Το κάπνισμα αποτελεί κοινωνική συμπεριφορά με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην υγεία όσο και στην οικονομία. Η ελάττωση των επιπέδων της νικοτίνης στον οργανισμό τις πρώτες ώρες της αποχής από το κάπνισμα, συνοδεύεται από συμπτώματα απόσυρσης όπως ανησυχία, τρόμο, αίσθημα παλμών, εφίδρωση, κεφαλαλγία, αδυναμία συγκέντρωσης, άγχος, αϋπνία και αύξηση της όρεξης. Τα συμπτώματα αυτά γίνονται περισσότερο έκδηλα μετά τις 12 ώρες από τη διακοπή του καπνίσματος και διαρκούν λίγες μόνο ημέρες.

Η σύγχρονη φαρμακευτική προσέγγιση της διακοπής του καπνίσματος περιλαμβάνει τη χορήγηση νικοτίνης με τη μορφή μαστίχας ή διαδερμικού αυτοκόλλητου επιθέματος βραδείας αποδέσμευσης, ενώ αναμένεται να κυκλοφορήσουν στην ελληνική αγορά και νέες φαρμακευτικές ουσίες. ’λλες θεραπευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν την ψυχολογική υποστήριξη, τεχνικές χαλάρωσης και αλλαγή των κοινωνικών συνηθειών. Πάνω από όλα όμως απαιτείται η ενεργή βούληση και συμμετοχή του ατόμου που επιθυμεί να διακόψει την καταστροφική συνήθεια. Τα μακρόχρονα ευνοϊκά αποτελέσματα όλων των παρεμβάσεων, όπως περιγράφονται στη διεθνή ιατρική βιβλιογραφία, δεν υπερβαίνουν το 20-25%.

Οι πρώτες παρατηρήσεις σχετικά με την ευνοϊκή δράση του Βελονισμού στη θεραπεία των εξαρτήσεων, πραγματοποιήθηκαν στη δεκαετία του 1960 στο Χονγκ Κονγκ. Η ανακάλυψη στις αρχές του 1980, υψηλών επιπέδων ενδορφινών στον ορό των εξαρτημένων ατόμων που υποβάλλονταν σε θεραπεία με Βελονισμό, αποτέλεσε το έναυσμα για την εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων, σε οργανωμένα κέντρα απεξάρτησης του εξωτερικού. Παράλληλα, μελέτες σε πειραματόζωα που είχαν καταστεί εξαρτημένα από ναρκωτικές ουσίες, ενίσχυσαν την άποψη ότι ο Βελονισμός μπορεί να δράσει ευνοϊκά, καταστέλλοντας τα συμπτώματα απόσυρσης.

Πως γίνεται η θεραπεία

Η θεραπεία συνήθως αρχίζει δώδεκα ώρες μετά την τελευταία εισπνοή καπνού, όταν δηλαδή αρχίσουν να εκδηλώνονται τα πρώτα συμπτώματα απόσυρσης. Επιλέγονται σημεία που βρίσκονται στο πρόσωπο όπως ΠΕ20 (στο άνω άκρο της ρινοχειλικής αύλακας), Extra1 (στο μεσόφρυο) και απόμακρα σημεία που, είτε ανήκουν στους μεσημβρινούς των οργάνων που πάσχουν (Π7, Κ7, Περ6), είτε έχουν ισχυρή αγχολυτική και κατευναστική δράση (ΠΕ4, ΚΑ20). Παράλληλα επιλέγονται και βελονίζονται σημεία που εντοπίζονται στο πτερύγιο του αυτιού (Σενμεν, Στομάχι, Πνεύμονας). Οι βελόνες, που είναι αποστειρωμένες και χρησιμοποιούνται μία μόνο φορά, παραμένουν στο σημείο βελονισμού για 20 – 30 λεπτά και κατόπιν απομακρύνονται. Παρόμοια τεχνική, αποτελεί η τοποθέτηση στα σημεία του πτερυγίου του αυτιού ημιμόνιμων βελονών. Αυτές έχουν πολύ λεπτή αιχμή, μήκος που δεν υπερβαίνει το 1,5 χιλιοστό και αντί για λαβή διαθέτουν μικρή περιέλιξη, με τη μορφή εξογκώματος, που εμποδίζει τη βελόνα να βυθιστεί περισσότερο. Αφού αποστειρωθεί πολύ καλά το σημείο βελονισμού, εισάγεται η ημιμόνιμη βελόνα και καλύπτεται από ένα μικρό αντιαλλεργικό λευκοπλάστ. Μπορεί να παραμείνει εκεί για 7 έως 10 ημέρες.

Πόσο διαρκεί η θεραπεία – Αποτελέσματα

Οι συνεδρίες επαναλαμβάνονται καθημερινά ή κάθε δύο ημέρες την πρώτη εβδομάδα. Παράλληλα ζητείται από τον ασθενή να περιγράφει σε κάθε επίσκεψη τα συμπτώματα που παρουσίασε την προηγούμενη ημέρα, έτσι ώστε να τροποποιηθεί ανάλογα το θεραπευτικό πρωτόκολλο. Για τη δεύτερη και τρίτη εβδομάδα οι συνεδρίες επαναλαμβάνονται κάθε τρεις ημέρες.

Με την παραπάνω μέθοδο, υπάρχει αναγνώριση θεραπευτικής βοήθειας στο 75% των περιπτώσεων και αφορά έλλειψη έντονης στέρησης (απεξάρτηση) στο 70% και συμπτωματολογία απέχθειας (αλλοίωση γεύσης – όσφρησης, τάση εμέτου, κ.α.), στο 50%. Αναμένεται να διακόψει το κάπνισμα, τουλάχιστον για ένα μήνα, το 65% των ατόμων (Αποστολόπουλος Α. Διακοπή καπνίσματος με βελονισμό επί 190 περιπτώσεων. 7ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο Βελονισμού, Αθήνα, Οκτώβριος 1995).

Σε ανασκόπηση των εργασιών που αφορούν την αποτελεσματικότητα του βελονισμού στην διακοπή του καπνίσματος (Lewith GT. The treatment of tobacco addiction. Comp. Ther. Med. 1995;3:142-145), ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο βελονισμός είναι εξίσου αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων απόσυρσης, με την εξωγενή χορήγηση νικοτίνης.

Τα μακροχρόνια αποτελέσματα του βελονισμού εντούτοις, προοδευτικά μειώνονται, εφόσον αριθμός ατόμων αρχίζει το κάπνισμα μετά τους τρεις μήνες, κυρίως σαν αποτέλεσμα αυθόρμητης κοινωνικής συμπεριφοράς ή κάτω από την πίεση γεγονότων και καταστάσεων. Από όλες τις μελέτες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα στη διεθνή βιβλιογραφία, φαίνεται πώς τα υψηλά ποσοστά αποχής από το κάπνισμα που παρατηρούνται τους πρώτους τρεις μήνες (60-70%), δεν υπερβαίνουν στον ένα χρόνο το 30-40%. Αυτό γιατί, ο βελονισμός σε καμιά περίπτωση δεν είναι δυνατό να προλάβει κοινωνικές συμπεριφορές, που οδηγούν στην υποτροπή της βλαβερής συνήθειας.

Για αυτό το λόγο, η ενεργή συμμετοχή και η ισχυρή θέληση του ατόμου είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία. Ο καπνιστής που επιθυμεί να απαλλαγεί από το κάπνισμα, έχει στη διάθεσή του μια πληθώρα αποτελεσματικών τεχνικών. Ο βελονισμός είναι μια ασφαλής μέθοδος, με τουλάχιστον ίδια ποσοστά επιτυχίας με τις υπόλοιπες. Μπορεί να εφαρμοσθεί είτε σαν μοναδική συμπληρωματική προσέγγιση σε όσους αντιμετωπίζουν δυσκολία, τουλάχιστον τις πρώτες ημέρες αποχής από το κάπνισμα, είτε να συνδυασθεί με οποιαδήποτε άλλη φαρμακευτική ή μη, τεχνική (εξωγενή λήψη νικοτίνης, ψυχοθεραπεία κ.λ.π).

Διαβάστε επίσης

• Αν σκέφτεστε να μείνετε έγκυος…
• Κρύα χέρια και πόδια
• Βελονισμός και ταυτόχρονη λήψη φαρμάκων
• Βελονισμός: Μια ευεργετική θεραπεία
• Τσιγαρόβηχας