναι υπεύθυνο για αυξημένο ποσοστό ενδομήτριων θανάτων του εμβρύου και αποβολών. Σε ποσοστό 90% η νόσος είναι ασυμπτωματική. Η προσβολή του εμβρύου γίνεται στις περιπτώσεις πρωτομόλυνσης κατα την κύηση με συχνότητα 1:2.000 κυήσεις. Η διάγνωση της τοξοπλάσμωσης, αμέσως μετά τον τοκετό, είναι εφικτή μόνο στο 20% των νεογνών που έχουν προσβληθεί από τη νόσο κατά τη διάρκεια της κύησης. Η βαρύτητα της λοίμωξης εξαρτάται από την ηλικία της κύησης κατά την οποία εκδηλώθηκε η τοξοπλάσμωση. Κατά το πρώτο τρίμηνο προσβάλλεται το 15% των εμβρύων, ποσοστό που αυξάνεται σε 25% στο δεύτερο και 60% στο τρίτο τρίμηνο της κύησης.

Κλινική εικόνα

Η συγγενής τοξοπλάσμωση εκδηλώνεται με χοριοαμφιβληστροειδίτιδα, η οποία μπορεί να είναι και το μοναδικό εύρημα, σπασμούς, ίκτερο, υδροκεφαλία, μικροκεφαλία, πυρετό ή υποθερμία, ηπατοσπληνομεγαλία, λεμφαδενοπάθεια, εμέτους, διάρροια, καταρράκτη, μικροφθαλμία, οπτική ατροφία και πνευμονία. Η πιο συχνή εκδήλωση στη μητέρα, είναι η οπισθοτραχηλική λεμφαδενίτιδα, σε ποσοστό 10-20% των περιπτώσεων.

Διάγνωση

Η διάγνωση της τοξοπλάσμωσης στηρίζεται σε διάφορες εργαστηριακές εξετάσεις. Ο προσδιορισμός της παρουσίας της ειδικής για τοξόπλασμα IgM ανοσοσφαιρίνης επιβεβαιώνει την πρόσφατη προσβολής της νόσου, η οποία μπορεί να παραμείνει για αρκετούς μήνες. Η παρουσία των ειδικών IgA αντισωμάτων έναντι του τοξοπλάσματος στον ορό της μητέρας, είναι ένδειξη πρόσφατης λοίμωξης και υπάρχει ο κίνδυνος εισόδου του παρασίτου στο έντερο. Τα IgA ανιχνεύονται στην πρόσφατη λοίμωξη και εξαφανίζονται νωρίτερα από τα IgM, παραμένουν τρεις με εννιά μήνες και δεν προσδιορίζονται στην χρόνια φάση της λοίμωξης. Επίσης μπορεύν να προσδιορισθούν στο αμνιακό υγρό και να διαγνωστεί η λοίμωξη εντός δύο ημερών απο την λήψη του δείγματος.

Θεραπεία

Χορηγείται πυριμεθαμινη ή σουλφαδιαζίνη. Η πυριμεθαμίνη, χορηγείται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, είναι ανταγωνιστής τους φυλικού οξέος και είναι δυνατόν να προκαλέσει τερατογένεση. Για το λόγο αυτό, θεωρείται σκόπιμη η σύγχρονη χορήγηση φυλικού οξέος. Η σουλφαδιαζίνη, χορηγείται προς το τέλος της κύησης, ενώ αυξάνει τον κίνδυνο πυρηνικού ικτέρου στο έμβρυο. Δεν χρειάζεται θεραπεία όταν οι ορολογικές αντιδράσεις ήταν θετικές πριν απο την κύηση, ακόμα και αν η προσβολή από την νόσο έγινε αμέσως πριν απο την σύλληψη.

Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα των διαφόρων θεραπευτικών σχημάτων είναι αντιφατικά. Τονίζεται ιδιαίτερα η σημασία της ενημέρωσης του νεογνολόγου για την νόσηση της μητέρας, ώστε να γίνει η έγκαιρη ορολογική διάγνωση και να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία στο νεογέννητο. Να σημειωθεί ότι, σε μεγάλο ποσοστό, μπορεί να προσβληθεί μόνο ο πλακούντας, χωρίς να επηρρεάσει το έμβρυο, το οποίο φαίνεται ότι προσβάλλεται κατα τον τοκετό.

Διαβάστε επίσης

• Τερηδόνα και ουλίτιδα της κύησης
• Σακχαρώδης διαβήτης κύησης: η σωστή παρακολούθηση πρέπει να ξεκινά από νωρίς
• Πόσο αξιόπιστα είναι τα test εγκυμοσύνης
• Πρωινή ναυτία της κύησης: Yπάρχει θεραπεία;
• Η κύηση του πρώτου ανθρώπινου κλώνου κρύβει κινδύνους για τη μητέρα