Η ψυχογενής ή νευρική ανορεξία (anorexia nervosa) αποτελεί μία από τις πιο συνηθισμένες διατροφικές διαταραχές, η οποία εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες νεαρής και εφηβικής ηλικίας, χωρίς όμως αυτό να αποκλείει τις περιπτώσεις και στον ανδρικό πληθυσμό. H πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά γυναίκες ηλικίας 14 έως 25 ετών. Το Mental Health Foundation, στη Μεγάλη Βρετανία υπολογίζει ότι μία στις 20 γυναίκες κάποια στιγμή θα υποφέρει από συμπτώματα που σχετίζονται με κάποια διαταραχή της διατροφής, ενώ περίπου το 2% των γυναικών αλλά και μερικών ανδρών παρουσιάζουν ψυχογενή ανορεξία ή βουλιμία. Και ενώ η ψυχογενής ανορεξία εμφανίζεται στην επιστημονική βιβλιογραφία από το 1868, μέχρι και τα μέσα του εικοστού αιώνα ήταν σπάνια, σημειώνοντας σημαντική έξαρση μετά το 1960.

Η ψυχογενής ανορεξία συχνά ξεκινά με δίαιτα αδυνατίσματος, παρά το φυσιολογικό σωματικό βάρος. Πολλοί αποδίδουν τη νέα αυτή τάση στην προβολή του αδύνατου σώματος, σα μοντέλο ιδανικής εικόνας, από τα ΜΜΕ αλλά και από το χώρο της μόδας.

Η εξέλιξη της διαταραχής αυτής σχετίζεται με διαταραγμένη άποψη για την εικόνα του σώματος, λανθασμένη εκτίμηση του μεγέθους και του σχήματος του, αλλά και άρνηση του βαθμού αδυναμίας που υπάρχει.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από ψυχογενή ανορεξία δε σιτίζονται επαρκώς, συνήθως γιατί νιώθουν ότι τα προβλήματά τους προέρχονται από την εμφάνισή τους.

Νομίζουν ότι είναι υπέρβαροι, ακόμα και όταν είναι αδύνατοι και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές είναι αντιαισθητικό για τους άλλους.

Η ψυχική αλλά και η σωματική υγεία επηρεάζεται σημαντικά από την ψυχογενή ανορεξία. Τα σωματικά προβλήματα που παρουσιάζονται συνήθως είναι αμηνόρροια στις γυναίκες, αδυναμία διατήρησης της θερμοκρασίας του σώματος, γαστρεντερικά προβλήματα όπως μειωμένη γαστρική εκκένωση και δυσκοιλιότητα, αλλά και καρδιακά προβλήματα όπως υπόταση και αρρυθμίες.

Αλλα σωματικά προβλήματα που σχετίζονται με τη διαταραχή αυτή είναι τα προβλήματα στο κυκλοφορικό σύστημα , η μείωση της οστικής μάζας, η απώλεια των μαλλιών αλλά και οι νεφροπάθειες.

Και παρόλη τη σοβαρότητα του προβλήματος, η ψυχογενής ανορεξία αποτελεί μία από τις λιγότερο κατανοητές αλλά και αινιγματικές ψυχογενείς διαταραχές.

Συνήθως είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων όπως κοινωνικοί (προβολή της αδυναμίας και συσχέτισή της με την ομορφιά αλλά και υπεραφθονία τροφίμων στις ανεπτυγμένες χώρες), οικογενειακοί (οικογένειες με ιστορικό διατροφικών διαταραχών, ή υπερπροστατευτικές και αυστηρές οικογένειες χωρίς ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και με έλλειψη εμπιστοσύνης στο πάσχον άτομο)

Τόσο οι κοινωνικοί, οι ψυχολογικοί αλλά και οι γενετικοί και βιολογικοί μηχανισμοί έχουν προταθεί για να εξηγήσουν την αιτία της διαταραχής αυτής. Κάθε περίπτωση όμως είναι μοναδική και αίτια της διαταραχής αυτής θα πρέπει να αναζητηθούν κάθε φορά και σε ξεχωριστή βάση.

Η αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας πρέπει να περιλαμβάνει τόσο ψυχολογική θεραπεία, όσο και διατροφική φροντίδα, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για μακροχρόνια κατάσταση.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ατομική, ομαδική ή και οικογενειακή. Συχνά τα άτομα αρχίζουν με ατομική θεραπεία είτε αυτόνομα, με τη βοήθεια κάποιων συμβουλευτικών εγχειριδίων και βιβλίων ή με τη βοήθεια του προσωπικού γιατρού ή κάποιου ειδικού επιστήμονα.

Η διατροφική φροντίδα είναι απαραίτητη και όταν η απώλεια βάρους ξεπερνά το 25% του ιδανικού σωματικού βάρους, συχνά χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Είναι πολύ σημαντικό να γίνει η διατροφική εκτίμηση προκειμένου να εντοπιστούν οι ελλείψεις στα θρεπτικά συστατικά και να γίνει η ανάλογη παρέμβαση.

Οι αλλαγές του σωματικού βάρους πρέπει να είναι βαθμιαίες ώστε να είναι λιγότερο ‘επώδυνες’ για τον ασθενή, με κύριο στόχο βέβαια την επαναφορά του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

Διαβάστε επίσης

• Τα σημάδια της ανορεξίας
• Ανορεξία και βουλιμία: ένα σύγχρονο πρόβλημα
• Ανορεξία και Ayurveda
• Ψυχογενής ανορεξία
• Ψυχογενής βουλιμία