Ξυπνάς το βράδυ από μία κραυγή που σου παγώνει το αίμα. Τρέχεις στο δωμάτιο του παιδιού σου και το βλέπεις όρθιο στο κρεβάτι του να κλαίει και τα μάτια του να είναι γεμάτα από τρόμο. Προσπαθείς να το πάρεις αγκαλιά και αυτό σε κλωτσάει ή σε δαγκώνει, προσπαθείς να το καθησυχάσεις και αυτό κλαίει περισσότερο. Προσπαθεί να φύγει από το κρεβάτι ή μένει γαντζωμένο σε αυτό. Ξαφνικά σταματάει και ξαναπέφτει για ύπνο σαν να μην έχει συμβεί τίποτε! Πολλοί γονείς έχουν γίνει μάρτυρες τέτοιων καταστάσεων, που όσες φορές και αν τις ζήσουν δείχνουν παράλογες. Και όμως υπάρχει λογική εξήγηση. Το παιδί βίωσε έναν νυχτερινό τρόμο. Αν και οι γονείς θορυβούνται από μία τέτοια εμπειρία, και θέλουν να ζητήσουν όσο πιο σύντομα γίνεται την γνώμη ενός ειδικού θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι νυχτερινοί τρόμοι είναι κάτι κοινό που συμβαίνει στην παιδική ηλικία.

Αυτό που τρομοκρατεί περισσότερο τους γονείς είναι το γεγονός ότι το παιδί δεν δείχνει να τους αναγνωρίζει και ότι το ίδιο είναι “εκτός εαυτού”. Αυτό συμβαίνει διότι, το παιδί που βιώνει έναν νυχτερινό τρόμο δεν κοιμάται, αλλά δεν είναι και ακριβώς ξύπνιο. Μέρος του εγκεφάλου δίνει την εντολή από το βαθύ στάδιο του ύπνου, να περάσει σε πιο ελαφρύ στάδιο και από την άλλη δίνεται η εντολή “κοιμήσου ακόμη είμαι κουρασμένος”.

Από την άλλη πλευρά έχουμε τους εφιάλτες. Οι εφιάλτες είναι πολύ τρομακτικοί για τα παιδιά. Ο εφιάλτης είναι ένα όνειρο του οποίου το περιεχόμενο είναι τόσο τρομακτικό και έτσι τα παιδιά ξυπνούν. Στην πραγματικότητα το παιδί μπορεί να ξυπνήσει και να μην μπορεί να ξανακοιμηθεί από τον φόβο του.

Τόσο οι νυχτερινοί τρόμοι όσο και οι εφιάλτες τείνουν να εξαφανιστούν όσο μεγαλώνει το παιδί. Παρ΄όλα αυτά υπάρχουν και μερικές τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς να αναπεξέλθουν αποτελεσματικά.

Οδηγίες για γονείς

Για τους νυχτερινούς τρόμους

Μείνετε ήρεμοι, θυμηθείτε ότι παρόλο που οι νυχτερινοί τρόμοι φαίνονται τρομακτικοί, είναι ένα φυσιολογικό συμβάν ανάμεσα στα παιδιά, ειδικά στην ηλικία των 3-5 ετών. Παραμείνετε κοντά στο παιδί σας μέχρι να τερματίσει το επεισόδιο. Παρ’ολο που είναι δύσκολο να βλέπετε το παιδί σας να ουρλιάζει, στην πραγματικότητα δεν μπορείτε να σταματήσετε έναν νυχτερινό τρόμο. Δημιουργήστε τις κατάλληλες συνθήκες ασφάλειας έτσι ώστε το παιδί να μην τραυματιστεί. Πολλές φορές πάνω στο επεισόδιο το παιδί μπορεί να κατέβει από το κρεβάτι του και να αρχίσει να τρέχει πανικόβλητο. Μην κάνετε αναφορές στο παιδί σας την άλλη μέρα για το γεγονός. Τα παιδιά δεν θυμούνται το τι έχει συμβεί και δεν υπάρχει κανένας λόγος να τους το θυμίσουμε εμείς οι ίδιοι.

Προληπτικά, αν τα επεισόδια γίνονται συχνά, εντοπίστε την ώρα που αρχίζουν, και σπάστε τον κύκλο του ύπνου του παιδιού. Ξυπνήστε τα μισή ώρα αφ΄ότου πέσει για ύπνο απασχολήστε το λίγο και μετά αφήστε το να ξανακοιμηθεί. Τα σπάσιμο του υπνικού κύκλου διακόπτει την επανάληψη των νυχτερινών τρόμων.

Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας κοιμάται αρκετά. Αυξήστε τις ώρες του ύπνου. Βάλτε το νωρίτερα στο κρεβάτι το βράδυ ή ξυπνήστε το αργότερα το πρωί. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν τα παιδιά σταματήσουν να κοιμούνται το μεσημέρι τότε συνήθως αρχίζουν οι νυχτερινοί τρόμοι.

Πριν κοιμηθεί το παιδί, περάστε λίγες ευχάριστες στιγμές μαζί του. Ένα παραμύθι ή μια ιστορία, του δημιουργεί όμορφα συναισθήματα. Ρωτήστε το ακόμα, αν υπάρχει κάτι που το ανησυχεί και θέλει να το μοιραστεί μαζί σας.

Βοηθήστε να μην παίρνει τις ανησυχίες της ημέρας στο κρεβάτι του. Ταυτόχρονα υιοθετήστε μια ευχάριστη “ρουτίνα” προ του ύπνου, παροτρύνοντας το παιδί να σας διηγηθεί τα ευχάριστα γεγονότα που είχε μέσα στην ημέρα που πέρασε.

Κατά την διάρκεια της ημέρας, συζητήστε μαζί του για τα πράγματα εκείνα που το φοβίζουν ή το αγχώνουν.

Εφιάλτες

Αν το παιδί δει έναν εφιάλτη, προσπαθήστε να το καθησυχάσετε λέγοντας του ότι είδε ένα κακό όνειρο. Καθίστε κοντά του και ανάψτε το φως. Μιλήστε του με ήρεμη φωνή και κάντε το να αισθανθεί ασφάλεια. Αν είναι πολύ φοβισμένο δεν είναι κακό να κοιμηθεί μαζί σας στο κρεβάτι, αν και θα είναι καλό να του υπενθυμίσετε ότι ο κανόνας είναι να κοιμάται μόνο του. Το αγαπημένο του αρκουδάκι είναι ένας καλός σύμμαχος στην προσπάθεια σας να το ηρεμήσετε. Είναι σημαντικό για τα παιδιά να νοιώθουν ότι εκείνα έχουν τον έλεγχο και στους εφιάλτες τους και το αγαπημένο τους παιχνίδι τα βοηθά να νοιώσουν δυνατά και προστατευμένα.

Τόσο οι σκηνές βίας στην τηλεόραση, όσο και τα τέρατα στα κινούμενα σχέδια μπορεί να φοβίζουν το παιδί, το οποίο το βράδυ στον ύπνο του θα αναπαράγει μέσω ονείρου τα οπτικά ερεθίσματα που είχε κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Ακόμη, το άγχος από καινούριες καταστάσεις όπως π.χ. πρώτες μέρες στο σχολείο, μετακόμιση, ένταση στο σπίτι κτλ είναι γεγονότα που δημιουργούν στο παιδί ανασφάλεια και ως αποτέλεσμα είναι το βράδυ στον ύπνο τους να έχουν εφιάλτες.

Βοηθά πολύ λοιπόν να μιλήσουμε στο παιδί, με αφορμή τους εφιάλτες του, για να μάθουμε τι τα αγχώνει στη ζωή τους.

Επειδή κατά την διάρκεια ενός νυχτερινού τρόμου ή ενός εφιάλτη το παιδί απολαμβάνει όλη την προσοχή και την στοργή μας, ορισμένες φορές είναι συνηθισμένο αυτά τα επεισόδια να επαναλαμβάνονται μόνο και μόνο για να συνεχίσουμε να το κανακεύουμε. Αποφύγετε λοιπόν να δίνετε υπερβολική έκταση στο θέμα, και δώστε περισσότερο χρόνο για παιχνίδι και αγκαλιές στο παιδί σας τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας.