Πρωταρχικής σημασίας όχι μόνο για την επιβίωση του τραυματία, αλλά και για την άμεση και απώτερη ποιότητα της ζωής του και τις οικονομικοκοινωνικές συνέπειες μιας τέτοιας κατάστασης (παρατεταμένη, μόνιμη αναπηρία κλπ), έχει η άμεση αντιμετώπιση του, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι τουλάχιστον ένας στους τέσσερις θανάτους, κυρίως κατά το πρώτο δίωρο, θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί. Το τραύμα, αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στις ηλικίες 1-40 ετών και την τρίτη αιτία θανάτου για όλες τις ηλικίες στις προηγμένες χώρες, ενώ το ένα τρίτο των εισαγωγών στα νοσοκομεία είναι τραυματίες. Στην Ελλάδα συμβαίνουν κάθε χρόνο περίπου 24.000 ατυχήματα (τροχαία, εργατικά, τυχαία, καθώς και πράξεις βίας), που έχουν ως αποτέλεσμα 2.500 νεκρούς και 32.000 τραυματίες, από τους οποίους οι 4.500 σε σοβαρή κατάσταση, με το ετήσιο οικονομικό κόστος των ατυχημάτων να υπολογίζεται σε 115 δισεκατομμύρια δραχμές.

Η σύγχρονη αντιμετώπιση του πολυτραυματία είναι το θέμα εκτεταμένης συζήτησης, που θα γίνει κατά τη διάρκεια του 17ου Βορειοελλαδικού Ιατρικού Συνεδρίου, οι εργασίες του οποίου ξεκινούν στις 11 Απριλίου, με συντονιστή τον καθηγητή χειρουργικής στο Α.Π.Θ. Βασίλειο Δαλαΐνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που θα παρουσιάσει ο κ. Δαλαΐνας, το 50% των θανάτων συμβαίνει μέσα στα πρώτα λεπτά στον τόπο του δυστυχήματος κυρίως λόγω βλάβης του στελέχους του εγκεφάλου, διατομής του νωτιαίου μυελού, ρήξης της αορτής ή του μυοκαρδίου.

Ακόμη ένα 30% των θανάτων συμβαίνει μέσα σε λίγες ώρες (χρυσή ώρα) από τον τραυματισμό, όπου συνήθως ο πολυτραυματίας βρίσκεται στο δρόμο ή κατά τη διακομιδή ή στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου και συνήθως οφείλεται σε βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση ή σε αιμορραγία κάποιου κοιλιακού οργάνου ή αιμοφόρων αγγείων.

Τέλος το 20% των θανάτων επισυμβαίνει κατά τη διάρκεια της μετέπειτα νοσηλείας των τραυματιών σε λίγες μέρες ή εβδομάδες λόγω κυρίως (στο 78% των περιπτώσεων) σήψης και δυσλειτουργίας οργάνων πολλών συστημάτων.

Η προνοσοκομειακή αντιμετώπιση του τραυματία οφείλει να είναι σαφής και προδιαγεγραμμένη προέκταση της ενδονοσοκομειακής.

Στις χώρες με σύγχρονο σύστημα αντιμετώπισης των πολυτραυματιών έπεσε θεαματικά το ποσοστό θανάτων των πρώτων ωρών με την ταχύτατη και αποτελεσματική αντιμετώπιση στον τόπο του ατυχήματος και την αστραπιαία μεταφορά με ελικόπτερα σε ειδικά κέντρα, που είναι χωροταξικώς κατανεμημένα.

Τα κέντρα αυτά, κατάλληλα εξοπλισμένα, βρίσκονται σε διαρκή ετοιμότητα και έχουν γιατρούς όλων των ειδικοτήτων σε οριζόντια ανάπτυξη με ενιαία διεύθυνση. Η αντιμετώπιση του πολυτραυματία γίνεται με πρωτόκολλα, που καθορίζουν τις διαγνωστικές και θεραπευτικές ενέργειες.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί η ιατροποιημένη θεραπευτική παρέμβαση σε προνοσοκομειακό επίπεδο, εκφραστής της οποίας είναι το Εθνικό Κέντρο ’μεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ).

Το σύστημα αυτό προσομοιάζει με αυτά, που εδώ και αρκετά χρόνια εφαρμόζονται σε χώρες της Ευρώπης, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι και πότε γίνεται ο αντιτετανικός ορός;
• Πρώτη χωρίς αυτοδυναμία η Ν.Δ. στον Ιατρικό Σύλλογο Αθήνας
• Αίτια και πρόληψη της νεφρολιθίασης
• Ο κίνδυνος για καρκίνο και τρόπος διαβίωσης τη πρώτη 20ετία της ζωής
• Η πρώτη επέμβαση με τη βοήθεια τεχνητού ήπατος στην Ελλάδα