Ο Αη Βασίλης λοιπόν “υπάρχει”, όσο υπάρχει η χαρά, η ελπίδα και η ευτυχία της προσμονής.

Η πιο ευχάριστη και παραδοσιακή μορφή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι αναμφισβήτητα ο Άγιος Βασίλης. Χονδρός, ροδομάγουλος και ντυμένος στα κόκκινα, συνεχώς γελαστός και κρατώντας στη πλάτη του τσουβάλι με δώρα, γυρίζει όλο τον κόσμο και τα μοιράζει στα παιδιά, μένοντας για πάντα τυπωμένος στην καρδιά και στην ψυχή μας.

Ποιός όμως θα πίστευε ότι ο Αη Βασίλης ήταν αδύνατος και τα κόκκινα ρούχα του τα “φόρεσε” η Coca-Cola το 1931 για διαφημιστικούς λόγους; Η λαϊκή παράδοση φρόντισε να δημιουργήσει την εικόνα του Αη Βασίλη – προστάτη των φτωχών, αν και στη διανομή των δώρων στα παιδιά, εμπλέκονται δύο ορθόδοξοι Αγιοι, δύο διαφορετικά πρόσωπα. Πρόκειται για δύο Έλληνες επισκόπους, τον Μέγα Βασίλειο και τον Άγιο Νικόλαο.

Αγιος Νικόλαος ή Σάντα Κλάους

Για τις χώρες της Δύσης αυτός που φέρνει τα δώρα στους φτωχούς και τα παιδιά είναι ο Αγιος Νικόλαος ή Santa Clause, τον οποίο στην Ελλάδα γιορτάζουμε στις 6 Δεκεμβρίου και τον θεωρούμε προστάτη των Ναυτικών.

Στην Ιστορία του Αγίου Νικολάου, ως προστάτη των φτωχών και των παιδιών, οι λαοί του βορρά ανάμιξαν και στοιχεία από αρχαιότερους μύθους, όπως τα ξωτικά, το άστρο του βορρά, το έλκυθρο κλπ.

Έτσι δημιουργήθηκε ο μύθος του Σάντα Κλάους, ενός ευτραφούς τύπου με στρογγυλά γυαλιά λευκά γένεια, κόκκινη στολή και μαγικές ικανότητες, ο οποίος κατοικεί στο Βόρειο Πόλο και περιστοιχίζεται από νεράϊδες του χιονιού και ξωτικά.

Ο Αγιος Νικόλαος εικονογραφείται στην ορθόδοξη παράδοση, ως γέροντας, ασπρογένης επίσκοπος και επειδή την πρώτη του Γενάρη γιορτάζει ο Αγιος Βασίλειος και συνηθίζουμε να προσφέρουμε δώρα την Πρωτοχρονιά, συνδυάστηκε το όνομα του εορτάζοντος Αγίου Βασιλείου με τη μορφή του άλλου Αγίου, του Αγίου Νικολάου, ο οποίος θεωρείται στη Δύση ως ο καλός παππούς Αγιος, που μοιράζει τα δώρα.

Οσον αφορά για το χρώμα της στολής του Αγίου Βασιλείου, μάλλον θα πρέπει να μην ανατρέξουμε τόσο πίσω, αλλά να στραφούμε στο έτος 1931, όταν η εταιρία αναψυκτικών Coca-Cola ανέθεσε σε ένα γραφίστα να ντύσει τον Santa Claus στα κόκκινα ώστε να ταιριάζει με το αναψυκτικό της.

Η διαφήμιση είχε τόση επιτυχία, ώστε σήμερα ο Αη Βασίλης στα κόκκινα να θεωρείται αναπόσπαστο μέρος των εορτών και της λατρείας.

Η πραγματική ιστορία του Μεγάλου Βασιλείου

Στην πραγματικότητα, ο Μέγας Βασίλειος υπήρξε αυστηρός ασκητής, πολύ ψηλός και πολύ αδύνατος, είχε χλωμό σκούρο δέρμα και κοντά μαλλιά και μακριά μαύρα γενιά, σκούρα μάτια και ερευνητική ματιά.

Ηταν φιλάσθενος, είχε προβλήματα υγείας και υπέφερε από το ανυπόφορο κρύο και το βαρύ χειμώνα της Καππαδοκίας. Ηταν πολύ δυναμικός, εμπνευστής της οργανωμένης φιλανθρωπίας (Βασιλειάδα) και δεινός θεολόγος.

Ας δούμε, όμως, πότε και πού έζησε και ποιά ήταν η οικογένειά του. Ο παππούς του ήταν μάρτυρας, ο αδελφός του Γρηγόριος ήταν επίσκοπος Νύσσης, ο αδελφός του Πέτρος επίσκοπος Σεβαστείας και ο αδελφός του Ναυκράτιος ασκήτευε στην έρημο του Πόντου και πέθανε σε ηλικία μόλις 27 χρόνων.

Ο ίδιος ήταν επίσκοπος Καισαρείας. Οι αδελφές του ήταν όλες αφιερωμένες στον Θεό και η μία από αυτές ήταν η Αγία Μακρίνα, η οποία και επηρέασε τον Αη Βασίλη να στραφεί στην χριστιανική πίστη. Τον πατέρα του τον έλεγαν και αυτόν Βασίλειο και ήταν δικηγόρος, ενώ μητέρα του ήταν η Εμέλεια, μία σοφή και άγια γυναίκα. Γεννήθηκε στην Καισάρεια το 330 μ.Χ

Μετά τις πρώτες σπουδές του στην Καισάρεια μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου διδάχτηκε από τον περίφημο εθνικό ρήτορα Λιβάνιο.

Σε ηλικία 22 ετών ήρθε στην Αθήνα, για πανεπιστημιακές σπουδές με συμφοιτητές τον φίλο του Γρηγόριο Ναζιανζηνό και τον Ιουλιανό, τον μετέπειτα αυτοκράτορα. Σπούδασε φιλολογία, μαθηματικά, φιλοσοφία, ρητορική, ηθική, αστρονομία, γεωμετρία, διαλεκτική.

Απεβίωσε από ασθένεια σε ηλικία 48 ετών, τον Δεκέμβριο του 378 μ.Χ και κηδεύτηκε την 1η Ιανουαρίου του 379 μ.Χ και έτσι το ονομά του συνέπεσε με τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς από τους Ορθοδόξους, ενώ οι Καθολικοί έχουν τον Αγιο Συλβέστρο, οι Άγγλοι τον St. Nikolas κλπ.

Τη μνήμη του Αγίου ή Μέγα Βασιλείου τη γιορτάζουμε δύο φορές μέσα στον Ιανουάριο, καθώς εκτός από την Πρωτοχρονιά τη γιορτάζουμε και στις 30 του μηνός με τους Τρεις Ιεράρχες

Λόγω του σημαντικότατου έργου του, ο Αγιος Βασίλειος ονομάστηκε Μέγας. Μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς. Ίδρυσε το πτωχοτροφείο και νοσοκομείο “ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΑ” σε μια πόλη 30.000 κατοίκων.

Οργάνωσε την ελεημοσύνη και τη φιλανθρωπία στην επαρχία του, έφτιαξε κοντά στην Καισάρεια μια ολόκληρη πόλη από φιλανθρωπικά ιδρύματα, γηροκομεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, ορφανοτροφεία και καθιέρωσε την διανομή αγαθών τροφίμων, ρούχων, χρημάτων και κάθε είδους βοήθειας σε φτωχές οικογένειες απόρων.

Σπουδαία ήταν και η συγγραφική του εργασία. Έγραψε δογματικά, ασκητικά, ηθικά, παιδαγωγικά έργα καθώς και ομιλίες, κηρύγματα και επιστολές. Κήρυξε την ελληνοχριστιανική παιδεία, στηριζόμενη στον Απόστολο Παύλο και τον Πλάτωνα.

Συμπλήρωσε με ευχές την Θεία Λειτουργία. Διακρίθηκε για το ήθος του, τη σοβαρότητα και την αξιοπρέπειά του, καθώς επίσης για την ευσέβειά το, για την καλοσύνη και την ανθρωπιά του και παρέμεινε μέχρι το τέλος ακλόνητος στις αρχές και στα πιστεύω του.

Ο σύγχρονος Αη Βασίλης μοιράζει εκτός από δώρα την ίδια τη χαρά και την ευτυχία της προσμονής

Η ιστορία του Αη Βασίλη έχει υποστεί ουσιώδεις αλλαγές από την παράδοσή μας. Ωστότο μάλλον δε θα ενοχλείται από αυτή τη μικρή ‘διαστρέβλωση’ της ζωής και της μορφής του, αφού σκοπός της αλλαγής αυτής ήταν να ταιριάξει περισσότερο με την παιδική ψυχή και τα παιδικά όνειρα.

Αντιθέτως θα χαίρεται που αποτελεί πηγή χαράς για όλα τα μικρά παιδιά. Χάρη στον Αη Βασίλη, η ανθρωπότητα για λίγες ημέρες αλλάζει ύφος, γίνεται πιο ανθρώπινη, πιο χαρούμενη.

Ο Αη Βασίλης λοιπόν “υπάρχει” και δεν περιορίζεται μόνο μέσα στα στενά όρια της Χριστιανοσύνης, αλλά τα ξεπέρασε κατακτώντας τις καρδιές όλων των ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς ποτέ δεν έρχεται κατσούφης και φτωχικός και όποτε εμφανίζεται μοιράζει στα παιδιά όχι μόνο δώρα αλλά την ίδια τη χαρά, την ελπίδα και την ευτυχία της προσμονής.

Διαβάστε επίσης

• Μελομακάρονα εναντίον κουραμπιέδων
• Η φυσιολογία της γιορτινής μέθης
• Αλκοόλ και τυχερά παιχνίδια πάνε μαζί
• Τα σωματικά συμπτώματα του τζογαδόρου
• Γιορτές: χαρά για μικρούς, στρες για μεγάλους