Τα παγκόσμια χρονικά είναι γεμάτα με αμέτρητες ιστορίες από άνδρες που έψαχναν αδιάκοπα για το τέλειο ερωτικό φίλτρο. Τελικά, η λύση είναι στις … φερομόνες! Η πρώτη φερομόνη, που ανακαλύφθηκε το 1956, ασκούσε ισχυρή σεξουαλική έλξη στους σκώρους. Μια ομάδα Γερμανών ερευνητών εργάστηκε επί 20 χρόνια για να την απομονώσει. Αφού αφαίρεσαν βασικούς αδένες από την άκρη της κοιλιάς σε 500.000 θηλυκούς σκώρους, κατάφεραν να απομονώσουν μία παράξενη ουσία. Μια ασήμαντη ποσότητα της ουσίας αυτής, έκανε τους αρσενικούς σκώρους να φτερουγίζουν ταραγμένα. Αυτή η ένδειξη, κατέστησε δυνατό τον καθορισμό της πρώτης φερομόνης.

Τι είναι οι φερομόνες

Η λέξη φερομόνες, που είναι ελληνική και έχει επικρατήσει διεθνώς, προέρχεται από τις λέξεις φέρω και ορμή. Οι φερομόνες βρίσκονται σε ολόκληρο το ζωϊκό βασίλειο και αποτελούν την πρωϊμότερη μορφή ζωϊκής επικοινωνίας. Στον κόσμο των ζώων, οι φερομόνες ανιχνεύονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, βοηθώντας τα ζώα να καθορίσουν την περιοχή τους, να αναγνωρίζουν τους συντρόφους τους και να προκαλέσουν σεξουαλικό ενδιαφέρον.

Επειδή τα περισσότερα είδη ζώων δεν είναι πάντα σεξουαλικά διαθέσιμα, τις στιγμές που μπορούν να ζευγαρώσουν, τα θηλυκά εκπέμπουν ένα είδος ισχυρού ‘μηνύματος’ προς τα αρσενικά, μέσω φερομονών. Αρκεί μια ελάχιστη ποσότητα φερομονών για να πάρει το μήνυμα το αρσενικό. Η ίδια η φερομόνη, λοιπόν, δρα σαν προπομπός της σεξουαλικής επιθυμίας.

Πολλά ζώα διαθέτουν ένα ειδικό όργανο, το οποίο μεταφέρει χημικά ερεθίσματα κατευθείαν στα πλέον πρωτόγονα κέντρα του εγκεφάλου, προκαλώντας ενστικτώδεις αντιδράσεις. Στα ανθρώπινα έμβρυα υπάρχουν ανάλογα όργανα αλλά φαίνεται ότι καθίστανται μη λειτουργικά μετά τη γέννηση.

Η επίδραση των φερομονών στον άνθρωπο

Στον άνθρωπο, η σχέση όσφρησης-σεξουαλικότητας δεν είναι σαφής. Εξάλλου, η όσφρηση ως αίσθηση στους ανθρώπους είναι υποβαθμισμένη. Σήμερα, οι περισσότεροι καλύπτουν τις οσμές τους με αρώματα, ωστόσο παλιότερα κάτι τέτοιο δεν ήταν συνηθισμένο: έχει μείνει ιστορικό το γράμμα του Ναπολέοντα στην Ιωσηφίνα μετά τη μάχη του Αούστερλιτς : ‘Ne te lave pas! Je reviens.’ (‘Μην πλυθείς! Eρχομαι.’).

Ενα άλλο φαινόμενο που παρατηρείται χωρίς ικανοποιητικη εξήγηση είναι το ακόλουθο: γυναίκες που ζουν μαζί, συχνά συγχρονίζουν τον κύκλο τους, επειδή εκκρίνουν μια άοσμη ουσία στον ιδρώτα, κάτι που μάλλον συνδέεται με τη λειτουργία των φερομονών.

Με την πάροδο των ετών, οι άνθρωποι φαίνεται ότι έχασαν την ικανότητά τους να ανιχνεύουν τις φερομόνες συνειδητά. Σε αντίθεση με τα άλλα ζώα, δεν μυρίζουμε ο ένας τον άλλο όταν συναντιόμαστε, αλλά έχει βρεθεί ότι η αντίληψη των φερομονών παραμένει σε υποσυνείδητο επίπεδο, σχεδόν σε επίπεδο ενστίκτου, που ωστόσο είναι ικανό να ανιχνεύσει την ανθρώπινη σεξουαλικότητα.

Εδώ και πολύ καιρό υπήρχε η άποψη ότι οι ίδιες χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται και από τους ανθρώπους, αλλά μέχρι σήμερα δεν ήταν εφικτό να εξηγηθεί που επιδρούν οι φερομόνες και πως τα μηνύματά τους μεταφέρονται στον εγκέφαλο.

Νεώτερες ανακαλύψεις

Πρόσφατα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και του Yale, πιστεύουν ότι έχουν ανακαλύψει ένα γονίδιο το οποίο μπορεί να δημιουργήσει υποδοχείς φερομονών. Ο υποδοχέας είναι κάποιο τμήμα του κυττάρου το οποίο συνδέεται με ειδικά μόρια. Το γονίδιο, δεν εμφανίζει καμμία ομοιότητα με τα υπόλοιπα γονίδια των ανώτερων θηλαστικών, ενώ μοιάζει πολύ με τα γονίδια που προκαλούν τη δημιουργία υποδοχέων των φερομονών σε άλλα ζώα.

Μπορεί, λοιπόν ο έρωτας να έχει θεωρηθεί μαγεία, ωστόσο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχουν πολύ περισσότερες αλήθειες από όσες μπορεί κανείς να διακρίνει με τα μάτια του. Υποστηρίζουν ότι, φερομόνες που εκκρίνονται από τις γυναίκες, μπορούν να εξαπατήσουν τους άνδρες ώστε να θεωρούν απλές γυναίκες περισσότερο γοητευτικές, ελκυστικές και όμορφες από ότι στην πραγματικότητα είναι!

Ενα γονίδιο, λοιπόν, που μπορεί να εξηγήσει πως οι άνθρωποι συλλέγουν τα σήματα που προέρχονται από τις φερομόνες, έχει επισημανθεί με ακρίβεια για πρώτη φορά. Αυτή η ανακάλυψη αναμένεται να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τα βασικά μας ένστικτα…

Διαβάστε επίσης

• Φερομόνες: τα φυσικά αρώματα