Σημαντικά στοιχεία για τον ιό του AIDS φέρνει στο φως έρευνα σε Ελληνες ασθενείς που χρηματοδοτήθηκε αρχικά από το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων και συμμετείχαν διακεκριμένοι Ελληνες επιστήμονες, σε ότι αφορά την ανθεκτικότητα των ιών έναντι των σύγχρονων φαρμάκων. Συγκεκριμένα ο ιός του AIDS έχει την ικανότητα να μολύνει και μία άλλη ομάδα κυττάρων του ανοσοποιητικού, εκτός αυτής των Τ- λεμφοκυττάρων και μάλιστα οι ιοί που κρύβονται σε αυτή την ομάδα κυττάρων είναι ιδιαίτερα ανθεκτικοί στις θεραπείες που εφαρμόζονται σήμερα για την καταπολέμηση της νόσου.

Στο συμπέρασμα αυτό κατάληξε έρευνα ομάδας επιστημόνων μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται και οι Ελληνες γιατροί Δρ. Γιώργος Παυλάκης, που εργάζεται στο Εθνικό Ογκολογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, ο καθηγητής κ. Αγγελος Χατζάκης υπεύθυνος του κέντρου ρετροϊών της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ο ερευνητής κ. Λεωνίδας Κοστρίκης και ο Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Γ’ Παθολογικού Τμήματος ΠΓΝΑ του Ε.Ε.Σ. κ. Μάριος Λαζανάς. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον κ. Λαζανά μας επεσήμανε την σημαντικότητα των νέων στοιχείων, ενώ μας ανέφερε ότι η έρευνα αφορούσε Ελληνες ασθενείς και μάλιστα χρηματοδοτήθηκε αρχικά από το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων.

Σε δελτίο τύπου που απέστειλαν στο Care ο κ. Λαζανάς και οι συνεργάτες του αναφέρονται τα εξής:

Ερευνητές εντοπίζουν νέο «κρυψώνα» για τον HIV

Ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου για τον καρκίνο (NCI) και συνεργάτες τους εντόπισαν ένα νέο «κρυψώνα» για τον HIV που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες προσεγγίσεις στην αντιρετροϊκή θεραπεία. Υποκατηγορία των κυττάρων “φυσικών δολοφόνων” (ΝΚ) παρέμενε προσβεβλημένη από τον HIV ακόμη και μετά από επιθετική θεραπεία.

Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα ΝΚ κύτταρα, κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ουσιώδη στη μάχη του οργανισμού κατά των ιών και των όγκων, μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην HIV λοίμωξη και θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως στόχος των θεραπευτικών σχημάτων μαζί με τα T-κύτταρα.

Επιστήμονες από το τμήμα των ανθρώπινων ρετροϊών του NCI διεξήγαγαν την έρευνα σε συνεργασία με επιστήμονες από την Πανεπιστημιακή Ιατρική Σχολή Αθηνών και του Περιφερειακού Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός». Η μελέτη με τίτλο “Επιμένουσα HIV-1 λοίμωξη των ΝΚ κυττάρων σε ασθενείς που λαμβάνουν HΑART” θα δημοσιευθεί στην έκδοση της 14ης Μαϊου 2002 του περιοδικού Proccedings of the National Academy of Sciences.

Ερευνητές ανακάλυψαν ότι μία υποκατηγορία των ΝΚ κυττάρων εκφράζουν τους CD4, CCR5 και CXCR4, γνωστούς ως κυτταρικούς επιφανειακούς υποδοχείς για τον HIV που καθιστούν ικανό τον ιό να εισβάλει στον οργανισμό. Αυτά τα κύτταρα μολύνονται από τον HIV και δημιουργούν μολυσματικούς γόνους. Επίσης, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι HIV-1 DNA παραμένει στα NK κύτταρα ακόμη και δύο χρόνια μετά την έναρξη αντιρετροϊκής αγωγής με συνδυασμό τριών αντιρετροϊκών φαρμάκων.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν αρκετά χρόνια πριν παρόμοια καταφύγια στα Τ κύτταρα, ενός άλλου τύπου κυττάρου του ανοσοποιητικού συστήματος που αποτελεί τον στόχο πολλών αντιρετροϊκών φαρμάκων. Η παρουσία του HIV-1 σε μερικά ΝΚ κύτταρα έχει αποδειχθεί και σε in vivo καιι σε in vitro δοκιμασίες.

Για τις in vitro δοκιμασίες, οι ερευνητές δημιούργησαν κεκαθαρμένα ΝΚ κύτταρα και τα μόλυναν με HIV-1 που είχαν σημανθεί με φωσφορίζουσα πρωτεϊνη. Οι επιστήμονες ήταν έτσι ικανοί να ταυτοποιήσουν τα μολυνθέντα κύτταρα και να εξετάσουν τα χαρακτηριστικά τους. Για τις in vivo δοκιμασίες οι ερευνητές απομόνωσαν T και ΝΚ κύτταρα από ασθενείς προσβεβλημένους από HIV και αφαίρεσαν όλο το DNA από τα κύτταρα.

Η αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης (PCR) χρησιμοποιήθηκε μετά για να εξετασθεί η παρουσία του HIV DNA μέσα σε διαφορετικά κύτταρα. Ο ιός καλλιεργήθηκε επίσης από κεκαθαρμένα NK κύτταρα.

Τα ευρήματα από αυτή τη μελέτη αποδεικνύουν ότι μερικές τρέχουσες αντιρετροϊκές θεραπείες δεν εξαλείφουν τον ιό HIV από μία ορισμένη υποκατηγορία ΝΚ κυττάρων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, νεότερες μελέτες που στοχεύουν στην εξαφάνιση του HIV από λανθάνοντα μολυσμένα T-κύτταρα μπορεί να μην είναι αποτελεσματικές στα NK κύτταρα.

Μία πιθανότητα που συζητήθηκε από τους επιστήμονες είναι ότι οι αναστολείς πρωτεασών είναι λιγότερο αποτελεσματικοί στα ΝΚ κύτταρα που έχουν υψηλώς δραστική (p-gp) αντλία ροής της p-γλυκοπρωτείνης. Υψηλά επίπεδα p-gp μεταφορέων μπορούν να παρεμβληθούν με την ικανότητα των αναστολέων της πρωτεάσης να αναστείλουν την αναπαραγωγή του HIV επειδή ταχέως απομακρύνουν το ενεργό φάρμακο από τα κύτταρα.

«Αυτός ο νέος πληθυσμός των ΝΚ κυττάρων χρειάζεται να μελετηθεί περαιτέρω επειδή είναι ουσιαστικά διαφορετικός από αυτόν των T-κυττάρων ενώ φαίνεται ότι παραμένει μολυσμένος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και οι δύο αυτοί τύποι κυττάρων ζουν επί μακρόν, δεν ανιχνεύονται ανοσολογικά και καταστρέφονται από τους ιούς, ή επαναμολύνονται συνεχώς παρά την ισχυρή αντιρετροϊκή αγωγή».

Οι ερευνητές συνεχίζουν την εξέταση της παρουσίας του HIV σ’ αυτή την υποκατηγορία των ΝΚ κυττάρων. «Περαιτέρω μελέτες απαιτούνται ώστε να καθοριστεί τι ακριβώς συμβαίνει στον οργανισμό, αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι χρειάζεται περαιτέρω μελέτη αυτών των μολυσμένων κυττάρων και υποστηρίζουν την υπόθεση ότι μερικά κύτταρα μπορεί να είναι ανθεκτικά σε αντιρετροϊκά φάρμακα και γι αυτό μπορεί συνεχώς να μεταδίδουν τον ιό».

Η συνέχιση αυτών των μελετών μπορεί επίσης να μας δώσει το πλεονέκτημα της κατανόησης της ανθεκτικότητας των φαρμάκων και σε ασθενείς με AIDS και σε ασθενείς με καρκίνο.

Τα ΝΚ κύττταρα είναι σημαντικοί παράγοντες του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού. Η μόλυνση των ΝΚ κυττάρων μπορεί να συμβάλλει στo «έλλειμμα» της έμφυτης ανοσίας σε ασθενείς με AIDS.

Διαβάστε επίσης

• Πρωτοποριακό ηλεκτρονικό στηθοσκόπιο από Ελληνες επιστήμονες
• Γυμνάζουν οι δουλειές του σπιτιού; οι επιστήμονες διαφωνούν