Οι Αφθες! Μικρές, συνήθως “αθώες”, αλλά τόσο εκνευριστικά επώδυνες. Πολλοί τις έχουμε “νιώσει” για τα καλά, έστω για μια φορά στο στόμα μας. Χαρακτηριστικό και μη εξαιρετέο “τσούξιμο”, εύκολα αναγνωρίσιμο. Η ανακούφιση όμως, όχι και τόσο απλή! Οι άφθες είναι μια από τις πιό συνηθισμένες υποτροπιάζουσες ασθένειες του στόματος και όμως μια από τις λιγότερο κατανοητές. Εμφανίζονται ως μικρά επώδυνα έλκη (πληγές) στα οποία γύρω-γύρω υπάρχει μία μικρή κοκκινίλα.

Γιατί παρουσιάζονται;

Όλα τα παραπάνω βέβαια, είναι γνωστά, έχουν παρατηρηθεί. Το γιατί όμως θολό! Οι άφθες λοιπόν, έχουν μελετηθεί για πολλά χρόνια από αναρίθμητους ερευνητές, αλλά η ακριβής αιτιολογία παραμένει ουσιαστικά άγνωστη. Το μόνο που μπορεί να αναφερθεί, είναι κάποιοι “παράγοντες” οι οποίοι επιδεινώνουν τα συμπτώματα και αυξάνουν την επανεμφάνιση των αφθών, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί οτι είναι και οι αιτίες αυτών.

Οι κυριότεροι λοιπόν ενοχοποιητικοί παράγοντες των αφθών είναι :

1. η κληρονομική προδιάθεση.
2. κάποια μικρόβια της στοματικής κοιλότητας (στρεπτόκοκκος Sanguis).
3. η περίοδος των γυναικών (πολλές φορές οι άφθες εμφανίζονται πριν την αρχή της περίοδου και εξαφανίζονται με το τέλος αυτής).
4. ορισμένες διαταραχές του αίματος, όπως η έλλειψη σιδήρου ή βιταμινών.
5. κάποιες ασθένειες του πεπτικού συστήματος (ελκωτική κολίτιδα).
6. οι μικροτραυματισμοί του εσωτερικού του στόματος (π.χ. γδάρσιμο από κόκκαλο ψαριού).
7. το stress και το άγχος.
8. ανοσολογικές διαταραχές ή αλλεργίες σε τροφές και φάρμακα.

Ενώ τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει αποδειχθεί, φαίνεται τελικά ότι οι άφθες είναι αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης ανοσολογικής αντίδρασης, όπου κάποια αμυντικά κύτταρα του ίδιου του οργανισμού ενεργοποιούνται για να πολεμήσουν εναντίον ενός ανύπαρκτου ή τουλάχιστον άγνωστου σε εμάς “εχθρού” που βρίσκεται στο στόμα. Αποτέλεσμα της αντίδρασης αυτής, είναι μία τοπική φλεγμονή που καταλήγει στη δημιουργία των αφθών.

Πώς τις αντιμετωπίζουμε;

Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να αντιμετωπιστεί αυτός ο “αγνώστου προέλευσης εχθρός”;

Πρώτα απ’ όλα, ποτέ δεν πρέπει να ξεχνιέται η συνήθως ύποπτη στοματική υγιεινή. Το σωστό και συστηματικό βούρτσισμα σε συνδιασμό με τις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, πολλές φορές δίνουν απρόσμενες λύσεις ακόμα και σε πολύπλοκα στοματικά προβλήματα.

Σε ασθενείς με καταστάσεις όπως αυτές που αναφέραμε παραπάνω (αναιμίες, γαστρεντερολογικά προβλήματα, ανοσολογικές διαταραχές, stress ή άγχος), η αντιμετώπιση των αφθών προσανατολίζεται πρώτα στη θεραπεία αυτών των ασθενειών έτσι ώστε να εξαφάνιστούν ή τουλάχιστον να υποχωρίσουν τα συμπτωμάτα και των αφθών.

Tι μπορεί να γίνει όμως για την πλειονότητα των ασθενών, στους οποίους το αίτιο των αφθών είναι άγνωστο ; Όταν λοιπόν, οι άφθες δεν είναι συχνές, είναι μικρές και με όχι έντονο πόνο, πρωταρχικός σκοπός είναι η ανακούφιση με μια συμπτωματική θεραπεία που θα υποδείξει ο οδοντίατρος και η οποία περιλαμβάνει πλύσεις του στόματος με διαλύματα που περιέχουν αντισηπτικές, αντιβιοτικές, ή αναισθητικές ουσίες. Στις μεγάλες όμως, έντονα επώδυνες άφθες, όταν μάλιστα αυτές επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, η τοπική χρήση ειδικών αλοιφών προσφέρει κάποια ανακούφιση. Συστηματική χρήση φαρμάκων από το στόμα, επιλέγεται με περίσκεψη από τον οδοντίατρο, μόνο σε πολύ βαρειές περιπτώσεις, καθώς μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες πολύ σημαντικότερες από ότι η ίδιες οι άφθες έχουν.

Σαν συμπέρασμα

Φαίνεται τελικά, οτι οι “μικρές αλλά θαυματουργές” άφθες ταλαιπωρούν συχνά αρκετό κόσμο. Η αιτιολογία τους είναι ακόμη άγνωστη και η θεραπεία τους συμπτωματική (ανακουφιστική).

Διαβάστε επίσης

• Βραχείς χαλινοί του στόματος
• Αφθες μεγάλες
• Αφθες μικρές
• Ελκος στόματος από τραυματισμό (οξεία μορφή)
• Θήλωμα στόματος